Η Μέση Ανατολή φλέγεται εδώ και 3 μήνες, με τη σκιά ενός γενικευμένου πολέμου να απειλεί την περιοχή ολοένα και περισσότερο. Η επίθεση της Χαμάς και οι αδιάκριτοι βομβαρδισμοί της Λωρίδας της Γάζας σαν απάντηση από το Ισραήλ έχουν δημιουργήσει μία τεταμένη κατάσταση, και μία άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση στην Παλαιστίνη, εγείροντας ανησυχίες για μια γενικευμένη σύγκρουση στην περιοχή.
Η δολοφονία του επικεφαλής της Χαμάς Saleh al-Arouri είναι το πιο έκδηλο σημάδι μιας ευρύτερης κλιμάκωσης της σύγκρουσης στη Γάζα που εκτείνεται εκτός των συνόρων της. Ο Arouri, αναπληρωτής πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, σκοτώθηκε σε επίθεση με drone στη νότια Βηρυτό. Ήταν βασικό πρόσωπο των Ταξιαρχιών Izzedine al-Qassam, της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, και στενός σύμμαχος του Ismail Haniyeh, του ηγέτη της Χαμάς. Βρισκόταν στον Λίβανο ως σύνδεσμος μεταξύ της ομάδας του και της Χεζμπολάχ.
Η δολοφονία του στερεί από τη Χαμάς έναν από τους πιο ικανούς αξιωματούχους της, ο οποίος βοήθησε να διοχετευθούν χρήματα και όπλα σε στελέχη της στη Γάζα και αλλού στη Μέση Ανατολή και ενσωμάτωσε την ομάδα πιο στενά στο δίκτυο δυνάμεων του Ιράν που δεσμεύτηκαν να πολεμήσουν το Ισραήλ. Η συντριπτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα έχει αποδυναμώσει σημαντικά τη στρατιωτική ισχύ της ομάδας εκεί, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς της να κατασκευάζει πυραύλους και άλλα όπλα. Η θέση του κ. al-Arouri, ως de facto πρεσβευτής της Χαμάς στο Ιράν και τη Χεζμπολάχ, σήμαινε ότι θα είχε σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες της ομάδας να ανοικοδομήσει στρατιωτικά με τη βοήθεια ξένων υποστηρικτών.
Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ότι ο θάνατός του θα ήταν ένα εξουθενωτικό πλήγμα για την οργάνωση, η οποία ξαναχτίστηκε ξανά και ξανά μετά τις δολοφονίες των ηγετών της, και παρέμεινε αρκετά ευέλικτη για να σχεδιάσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου παρά τις πολυετείς προσπάθειες του ισραηλινού στρατού και των υπηρεσιών πληροφοριών να την αποδυναμώσει.
Είναι όμως πια ξεκάθαρο, ότι η σύγκρουση έχει πλέον αποκτήσει έναν πιο γενικευμένο χαρακτήρα καθώς στην εξίσωση έχει πλέον μπει άμεσα και ενεργά η σιιτική πολιτοφυλακή του Λιβάνου, Χεζμπολάχ.
Ανησυχίες για εμπλοκή Χεζμπολάχ – Γενίκευση πολέμου
Μια πιθανή παρέμβαση της οργάνωσης που υποστηρίζεται από την Τεχεράνη και η αβεβαιότητα για τον ρόλο που διαδραματίζει το ίδιο το Ιράν είναι παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να ωθήσουν την άνευ προηγουμένου σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο.
Οι νέες εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αντίποινα από τη Χεζμπολάχ εναντίον του Ισραήλ, μια κίνηση που η λιβανέζικη ομάδα έχει αποφύγει μέχρι στιγμής ώστε να μην παρασύρει τον Λίβανο στη δίνη ενός ακόμα αιματηρού πολέμου. Έτσι περιόριζε ως τώρα την εμπλοκή της σε έναν κρεσέντο απειλών καθώς και σε περιορισμένες επιθέσεις στα νότια σύνορά της με το Ισραήλ.
