Οι εναλλαγές μεταξύ ξηρασίας και πλημμυρών πλήττουν πόλεις από το Ντάλας έως τη Σανγκάη, ενώ η Μαδρίτη και το Κάιρο είναι μεταξύ των πόλεων των οποίων το κλίμα έχει αντιστραφεί. Η κλιματική αστάθεια πλήττει ήδη μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο φέρνοντας θανατηφόρες εναλλαγές μεταξύ ακραίων καιρικών συνθηκών, καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται. 

Δεκάδες ακόμη πόλεις, συμπεριλαμβανομένων της Λάκναου και του Ριάντ έχουν υποστεί μια «ανατροπή» στο κλίμα τους τα τελευταία 20 χρόνια αλλάζοντας από ξηρές σε υγρές ακραίες συνθήκες ή το αντίστροφο. Η έκθεση ανέλυσε τις 100 πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις και διαπίστωσε ότι το 95% από αυτές παρουσίαζαν σαφή τάση προς πιο υγρό ή πιο ξηρό κλίμα. 

Η κλιματική αλλαγή στις πόλεις μπορεί να πλήξει τους πολίτες με ξαφνικές πλημμύρες και ξηρασίες, να ελαχιστοποιήσει την πρόσβαση σε καθαρό νερό, αποχέτευση και τροφή, να εκτοπίσει κοινότητες και να διαδώσει ασθένειες που υπήρχε η αίσθηση πως βρίσκονται σε “λανθάνουσα μορφή”. Οι πόλεις όπου η υποδομή ύδρευσης είναι ήδη κακή, όπως το Καράτσι και το Χαρτούμ πλήττονται όπως είναι λογικό ακόμα περισσότερο. 

Πόλεις σε όλο τον κόσμο επηρεάζονται, αλλά τα δεδομένα δείχνουν κάποιες περιφερειακές τάσεις με την ξηρασία να πλήττει την Ευρώπη, την ήδη αφυδατωμένη Αραβική Χερσόνησο και μεγάλο μέρος των ΗΠΑ, ενώ πόλεις στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία βιώνουν μεγαλύτερες βροχοπτώσεις. Αναδεικνύεται το κλιματικό χάος που φέρνει στις αστικές περιοχές η ανθρώπινη προκληθείσα παγκόσμια θέρμανση. Η έλλειψη ή η υπερβολική ποσότητα νερού είναι η αιτία του 90% των κλιματικών καταστροφών. Περισσότεροι από 4,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε πόλεις και η κλιματική κρίση ήταν ήδη γνωστό ότι ενισχύει τις ακραίες καιρικές καταστροφές σε όλο τον πλανήτη. 

Η αύξηση των θερμοκρασιών που προκαλείται από τη ρύπανση των ορυκτών καυσίμων μπορεί να επιδεινώσει τόσο τις πλημμύρες όσο και τις ξηρασίες. «Η μελέτη μας δείχνει ότι η κλιματική αλλαγή είναι δραματικά διαφορετική σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η καθηγήτρια Κατερίνα Μιχαηλίδη από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, Ηνωμένο Βασίλειο. Ο συνεργάτης της, καθηγητής Μάικλ Σίνγκερ από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ περιέγραψε το φαινόμενο ως «παγκόσμιο παράδοξο». 

«Οι περισσότερες περιοχές που εξετάσαμε αλλάζουν με κάποιον τρόπο, αλλά με τρόπους που δεν είναι πάντα προβλέψιμο και δεδομένου ότι εξετάζουμε τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, εμπλέκονται πραγματικά σημαντικοί αριθμοί ανθρώπων», είπε ο Σίνγκερ. 

