Οι νέες τεχνολογίες, με επικεφαλής την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), έχουν εισχωρήσει σε κάθε πτυχή της κοινωνίας μας. Τεχνολογίες όπως η αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων, τα βιομετρικά δεδομένα, οι θερμικές κάμερες και τα μη επανδρωμένα drones ελέγχουν όλο και περισσότερο τη μετανάστευση και επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους εν κινήσει.

Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ  για την ανάπτυξη «ρομποτικών σκύλων» κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού έχει εγείρει ανησυχίες για την αυξανόμενη χρήση ΤΝ στις επιχειρήσεις συνοριακής ασφάλειας. Σύμφωνα με το Υπουργείο, το πρόγραμμα στοχεύει να ενισχύσει τους ελέγχους των Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων των ΗΠΑ (CBP) και να μειώσει την ανθρώπινη έκθεση σε απειλητικούς για τη ζωή κινδύνους στο σκληρό νοτιοδυτικό τοπίο.

ρομπότ σκυλιά
Πηγή: United States Department of Homeland Security

Το 2020, η Elbit Systems of America, θυγατρική της Elbit Systems of Israel, παρουσίασε μια λύση βασισμένη στην τεχνητή νοημοσύνη για την αναγνώριση ανθρώπων ή οχημάτων που πλησιάζουν στο τείχος των συνόρων. Μέχρι το 2022, η Υπηρεσία Συνόρων είχε ιδρύσει ένα Κέντρο Καινοτομίας AI και αγκάλιασε την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης για να υποστηρίξει την αποστολή της σε 48 χώρες.

Ένας από τους κύριους παίκτες στο συνοριακό παιχνίδι είναι η Anduril Industries, μια αμυντική εταιρεία που υποστηρίζεται από τον δεξιό δισεκατομμυριούχο ζηλωτή Peter Thiel, του οποίου η υποστήριξη των αντιμεταναστευτικών φαντασιώσεων του Τραμπ υπογραμμίζει τις εξαιρετικά προσοδοφόρες δυνατότητες της ξενοφοβίας. Από το 2022, ο Anduril είχε ήδη συνάψει ένα βαρύ συμβόλαιο CBP για την ανάπτυξη 189 αυτόνομων πύργων επιτήρησης στα νοτιοδυτικά σύνορα των ΗΠΑ.

Και στο φετινή ετήσια έκθεση γνωστή ως Border Security Expo – που πραγματοποιήθηκε στο Ελ Πάσο του Τέξας – η τεχνολογία επιτήρησης του Anduril έκλεψε την παράσταση μαζί με σκυλιά ρομπότ και άλλα, ας πούμε, «αντικείμενα ενδιαφέροντος» που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μία αυτοκρατορία απόλυτου ελέγχου που άνετα θα αποτελούσε δυστοπικό επεισόδιο του Black Mirror.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει την ιδέα ενός εικονικού τοίχου, ο οποίος θεωρείται λιγότερο εντυπωσιακός από τον φυσικό τοίχο που πρότεινε ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην ασφάλεια των συνόρων εξακολουθεί να είναι μια μορφή πολέμου, ανεξάρτητα από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται.

Αλλά ο πόλεμος είναι πόλεμος, είτε διεξάγεται μέσω «έξυπνων» τεχνολογιών είτε όχι.

Καθώς ο κόσμος εισέρχεται σε μια εποχή που διέπεται από τεχνολογία χωρίς φυσικά ή ηθικά όρια, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι επικίνδυνες επιπτώσεις της ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης στις επιχειρήσεις ασφάλειας των συνόρων.

Η αυξανόμενη εξάρτηση από την τεχνολογία επιτήρησης που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη έχει αναγκάσει άτομα χωρίς έγγραφα σε όλο και πιο επικίνδυνες περιοχές. Και το έδαφος γίνεται ολοένα και πιο εχθρικό με τις καινοτομίες της τεχνητής νοημοσύνης και με τις επιχειρήσεις «ασφάλειας» στα σύνορα να ενισχύονται από μηχανικά σκυλιά.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού είναι ένα αφιλόξενο μέρος. Αρκεί να αναλογιστούμε τους χιλιάδες θανάτους ανθρώπων αιτούντων άσυλο στη προσπάθειά τους να τα περάσουν. Από το 1998, τουλάχιστον 8.000 μετανάστες χωρίς έγγραφα έχουν πεθάνει στην προσπάθειά τους να περάσουν τα σύνορα.