Η δολοφονία ενός αξιωματούχου της Χαμάς που αποτελούσε κομβικό σύνδεσμο με τη Χεζμπολάχ και το Ιράν, σε ένα από τα προπύργια της στα νότια προάστια της Βηρυτού, έχει διαταράξει αυτές τις ισορροπίες. Η υποστήριξή της κατά μήκος των ασταθών νότιων συνόρων του Λιβάνου είναι ισχυρή. Ακόμη και πριν ξεσπάσει ο πόλεμος της 7ης Οκτωβρίου, ο ηγέτης της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ Hassan Nasrallah είχε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε στοχευμένη επίθεση σε λιβανικό έδαφος εναντίον Λιβανέζου, Σύρου, Ιρανού ή Παλαιστινίου θα πυροδοτούσε μια «ισχυρή απάντηση». Μία πιθανή συμμετοχή τους στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς ξέρουν πολύ καλά ότι θα αλλάξει τη μορφή αυτής της σύρραξης.
Όμως, στη Βηρυτό, οι μνήμες από τον καταστροφικό πόλεμο Ισραήλ-Λιβάνου το 2006 είναι ακόμα νωπές σε μια χώρα που βιώνει αλλεπάλληλες κρίσεις και προκλήσεις μέχρι σήμερα. Η απάντηση της Χεζμπολάχ πρέπει να σταθμιστεί και να αποφυγει βεβιασμένες κινήσεις που μπορούν να της αποφέρουν μόνο κάποια βραχυπρόσθεσμα οφέλη.
Ήταν θέμα χρόνου να στοχοποιηθούν ηγέτες της Χαμάς έξω από τη Γάζα
Ήταν γνωστό ότι ανώτερα στελέχη του Ισραήλ πιέζουν εδώ και καιρό να μεγιστοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να εξαλείψουν τις απειλές της Χεζμπολάχ στις βόρειες κοινότητες της. Το Ισραήλ θα «επιχειρήσει εναντίον των ηγετών της Χαμάς όπου κι αν βρίσκονται». Αυτή ήταν η προειδοποίηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου τον Νοέμβριο.
Μήνες νωρίτερα ανέφερε ρητά τον Arouri ο οποίος βρισκόταν στη λίστα πιθανών τρομοκρατώνν των ΗΠΑ που είχαν επικηρύξει με 5 εκατ. δολάρια το κεφάλι του από το 2018.
Ο Mark Regev, σύμβουλος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu, δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι το Ισραήλ ευθύνεται, αλλά χαρακτήρισε την επίθεση “χειρουργικό χτύπημα” κατά της ηγεσίας της Χαμάς.
Η χώρα και η ευρύτερη περιοχή αντιμετωπίζουν τώρα μια αγωνιώδη αναμονή για να δουν πώς θα αντιδράσει η Χεζμπολάχ και εάν ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα θα μεταφερθεί στον Λίβανο.
«Οι ισραηλινές δυνάμεις βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο προετοιμασίας σε όλες τις κονίστρες, στην άμυνα και στην επίθεση. Έχουμε προετοιμαστεί για κάθε σενάριο. Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να ειπωθεί απόψε είναι ότι είμαστε συγκεντρωμένοι και θα παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στον αγώνα εναντίον της Χαμάς», δήλωσε την Τρίτη το βράδυ ο εκπρόσωπος του Τσαχάλ Ντανιέλ Χαγκαρί.
Πολλά ανοιχτά μέτωπα – Εκκλήσεις για ψυχραιμία
Αυτή η νέα κρίση που προκλήθηκε από τη δολοφονία του Αρούρι και έξι άλλων, συμπεριλαμβανομένων δύο στρατιωτικών διοικητών της Χαμάς, ήρθε σε μια περίοδο αυξανόμενης έντασης σε άλλα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένων των ζωτικής σημασίας ναυτικών περασμάτων της Ερυθράς Θάλασσας όπου οι Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν επιτίθενται σε σκάφη που συνδέονται με το Ισραήλ. Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant μίλησε πρόσφατα για επτά θέατρα από όπου το Ισραήλ δέχθηκε επίθεση, συμπεριλαμβανομένων της Υεμένης, του Λιβάνου, της Συρίας και του Ιράκ.
