Το βράδυ του Σαββάτου γίναμε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου επίθεσης του Ιράν στο Ισραήλ. Περισσότερα από 300 βλήματα – συμπεριλαμβανομένων περίπου 170 μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πάνω από 120 βαλλιστικών πυραύλων – εκτοξεύτηκαν προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της νύχτας το Ιράν, το Ιράκ, την Υεμένη και τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) Daniel Hagari. Το αντιπυραυλικό σύστημα του Ισραήλ (Iron Dome) μαζί με την υποστήριξη Βρετανών και Αμερικανών συμμάχων, αναχαίτισαν κάθε απειλή με μόνο έναν μικρό αριθμό να φτάνει στο ισραηλινό έδαφος.
Η επίθεση της Τεχεράνης είχε στόχο την αεροπορική βάση Νεβατίμ, δήλωσε αξιωματούχος του ιρανικού στρατού την Κυριακή, υποστηρίζοντας ότι από εκεί ξεκίνησε το χτύπημα του Ισραήλ στις αρχές Απριλίου στο ιρανικό προξενείο. Ωστόσο προκάλεσαν μόνο ελαφριές δομικές ζημιές, χωρίς να περιορίσουν την κανονική λειτουργία του αεροδρομίου.
Η εικόνα του ουρανού που φωτίζεται από την επίθεση προκάλεσε σοκ και αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα. Η έκτακτη επικαιρότητα σε κάθε κανάλι, σε κάθε ειδησεογραφικό μέσο, έδειχνε βίντεο από τις ρίψεις πυραύλων ενώ στα social media οι εικασίες για την αρχή μιας εκτεταμένης σύγκρουσης άρχισαν να γίνονται viral, με αποκορύφωμα την επιχειρηματολογία για την αρχή ενός τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ήταν όμως ο τρόμος ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου δικαιολογημένη;
Το Ισραήλ και το Ιράν είναι μακροχρόνιοι αντίπαλοι και έχουν εμπλακεί σε έναν σκιώδη πόλεμο εδώ και χρόνια. Ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς, που ξεκίνησε από στις 7 Οκτωβρίου, έχει οξύνει αυτές τις εντάσεις.
Οι φόβοι για μία περιφερειακή σύγκρουση εντάθηκαν -δικαιολογημένα- στις αρχές Απριλίου, όταν το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι βομβάρδισε την πρεσβεία του στη Συρία, σκοτώνοντας τουλάχιστον επτά αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Μοχάμεντ Ρέζα Ζαχέντι, ανώτατου διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν (IRGC) και του ανώτερου διοικητή Μοχάμαντ Χάντι Χατζί Ραχίμι, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν.
Η επίθεση αυτή προκάλεσε όπως ήταν φυσικό την αντίδραση του Ιράν που προειδοποίησε για αντίποινα. Σύμφωνα λοιπόν με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, το Ιράν είχε ειδοποιήσει τις γειτονικές χώρες και τον σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ, ότι θα εξαπέλυε τα πλήγματα εντός 72 ωρών, ώστε να υπάρχει χρόνος να αποτρέψουν σε μεγάλο βαθμό την επίθεση.
Πρόκειται λοιπόν για μία κίνηση εσωτερικής κατανάλωσης. Δηλαδή, με την επίθεση αυτή ήθελε να δώσει στο εσωτερικό της χώρας την εικόνα ενός Ιράν που δεν μένει με σταυρωμένα χέρια απέναντι στην Ισραηλινή επίθεση, αλλά θα δημιουργήσει την αίσθηση μιας κυβέρνησης που μάχεται για την εδαφική της ακεραιότητα. (Να υπογραμμίσουμε, ότι κάθε πρεσβεία θεωρείται έδαφος της χώρας στην οποία ανήκει). Δεν ήταν επίθεση που είχε στόχο να πλήξει εδαφικά το Ισραήλ, αλλιώς δε θα είχε γίνει νωρίτερα η προειδοποίηση. Ήταν μία επίθεση γοήτρου και επίδειξης δύναμης, ικανότητας και εμβέλειας και δε φαίνεται να είχε πρόθεση κλιμάκωσης.
