Δύτες θα επιστρέψουν άμεσα στον ποταμό Πατάπσκο στο σημείο όπου χθες Τρίτη κατέρρευσε μια μεγάλη γέφυρα στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, αφού προσέκρουσε πάνω της φορτηγό πλοίο, αν και οι έξι αγνοούμενοι εργάτες που βρέθηκαν στο νερό θεωρούνται πλέον νεκροί.
Μετά την κατάρρευση της γέφυρας Francis Scott Key στο λιμάνι της Βαλτιμόρης, στην πολιτεία Μέριλαντ των ΗΠΑ, οι αρχές ξεκίνησαν έρευνες από αέρος, θαλάσσης, ακόμη και υποβρυχίως, και κατάφεραν να εντοπίσουν δύο επιζώντες, ο ένας εκ των οποίων είναι σοβαρά τραυματισμένος.
Ο απολογισμός αυτού του δυστυχήματος θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος αν το φορτηγό πλοίο το οποίο «απώλεσε προσωρινά το σύστημα προώθησης» δεν είχε προλάβει να εκπέμψει σήμα κινδύνου. Χάρη σε αυτό το σήμα κινδύνου οι αρχές πρόλαβαν να διακόψουν την κυκλοφορίας των οχημάτων πάνω στη γέφυρα.
Το 300 μέτρων μήκους πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Dali μόλις είχε ξεκινήσει ένα ταξίδι 27 ημερών από το λιμάνι της Βαλτιμόρης με προορισμό τη Σρι Λάνκα.
Λίγο μετά τον απόπλου του, στη μέση της νύκτας της Δευτέρας προς Τρίτη, διακόπηκε η ηλεκτροδότηση. Τα ηλεκτρονικά συστήματα του πλοίου και η μηχανή του έπαψαν να λειτουργούν. Το πλήρωμα του Dali δεν μπορούσε να ελέγξει το τεράστιο πλοίο.
Σημαντικός οδικός άξονας
Η γέφυρα Francis Scott Key, μήκους 2,6 χιλιομέτρων, αποτελεί μέρος του βασικού οδικού άξονα που συνδέει τις βόρειες με τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, στις ανατολικές ακτές της χώρας.
Εξάλλου η πρόσβαση στο λιμάνι της Βαλτιμόρης δεν είναι πλέον δυνατή λόγω των συντριμμιών της γέφυρας και οι θαλάσσιες μεταφορές εκεί έχουν διακοπεί μέχρι νεοτέρας.
Το λιμάνι της Βαλτιμόρης είναι το σημαντικότερο των ΗΠΑ όσον αφορά τα φορτία αυτοκινήτων. Μόνο το 2022 πέρασαν από εκεί περισσότερα από 750.000 οχήματα, σύμφωνα με στοιχεία της λιμενικής αρχής. Είναι επίσης ένα από τα μεγαλύτερα σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές άνθρακα.
Το κλείσιμο αυτού του μεγάλου λιμανιού στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ θα μπορούσε να διαταράξει την αλυσίδα εφοδιασμού προϊόντων – από αυτοκίνητα μέχρι άνθρακα ή και ζάχαρη, κάτι που σημαίνει ότι θα αυξηθούν οι καθυστερήσεις και το κόστος τους
Τι ήταν αυτό όμως που έκανε τη γέφυρα να καταρρεύσει;
Ο πολιτικός και δομικός μηχανικός Τζούλιαν Κάρτερ εξήγησε μιλώντας στο Sky News ότι γέφυρες όπως αυτή της Βαλτιμόρης είναι πολύ αδύναμες σε σημεία.
«Πολλές από αυτές τις κατασκευές είναι στην πραγματικότητα αρκετά απλές στην ιδέα, αλλά είναι πολύ αδύναμες σε ορισμένα σημεία. Και μια σύγκρουση πλοίων είναι αρκετά περίπλοκη, διότι καθώς ένα πλοίο συγκρούεται, αλλάζει σχήμα», είπε.
Προσθέτει ότι η «καταστροφική κατάρρευση» μεγάλου μέρους της οφείλεται στο ότι όλα είναι «αλληλένδετα» κατά μήκος της κατασκευής.