Έκκληση για αυτοσυγκράτηση, υπάρχει από δυτικές πρωτεύουσες μέχρι Λιβανέζους πολιτικούς και ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ εν μέσω εντεινόμενης ανησυχίας για έναν ακόμη ευρύτερο πόλεμο. Οι Παλαιστίνιοι στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη πραγματοποίησαν απεργία την Τετάρτη για να διαμαρτυρηθούν για τη δολοφονία κλείνοντας πανεπιστήμια, τράπεζες, καταστήματα και άλλες επιχειρήσεις, ενώ ο πιο ένθερμος σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν επίσης επανειλημμένα να μην επεκταθεί ο πόλεμος εκτός συνόρων.
Η Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο είναι επίσης «βαθιά ανήσυχη» για οποιαδήποτε πιθανή κλιμάκωση στα σύνορα μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ :
«Ανησυχούμε βαθιά για κάθε ενδεχόμενο κλιμάκωσης που θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους ανθρώπους και στις δύο πλευρές της Γαλάζιας Γραμμής», δήλωσε η εκπρόσωπος της ειρηνευτικής αποστολής Kandice Ardiel στο κρατικό Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων του Λιβάνου την Τετάρτη. «Συνεχίζουμε να ζητάμε από όλα τα μέρη να σταματήσουν τα πυρά τους και οποιοσδήποτε συνομιλητής έχει επιρροή να ζητήσει αυτοσυγκράτηση.
Διεθνείς διαμεσολαβητές υπέβαλαν προτάσεις για νέα κατάπαυση του πυρός εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων καθώς ο αριθμός των νεκρών στη Γάζα ανέβηκε σε περισσότερους από 20.000, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας. Αλλά και οι δύο πλευρές, τουλάχιστον δημοσίως, έχουν διατυπώσει φαινομενικά δυσεπίλυτες συνθήκες, με αποτέλεσμα οι διπλωμάτες να λένε ότι πιστεύουν ότι μια συμφωνία για μια διαρκή εκεχειρία παραμένει μακριά.
Η δολοφονία του επικεφαλής της Χαμάς στο Λίβανο σίγουρα θα σταθεί εμπόδιο στις πιθανές συνομιλίες, τουλάχιστον προσωρινά, για την επίτευξη συμφωνίας για μια βραχυπρόθεσμη παύση των μαχών, ώστε να επιτραπούν περισσότερες ανταλλαγές ομήρων.
Η Μέση Ανατολή φλέγεται εδώ και 3 μήνες, με τη σκιά ενός γενικευμένου πολέμου να απειλεί την περιοχή ολοένα και περισσότερο. Η επίθεση της Χαμάς και οι αδιάκριτοι βομβαρδισμοί της Λωρίδας της Γάζας σαν απάντηση από το Ισραήλ έχουν δημιουργήσει μία τεταμένη κατάσταση, και μία άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση στην Παλαιστίνη, εγείροντας ανησυχίες για μια γενικευμένη σύγκρουση στην περιοχή.
Η δολοφονία του επικεφαλής της Χαμάς Saleh al-Arouri είναι το πιο έκδηλο σημάδι μιας ευρύτερης κλιμάκωσης της σύγκρουσης στη Γάζα που εκτείνεται εκτός των συνόρων της. Ο Arouri, αναπληρωτής πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, σκοτώθηκε σε επίθεση με drone στη νότια Βηρυτό. Ήταν βασικό πρόσωπο των Ταξιαρχιών Izzedine al-Qassam, της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, και στενός σύμμαχος του Ismail Haniyeh, του ηγέτη της Χαμάς. Βρισκόταν στον Λίβανο ως σύνδεσμος μεταξύ της ομάδας του και της Χεζμπολάχ.