Ακόμα και οι απειλές που έχει δώσει το Ισραήλ σχετικά με αντίποινα για την ιρανική αυτή επίθεση θα πρέπει να εξεταστεί με προσοχή και ψυχραιμία. Έχοντας ήδη ένα ανοιχτό μέτωπο, δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να ξεκινήσει γενικευμένο πόλεμο με άλλο ένα κράτος που έχει τόσους συμμάχους στη γειτονιά του. Η αναστάτωση αυτή δημιουργεί την τέλεια ευκαιρία να απομακρύνει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας από τη γενοκτονία που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή στη Γάζα και να προκαλέσει τη συμπάθεια ακόμα και αραβικών κρατών. Πιθανότατα, κάποια στιγμή να ενορχηστρώσει μία από τις συνηθισμένες επιθέσεις που έχει κατά καιρούς πραγματοποιήσει στο Ιράν ή σε συμμάχους του: από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κυβερνοεπιθέσεις έως δολοφονίες επιστημόνων και κλοπή μυστικών εγγράφων, χωρίς να προκαλέσει όμως ευρεία κλιμάκωση.
Κλικοθηρία και τρομολαγνεία στα media
Η τρομολαγνεία λοιπόν που υπάρχει στα social media και σε πολλά άρθρα στον τύπο, προκύπτει από εικασίες που δε βασίζονται σε γνώσεις, εξειδικευμένες απόψεις και πραγματικά γεγονότα, αλλά έχουν ως βάση το θυμικό και την κλικοθηρία. Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που μία κρίση στη Μέση Ανατολή ή μία σύρραξη έχει ξεσηκώσει σειρά αντιδράσεων για το ξέσπασμα ενός τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλοί έσπευσαν να τρομοκρατήσουν με την αρχή ενός ολοκληρωτικού πολέμου για την Ευρώπη που μπορεί να παρασύρει τις ΗΠΑ και να οδηγήσει μέχρι και σε πυρηνικό όλεθρο.
Όταν αμερικανικές δυνάμεις σκότωσαν τον τον Ιρανό στρατηγό του Ισλαμικού Επαναστατικού Σώματος Φρουράς του Ιράν (IRGC) Qassem Soleimani, στις 3 Ιανουαρίου 2020, πάλι είχε ξεσπάσει θύελλα εικασιών για έναν επικείμενο τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεν είναι μόνο οι συρράξεις όμως που προκαλούν σοκ και σπείρουν τον πανικό. H υπερβολή και η έλλειψη ψυχραιμίας αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Την περίοδο της πανδημίας, ανακρίβειες που έγιναν viral στα social media σε σχέση με τα εμβόλια και την ασθένεια, στοίχισαν μέχρι και τη ζωή συμπολιτών μας ενώ άλλοι, ακόμα τη μάχη με τον ιό την θεωρούσαν έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην εποχή του διαδικτύου και της ταχύτητας, η εμπεριστατωμένη έρευνα δυστυχώς θυσιάζεται στο βωμό της ταχύτητας. Η κλικοθηρια έχει μετατρέψει το ρεπορτάζ και την έρευνα σε γρήγορη και πρόχειρη, αλλοιωμένη δημοσιογραφία, που ανταλλάσσει την ποιότητα για την ποσότητα, ενώ οι τίτλοι εντυπωσιασμού και τα άρθρα clickbait έχουν ενισχύσει την κιτρινοποίηση του τύπου. Εφόσον πλέον οι περισσότεροι ενημερώνονται μέσα από τις πλατφόρμες των social media, υπάρχει η τάση τα άρθρα και τα ρεπορτάζ να έχουν βαρύγδουπους, υπερβολικούς τίτλους για να κινήσουν την περιέργεια του αναγνώστη που θα πατήσει το κλικ, από τρόμο μήπως αναμένεται κάποιος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η δημοσιογραφία απαιτεί εμπεριστατωμένη έρευνα και ιδιαίτερα η αρθρογραφία που αφορά σε διεθνή θέματα, χρειάζεται γνώσεις, ιστορικό υπόβαθρο και πάνω από όλα ψυχραιμία. Δεν είναι κάθε κρίση η αρχή ενός Παγκόσμιου Πολέμου. Αποτελεί σίγουρα κάτι απάνθρωπο που θα έχει τραγικές συνέπειες στον πληθυσμό και πιθανώς στη διεθνή οικονομία και την παγκόσμια ισορροπία, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το κουμπί με τα πυρηνικά θα πατηθεί και θα γίνουμε όλοι σκόνη. Ας αφήσουμε τους ειδικούς να μιλήσουν με ψυχραιμία και να ακουστούν περιορίζοντας τα fake news και την παραπληροφόρηση που έχει πλέον κλονίσει την εμπιστοσύνη του κοινού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Το βράδυ του Σαββάτου γίναμε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου επίθεσης του Ιράν στο Ισραήλ. Περισσότερα από 300 βλήματα – συμπεριλαμβανομένων περίπου 170 μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πάνω από 120 βαλλιστικών πυραύλων – εκτοξεύτηκαν προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της νύχτας το Ιράν, το Ιράκ, την Υεμένη και τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) Daniel Hagari. Το αντιπυραυλικό σύστημα του Ισραήλ (Iron Dome) μαζί με την υποστήριξη Βρετανών και Αμερικανών συμμάχων, αναχαίτισαν κάθε απειλή με μόνο έναν μικρό αριθμό να φτάνει στο ισραηλινό έδαφος.
