Η Σίλικον Βάλεϊ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατηρούν μια τεταμένη σχέση που περνάει από διαφορετικά στάδια κλιμακώσεις κι αποκλιμακώσεις. Οι ρυθμιστικές αρχές στις Βρυξέλλες κατηγορούν τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς για μία σειρά κρίσιμων ζητημάτων, από τις δυσκολίες των ευρωπαϊκών νεοφυών επιχειρήσεων μέχρι την κατάθλιψη των εφήβων. Οι αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες από τη μεριά τους «παραπονιούνται» ότι στοχοποιούνται από ζηλόφθονους Ευρωπαίους. Μετά από χρόνια αντιπαράθεσης φαίνεται πιθανή μια ύφεση στη σύγκρουση, καθώς φαίνεται πως δεν ευνοεί καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές η συνέχισή της. Η νέα Επιτροπή (Κομισιόν) ανέλαβε τα καθήκοντά της την 1η Δεκεμβρίου.
Η προηγούμενη Επιτροπή επέβαλε έλεγχο στους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς με διάφορους τρόπους. Μπλόκαρε εξαγορές που θεωρούσε ότι παραβιάζουν τον ανταγωνισμό, όπως η προσπάθεια της Amazon να αγοράσει την iRobot, κατασκευάστρια εταιρεία ρομποτικών σκουπών. Παράλληλα εισήγαγε μια σειρά από νέους νόμους, όπως ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), για τη ρύθμιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Νόμος για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA), για την αποτροπή αθέμιτου ανταγωνισμού από τις τεχνολογικές εταιρείες και ο νόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι παραβάτες μπορεί να υποστούν πρόστιμα που στην περίπτωση του DMA, μπορούν να φτάσουν το 10% ή περισσότερο των παγκόσμιων εσόδων της εταιρείας. Υπήρξε σύγχυση και επιφυλακτικότητα όπως είναι επόμενο και λογικό.
Η νέα Επιτροπή ίσως συνεχίσει στην ίδια γραμμή. Η Φινλανδή Χένα Βίρκουνεν αναλαμβάνει υπεύθυνη για τα ζητήματα της τεχνολογίας. Ο περιορισμός των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών φαίνεται ακόμα δημοφιλής στους ψηφοφόρους, ωστόσο οι επικείμενες αλλαγές στις συνθήκες μπορεί να απαιτήσουν νέα προσέγγιση. Μια διαφορά είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη επιστρέφει στο επίκεντρο. Πέρυσι, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζήτησε από τον Μάριο Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συντάξει μια έκθεση για την πτωτική πορεία όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Το αποτέλεσμα επισήμανε την αδυναμία της Ευρώπης στον τομέα της τεχνολογίας ως αιτία των προβλημάτων της. Ορισμένες από τις προτάσεις που θα μπορούσαν να ωφελήσουν και τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς περιλαμβάνουν τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της πρόσβασης σε υποδομές cloud για τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις.
Ακόμη πιο σημαντική είναι η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ που μπορεί να περιορίσει το πόσο η Επιτροπή μπορεί να πιέσει τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες. Η κυβέρνηση Μπάιντεν συμμεριζόταν τις ανησυχίες των Ευρωπαίων για τους τεχνολογικούς κολοσσούς της Σίλικον Βάλεϊ. Αυτό διευκόλυνε τη συνεργασία και έκανε ευκολότερη την επιβολή προστίμων και ερευνών. Με τον Τραμπ αυτό θα είναι δυσκολότερο και ίσως προκαλέσει «αντίποινα», κάτι που η Ευρώπη δεν επιθυμεί σε μία εποχή γεωπολιτικών εξελίξεων και μετατοπίσεων. Τον Οκτώβριο ο Τιμ Κουκ, διευθύνων σύμβουλος της Apple φέρεται να κάλεσε τον Τραμπ και να εξέφρασε τον προβληματισμό του για τα ευρωπαϊκά πρόστιμα. Ο Τραμπ απάντησε ότι δεν θα επιτρέψει στην Ευρώπη να «εκμεταλλευτεί τις εταιρείες μας».
Ο Τραμπ μπορεί να είναι ακόμη πιο «επιθετικός» στην παρτίδα σκάκι αυτή τη φορά. Ένα πιθανό σημείο έντασης είναι η έρευνα της Επιτροπής για το Χ, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που ανήκει στον Έλον Μασκ που πλέον είναι φίλος και άμεσος συνεργάτης του εκλεγμένου προέδρου. Το Χ φέρεται να μην συμμορφώθηκε με διάφορους κανόνες του DSA. Η απόφαση που πιθανότατα θα ληφθεί το νέο έτος μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμο έως και 6% των παγκόσμιων εσόδων της εταιρείας.
Υπάρχουν λόγοι για τους τεχνολογικούς κολοσσούς της Σίλικον Βάλεϊ να ελπίζουν σε μια ανακούφιση από τις Βρυξέλλες με τη ανατολή του 2025. Κανείς όμως σήμερα δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά. Στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες υπάρχει εύλογη ανησυχία ότι η Ευρώπη ίσως προσπαθήσει να ευνοήσει τις τοπικές εταιρείες. Άλλοι υποψιάζονται ότι η ΕΕ προσποιείται μόνο ότι υιοθετεί μια φιλοαναπτυξιακή ατζέντα. Η νέα Επιτροπή μπορεί να είναι πιο φιλική προς τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, όλα αυτά όμως πρέπει να φανούν σύντομα στην πράξη. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι δεν πανηγυρίζουν σε καμία περίπτωση και κρατούν μικρό καλάθι ακόμη και «αν η σαμπάνια παραμένει προς το παρόν χωρίς δασμούς».
*Με στοιχεία από το The Economist.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