Η δολοφονία του στερεί από τη Χαμάς έναν από τους πιο ικανούς αξιωματούχους της, ο οποίος βοήθησε να διοχετευθούν χρήματα και όπλα σε στελέχη της στη Γάζα και αλλού στη Μέση Ανατολή και ενσωμάτωσε την ομάδα πιο στενά στο δίκτυο δυνάμεων του Ιράν που δεσμεύτηκαν να πολεμήσουν το Ισραήλ. Η συντριπτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα έχει αποδυναμώσει σημαντικά τη στρατιωτική ισχύ της ομάδας εκεί, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς της να κατασκευάζει πυραύλους και άλλα όπλα. Η θέση του κ. al-Arouri, ως de facto πρεσβευτής της Χαμάς στο Ιράν και τη Χεζμπολάχ, σήμαινε ότι θα είχε σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες της ομάδας να ανοικοδομήσει στρατιωτικά με τη βοήθεια ξένων υποστηρικτών.
Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ότι ο θάνατός του θα ήταν ένα εξουθενωτικό πλήγμα για την οργάνωση, η οποία ξαναχτίστηκε ξανά και ξανά μετά τις δολοφονίες των ηγετών της, και παρέμεινε αρκετά ευέλικτη για να σχεδιάσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου παρά τις πολυετείς προσπάθειες του ισραηλινού στρατού και των υπηρεσιών πληροφοριών να την αποδυναμώσει.
Είναι όμως πια ξεκάθαρο, ότι η σύγκρουση έχει πλέον αποκτήσει έναν πιο γενικευμένο χαρακτήρα καθώς στην εξίσωση έχει πλέον μπει άμεσα και ενεργά η σιιτική πολιτοφυλακή του Λιβάνου, Χεζμπολάχ.
Ανησυχίες για εμπλοκή Χεζμπολάχ – Γενίκευση πολέμου
Μια πιθανή παρέμβαση της οργάνωσης που υποστηρίζεται από την Τεχεράνη και η αβεβαιότητα για τον ρόλο που διαδραματίζει το ίδιο το Ιράν είναι παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να ωθήσουν την άνευ προηγουμένου σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο.
Οι νέες εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αντίποινα από τη Χεζμπολάχ εναντίον του Ισραήλ, μια κίνηση που η λιβανέζικη ομάδα έχει αποφύγει μέχρι στιγμής ώστε να μην παρασύρει τον Λίβανο στη δίνη ενός ακόμα αιματηρού πολέμου. Έτσι περιόριζε ως τώρα την εμπλοκή της σε έναν κρεσέντο απειλών καθώς και σε περιορισμένες επιθέσεις στα νότια σύνορά της με το Ισραήλ.
Η δολοφονία ενός αξιωματούχου της Χαμάς που αποτελούσε κομβικό σύνδεσμο με τη Χεζμπολάχ και το Ιράν, σε ένα από τα προπύργια της στα νότια προάστια της Βηρυτού, έχει διαταράξει αυτές τις ισορροπίες. Η υποστήριξή της κατά μήκος των ασταθών νότιων συνόρων του Λιβάνου είναι ισχυρή. Ακόμη και πριν ξεσπάσει ο πόλεμος της 7ης Οκτωβρίου, ο ηγέτης της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ Hassan Nasrallah είχε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε στοχευμένη επίθεση σε λιβανικό έδαφος εναντίον Λιβανέζου, Σύρου, Ιρανού ή Παλαιστινίου θα πυροδοτούσε μια «ισχυρή απάντηση». Μία πιθανή συμμετοχή τους στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς ξέρουν πολύ καλά ότι θα αλλάξει τη μορφή αυτής της σύρραξης.
Όμως, στη Βηρυτό, οι μνήμες από τον καταστροφικό πόλεμο Ισραήλ-Λιβάνου το 2006 είναι ακόμα νωπές σε μια χώρα που βιώνει αλλεπάλληλες κρίσεις και προκλήσεις μέχρι σήμερα. Η απάντηση της Χεζμπολάχ πρέπει να σταθμιστεί και να αποφυγει βεβιασμένες κινήσεις που μπορούν να της αποφέρουν μόνο κάποια βραχυπρόσθεσμα οφέλη.