Η επίθεση της Τεχεράνης είχε στόχο την αεροπορική βάση Νεβατίμ, δήλωσε αξιωματούχος του ιρανικού στρατού την Κυριακή, υποστηρίζοντας ότι από εκεί ξεκίνησε το χτύπημα του Ισραήλ στις αρχές Απριλίου στο ιρανικό προξενείο. Ωστόσο προκάλεσαν μόνο ελαφριές δομικές ζημιές, χωρίς να περιορίσουν την κανονική λειτουργία του αεροδρομίου.
Η εικόνα του ουρανού που φωτίζεται από την επίθεση προκάλεσε σοκ και αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα. Η έκτακτη επικαιρότητα σε κάθε κανάλι, σε κάθε ειδησεογραφικό μέσο, έδειχνε βίντεο από τις ρίψεις πυραύλων ενώ στα social media οι εικασίες για την αρχή μιας εκτεταμένης σύγκρουσης άρχισαν να γίνονται viral, με αποκορύφωμα την επιχειρηματολογία για την αρχή ενός τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ήταν όμως ο τρόμος ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου δικαιολογημένη;
Το Ισραήλ και το Ιράν είναι μακροχρόνιοι αντίπαλοι και έχουν εμπλακεί σε έναν σκιώδη πόλεμο εδώ και χρόνια. Ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς, που ξεκίνησε από στις 7 Οκτωβρίου, έχει οξύνει αυτές τις εντάσεις.
Οι φόβοι για μία περιφερειακή σύγκρουση εντάθηκαν -δικαιολογημένα- στις αρχές Απριλίου, όταν το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ ότι βομβάρδισε την πρεσβεία του στη Συρία, σκοτώνοντας τουλάχιστον επτά αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Μοχάμεντ Ρέζα Ζαχέντι, ανώτατου διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν (IRGC) και του ανώτερου διοικητή Μοχάμαντ Χάντι Χατζί Ραχίμι, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν.
Η επίθεση αυτή προκάλεσε όπως ήταν φυσικό την αντίδραση του Ιράν που προειδοποίησε για αντίποινα. Σύμφωνα λοιπόν με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, το Ιράν είχε ειδοποιήσει τις γειτονικές χώρες και τον σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ, ότι θα εξαπέλυε τα πλήγματα εντός 72 ωρών, ώστε να υπάρχει χρόνος να αποτρέψουν σε μεγάλο βαθμό την επίθεση.
Πρόκειται λοιπόν για μία κίνηση εσωτερικής κατανάλωσης. Δηλαδή, με την επίθεση αυτή ήθελε να δώσει στο εσωτερικό της χώρας την εικόνα ενός Ιράν που δεν μένει με σταυρωμένα χέρια απέναντι στην Ισραηλινή επίθεση, αλλά θα δημιουργήσει την αίσθηση μιας κυβέρνησης που μάχεται για την εδαφική της ακεραιότητα. (Να υπογραμμίσουμε, ότι κάθε πρεσβεία θεωρείται έδαφος της χώρας στην οποία ανήκει). Δεν ήταν επίθεση που είχε στόχο να πλήξει εδαφικά το Ισραήλ, αλλιώς δε θα είχε γίνει νωρίτερα η προειδοποίηση. Ήταν μία επίθεση γοήτρου και επίδειξης δύναμης, ικανότητας και εμβέλειας και δε φαίνεται να είχε πρόθεση κλιμάκωσης.