Άλλες μεγάλες γέφυρες μπορεί να έχουν κεντρικά σημεία, όπου υπάρχει αποσύνδεση από τα υπόλοιπα τμήματα.
Όμως, σε αυτή την περίπτωση η διασυνδεδεμένη φύση της γέφυρας σημαίνει πως «όταν αφαιρέσεις ένα μέρος της, όλο το σύστημα καταρρέει».
Ο κ. Κάρτερ λέει ότι η «ελαφριά κατασκευή» πιθανότατα δοκιμάστηκε κάποια στιγμή για το ενδεχόμενο σύγκρουσης με πλοίο και μπορεί να πέρασε το τεστ την εποχή εκείνη.
Όμως τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν πλέον «διπλάσια έκταση».
Ο μηχανικός προσθέτει ότι αναμένει ότι πολλά λιμάνια και προβλήτες γεφυρών θα πρέπει να αξιολογηθούν κινδύνου για παρόμοιες καταστάσεις.
Από την πλευρά της η Μπάρμπαρα Ρόσι, αναπληρώτρια καθηγήτρια Μηχανικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε:
«Η γέφυρα δέχτηκε μια τεράστια δύναμη πρόσκρουσης σε μια από τις δομές στήριξής της. Η δομή στήριξης φαίνεται να είναι κατασκευασμένη από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η δύναμη πρόσκρουσης πρέπει να ήταν τεράστια για να οδηγήσει αυτές τις τεράστιες κατασκευές από σκυρόδεμα σε κατάρρευση, αφήνοντας την ανωδομή χωρίς ένα από τα στηρίγματά της».
Μια γέφυρα του 20ου αιώνα συναντά ένα πλοίο του 21ου αιώνα
«Η γέφυρα στηρίζεται σε τέσσερα στηρίγματα, δύο από τα οποία βρίσκονται σε κάθε πλευρά του πλωτού δρόμου. Αυτές οι δύο γέφυρες είναι κρίσιμες για την προστασία από τις προσκρούσεις των πλοίων», αναφέρει το άρθρο, προσθέτοντας ότι:
«Και πράγματι, υπήρχαν δύο στρώματα προστασίας: μια λεγόμενη κατασκευή “δελφινιού” από σκυρόδεμα και ένα “φτερό”. Τα “δελφίνια” βρίσκονται στο νερό και σκοπός τους είναι να “θυσιάζονται” σε περίπτωση που ένα πλοίο πέσει πάνω τους, απορροφώντας την ενέργειά του και εμποδίζοντας το πλοίο να χτυπήσει την ίδια τη γέφυρα. Το φτερό είναι το τελευταίο στρώμα προστασίας. Πρόκειται για μια κατασκευή από ξύλο και οπλισμένο σκυρόδεμα που τοποθετείται γύρω από τους κύριους προβλήτες. Και πάλι, έχει ως στόχο να απορροφήσει την ενέργεια οποιασδήποτε πρόσκρουσης. Τα φτερά δεν προορίζονται για την απορρόφηση κρούσεων από πολύ μεγάλα σκάφη. Έτσι, όταν το MV Dali, πέρασε από τα προστατευτικά δελφίνια, ήταν απλά πολύ μεγάλο για να το αντέξουν τα φτερά».
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ένα πλοίο προσέκρουσε στη γέφυρα Francis Scott. Υπήρξε μια άλλη σύγκρουση το 1980, με αποτέλεσμα να καταστραφεί ένα φτερό τόσο πολύ που χρειάστηκε να αντικατασταθεί.
Σε όλο τον κόσμο, 35 μεγάλες καταρρεύσεις γεφυρών που είχαν ως αποτέλεσμα θανάτους προκλήθηκαν από συγκρούσεις μεταξύ 1960 και 2015, σύμφωνα με έκθεση του 2018 της Παγκόσμιας Ένωσης για τις υποδομές πλωτών μεταφορών.
Οι συγκρούσεις μεταξύ πλοίων και γεφυρών στη δεκαετία του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση των κανόνων σχεδιασμού για την προστασία των γεφυρών από τις συγκρούσεις.
Ωστόσο, στην περίπτωση της γέφυρας στη Βαλτιμόρη, είναι ξεκάθαρο ότι «συγκρούστηκε»… ο 21ος αιώνας (το καράβι) με τον 20ο (την παλιά γέφυρα).