Η αντιμετώπιση των κλιματικών αναταράξεων και των ανατροπών στις πόλεις είναι εξαιρετικά δύσκολη. Πολλές πόλεις ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα παροχής νερού, αποχέτευσης και προστασίας από πλημμύρες, καθώς οι πληθυσμοί τους αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Αλλά η παγκόσμια θέρμανση επιταχύνει αυτή τη διαδικασία με τις συχνά παρηκμασμένες υποδομές στις πλούσιες χώρες να είναι σχεδιασμένες για μία κλιματική συνθήκη που δεν υπάρχει πια, ενώ οι περισσότερες ακραίες καιρικές συνθήκες καθιστούν τη δημιουργία αναγκαίων υποδομών ακόμα πιο δύσκολη στις χώρες χαμηλού εισοδήματος. 

Οι ερευνητές έχουν δουλέψει στο Ναϊρόμπι στην Κένυα, μία από τις πόλεις που πλήττονται από την κλιματική αναταραχή. Η Σολ Ογιουέλα, εκτελεστική διευθύντρια του ΜΚΟ WaterAid δήλωσε: «Η απειλή μίας παγκόσμιας ‘ημέρας μηδέν’ είναι επικείμενη – τι θα συμβεί όταν τα 4 δισεκατομμύρια άτομα που ήδη αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού φτάσουν στο σημείο κρίσης και το νερό, που είναι θεμελιώδες για την τροφή, την υγεία, την ενέργεια, τη φύση, τις οικονομίες και την ασφάλεια, φτάσει στα κατώτερα όριά του; Τώρα είναι η ώρα για άμεση συλλογική δράση, ώστε οι κοινότητες να ανακάμψουν από τις καταστροφές και να είναι έτοιμες για ό,τι επιφυλάσσει το μέλλον. Αυτό θα κάνει τον κόσμο έναν ασφαλέστερο τόπο για όλους». 

Οι άγριες πυρκαγιές στο Λος Άντζελες τον Ιανουάριο ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Μία υγρή περίοδος που προκάλεσε ανάπτυξη βλάστησης, η οποία στη συνέχεια τροφοδότησε τις πυρκαγιές όταν ακολούθησε καυτός και ξηρός καιρός. Τέτοιου είδους γεγονότα πληθαίνουν κι η επίδραση του ανθρώπινου παράγοντα – αρνητικά – είναι καταλυτική. 

Οι πιο δυσμενείς συνέπειες παρατηρήθηκαν στην Χανγκζού της Κίνας, την Τζακάρτα και στο Ντάλας του Τέξας. Άλλες πόλεις που πλήττονται από την κλιματική κρίση περιλαμβάνουν τη Βαγδάτη, την Μπανγκόκ, τη Μελβούρνη και το Ναϊρόμπι. Η ταχεία εναλλαγή μεταξύ υγρών και ξηρών ακραίων φαινομένων καθιστά δύσκολο για τις πόλεις να προετοιμαστούν και να ανακάμψουν, προκαλώντας ζημιές στις ζωές και τα εισοδήματα των ανθρώπων. 

Οι πιο απότομες αλλαγές από ξηρές σε υγρές συνθήκες παρατηρήθηκαν σε πόλεις της Ινδίας, όπως το Λάκνοου και το Σουράτ, και στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Νιγηρίας, το Κάνο. Άλλες πόλεις που βίωσαν αλλαγές προς τις υγρές συνθήκες ήταν η Μπογκοτά, το Χονγκ Κονγκ και η Τεχεράνη. Οι έντονες βροχές μπορούν να προκαλέσουν ξαφνικές πλημμύρες καταστρέφοντας σπίτια και δρόμους και διασπείροντας επικίνδυνες ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του νερού, όπως η χολέρα και η δυσεντερία όταν τα συστήματα αποχέτευσης κατακλύζονται. Δεδομένα συλλέγονται συνεχώς και μένει να φανεί στην εποχή Τραμπ-Μασκ πόσο καθολική μπορεί να είναι πλέον η δράση απέναντι σε έναν κόσμο γεμάτο απειλές υγειονομικού χαρακτήρα.  

*Mε στοιχεία από τον Guardian.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.