Ακόμα και οι απειλές που έχει δώσει το Ισραήλ σχετικά με αντίποινα για την ιρανική αυτή επίθεση θα πρέπει να εξεταστεί με προσοχή και ψυχραιμία. Έχοντας ήδη ένα ανοιχτό μέτωπο, δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να ξεκινήσει γενικευμένο πόλεμο με άλλο ένα κράτος που έχει τόσους συμμάχους στη γειτονιά του. Η αναστάτωση αυτή δημιουργεί την τέλεια ευκαιρία να απομακρύνει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας από τη γενοκτονία που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή στη Γάζα και να προκαλέσει τη συμπάθεια ακόμα και αραβικών κρατών. Πιθανότατα, κάποια στιγμή να ενορχηστρώσει μία από τις συνηθισμένες επιθέσεις που έχει κατά καιρούς πραγματοποιήσει στο Ιράν ή σε συμμάχους του: από επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κυβερνοεπιθέσεις έως δολοφονίες επιστημόνων και κλοπή μυστικών εγγράφων, χωρίς να προκαλέσει όμως ευρεία κλιμάκωση.
Κλικοθηρία και τρομολαγνεία στα media
Η τρομολαγνεία λοιπόν που υπάρχει στα social media και σε πολλά άρθρα στον τύπο, προκύπτει από εικασίες που δε βασίζονται σε γνώσεις, εξειδικευμένες απόψεις και πραγματικά γεγονότα, αλλά έχουν ως βάση το θυμικό και την κλικοθηρία. Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που μία κρίση στη Μέση Ανατολή ή μία σύρραξη έχει ξεσηκώσει σειρά αντιδράσεων για το ξέσπασμα ενός τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλοί έσπευσαν να τρομοκρατήσουν με την αρχή ενός ολοκληρωτικού πολέμου για την Ευρώπη που μπορεί να παρασύρει τις ΗΠΑ και να οδηγήσει μέχρι και σε πυρηνικό όλεθρο.
Όταν αμερικανικές δυνάμεις σκότωσαν τον τον Ιρανό στρατηγό του Ισλαμικού Επαναστατικού Σώματος Φρουράς του Ιράν (IRGC) Qassem Soleimani, στις 3 Ιανουαρίου 2020, πάλι είχε ξεσπάσει θύελλα εικασιών για έναν επικείμενο τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεν είναι μόνο οι συρράξεις όμως που προκαλούν σοκ και σπείρουν τον πανικό. H υπερβολή και η έλλειψη ψυχραιμίας αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Την περίοδο της πανδημίας, ανακρίβειες που έγιναν viral στα social media σε σχέση με τα εμβόλια και την ασθένεια, στοίχισαν μέχρι και τη ζωή συμπολιτών μας ενώ άλλοι, ακόμα τη μάχη με τον ιό την θεωρούσαν έναν τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην εποχή του διαδικτύου και της ταχύτητας, η εμπεριστατωμένη έρευνα δυστυχώς θυσιάζεται στο βωμό της ταχύτητας. Η κλικοθηρια έχει μετατρέψει το ρεπορτάζ και την έρευνα σε γρήγορη και πρόχειρη, αλλοιωμένη δημοσιογραφία, που ανταλλάσσει την ποιότητα για την ποσότητα, ενώ οι τίτλοι εντυπωσιασμού και τα άρθρα clickbait έχουν ενισχύσει την κιτρινοποίηση του τύπου. Εφόσον πλέον οι περισσότεροι ενημερώνονται μέσα από τις πλατφόρμες των social media, υπάρχει η τάση τα άρθρα και τα ρεπορτάζ να έχουν βαρύγδουπους, υπερβολικούς τίτλους για να κινήσουν την περιέργεια του αναγνώστη που θα πατήσει το κλικ, από τρόμο μήπως αναμένεται κάποιος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η δημοσιογραφία απαιτεί εμπεριστατωμένη έρευνα και ιδιαίτερα η αρθρογραφία που αφορά σε διεθνή θέματα, χρειάζεται γνώσεις, ιστορικό υπόβαθρο και πάνω από όλα ψυχραιμία. Δεν είναι κάθε κρίση η αρχή ενός Παγκόσμιου Πολέμου. Αποτελεί σίγουρα κάτι απάνθρωπο που θα έχει τραγικές συνέπειες στον πληθυσμό και πιθανώς στη διεθνή οικονομία και την παγκόσμια ισορροπία, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το κουμπί με τα πυρηνικά θα πατηθεί και θα γίνουμε όλοι σκόνη. Ας αφήσουμε τους ειδικούς να μιλήσουν με ψυχραιμία και να ακουστούν περιορίζοντας τα fake news και την παραπληροφόρηση που έχει πλέον κλονίσει την εμπιστοσύνη του κοινού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