Το ταξίδι τους συχνά περιλαμβάνει ταξίδια σε περιοχές της ερήμου όπου υπάρχουν λίγες πηγές νερού, απότομο βραχώδες έδαφος και θερμοκρασίες που φτάνουν τους 48 °C κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Θάνατος μεταναστών στα σύνορα. Πηγή: USA facts

Η υπερβολική ζέστη, οι πνιγμοί και οι πτώσεις είναι μερικές από τις συχνές αιτίες θανάτου για όσους προσπαθούν να περάσουν. Και αρωγός σε αυτούς τους αριθμούς είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ που ποινικοποιούν το ίδιο το δικαίωμα στο άσυλο.

Τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού είναι ήδη αρκετά απάνθρωπα, ανεξάρτητα από τις σκληρές συνθήκες και χωρίς την προσθήκη πύργων επιτήρησης, λογισμικού αναγνώρισης προσώπου και άλλων εκμεταλλεύσεων που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη. Όταν ένας νεαρός άνδρας από τη Βενεζουέλα ονόματι Johan πέρασε από τη μεξικανική συνοριακή πόλη Ciudad Juárez στο Ελ Πάσο τον Απρίλιο, κρατήθηκε για έξι ημέρες στο Τέξας από το προσωπικό μετανάστευσης των ΗΠΑ που τον αντιμετώπισε και τους συντρόφους του «σαν ζώα», είπε αργότερα.

Στον Johan επιτράπηκε ένα μόνο ντους κατά τη διάρκεια της κράτησής του για σχεδόν μια εβδομάδα, και έπειτα τον πέταξαν, με χειροπέδες στα χέρια και τα πόδια, στην πολιτεία της Αριζόνα για να τον απελάσουν πίσω στο Μεξικό – μια δημοφιλής αμερικανική πρακτική που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και την ευημερία των αιτούντων άσυλο, στο όνομα της «αποτροπής».

Όλα αυτά έγιναν από πραγματικούς ζωντανούς ανθρώπους με φαινομενική ικανότητα συμπόνιας – κάτι που σίγουρα εγείρει ανησυχίες για το τι θα συμβεί όταν οι μηχανές είναι επικεφαλής.

Εν τω μεταξύ, οι αιτούντες καταφύγιο δεν είναι τα μόνα θύματα της τεχνητής νοημοσύνης και της στρατιωτικοποίησης των συνόρων γενικά.

Ας θυμηθούμε ότι το 2020, η CBP ανέπτυξε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος Predator πάνω από την πόλη της Μινεάπολης ως απάντηση στις διαμαρτυρίες για τη δολοφονία από την αστυνομία του άοπλου 46χρονου μαύρου Τζορτζ Φλόιντ, ενισχύοντας ακόμα πιο πολύ το αφήγημα της στρατιωτικοποίησης της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Ένα βασικό πρόβλημα με την τεχνητή νοημοσύνη στο πλαίσιο του ελέγχου των συνόρων περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε να λειτουργούν αυτές οι τεχνολογίες και τι κατεύθυνση θα πάρουν.

Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να επιλέξουμε να επενδύσουμε σε τεχνολογίες για να κάνουμε ασφαλέστερη την πορεία που πραγματοποιούν οι αιτούντες άσυλο αντί για τεχνολογίες που εμποδίζουν τις μετακινήσεις τους. Ομοίως, θα μπορούσαμε να δώσουμε προτεραιότητα στη δημιουργία εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό μεροληψίας ή ρατσισμού από υπαλλήλους μετανάστευσης αντί για εργαλεία για την υποτιθέμενη ανίχνευση απάτης από ταξιδιώτες.

Ή θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για να εξετάσουμε ενδελεχώς τις αποφάσεις ασύλου για λόγους δικαιοσύνης και συνέπειας αντί για έλεγχο υλικού που υποβάλλεται από αιτούντες άσυλο ως προς την αλήθεια.

Καθώς βυθιζόμαστε όλο και πιο πολύ σε μια εποχή που καθορίζεται και οδηγείται από την τεχνολογία που δεν γνωρίζει φυσικά ή ηθικά όρια, φαίνεται να αποτελεί πράγματι επικίνδυνο έδαφος, αρκετά γόνιμο στην καταπάτηση δικαιωμάτων και ελευθεριών.