Ήταν θέμα χρόνου να στοχοποιηθούν ηγέτες της Χαμάς έξω από τη Γάζα
Ήταν γνωστό ότι ανώτερα στελέχη του Ισραήλ πιέζουν εδώ και καιρό να μεγιστοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να εξαλείψουν τις απειλές της Χεζμπολάχ στις βόρειες κοινότητες της. Το Ισραήλ θα «επιχειρήσει εναντίον των ηγετών της Χαμάς όπου κι αν βρίσκονται». Αυτή ήταν η προειδοποίηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου τον Νοέμβριο.
Μήνες νωρίτερα ανέφερε ρητά τον Arouri ο οποίος βρισκόταν στη λίστα πιθανών τρομοκρατώνν των ΗΠΑ που είχαν επικηρύξει με 5 εκατ. δολάρια το κεφάλι του από το 2018.
Ο Mark Regev, σύμβουλος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu, δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι το Ισραήλ ευθύνεται, αλλά χαρακτήρισε την επίθεση “χειρουργικό χτύπημα” κατά της ηγεσίας της Χαμάς.
Η χώρα και η ευρύτερη περιοχή αντιμετωπίζουν τώρα μια αγωνιώδη αναμονή για να δουν πώς θα αντιδράσει η Χεζμπολάχ και εάν ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα θα μεταφερθεί στον Λίβανο.
«Οι ισραηλινές δυνάμεις βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο προετοιμασίας σε όλες τις κονίστρες, στην άμυνα και στην επίθεση. Έχουμε προετοιμαστεί για κάθε σενάριο. Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να ειπωθεί απόψε είναι ότι είμαστε συγκεντρωμένοι και θα παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στον αγώνα εναντίον της Χαμάς», δήλωσε την Τρίτη το βράδυ ο εκπρόσωπος του Τσαχάλ Ντανιέλ Χαγκαρί.
Πολλά ανοιχτά μέτωπα – Εκκλήσεις για ψυχραιμία
Αυτή η νέα κρίση που προκλήθηκε από τη δολοφονία του Αρούρι και έξι άλλων, συμπεριλαμβανομένων δύο στρατιωτικών διοικητών της Χαμάς, ήρθε σε μια περίοδο αυξανόμενης έντασης σε άλλα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένων των ζωτικής σημασίας ναυτικών περασμάτων της Ερυθράς Θάλασσας όπου οι Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν επιτίθενται σε σκάφη που συνδέονται με το Ισραήλ. Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant μίλησε πρόσφατα για επτά θέατρα από όπου το Ισραήλ δέχθηκε επίθεση, συμπεριλαμβανομένων της Υεμένης, του Λιβάνου, της Συρίας και του Ιράκ.
Έκκληση για αυτοσυγκράτηση, υπάρχει από δυτικές πρωτεύουσες μέχρι Λιβανέζους πολιτικούς και ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ εν μέσω εντεινόμενης ανησυχίας για έναν ακόμη ευρύτερο πόλεμο. Οι Παλαιστίνιοι στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη πραγματοποίησαν απεργία την Τετάρτη για να διαμαρτυρηθούν για τη δολοφονία κλείνοντας πανεπιστήμια, τράπεζες, καταστήματα και άλλες επιχειρήσεις, ενώ ο πιο ένθερμος σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν επίσης επανειλημμένα να μην επεκταθεί ο πόλεμος εκτός συνόρων.
Η Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο είναι επίσης «βαθιά ανήσυχη» για οποιαδήποτε πιθανή κλιμάκωση στα σύνορα μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ :
«Ανησυχούμε βαθιά για κάθε ενδεχόμενο κλιμάκωσης που θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τους ανθρώπους και στις δύο πλευρές της Γαλάζιας Γραμμής», δήλωσε η εκπρόσωπος της ειρηνευτικής αποστολής Kandice Ardiel στο κρατικό Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων του Λιβάνου την Τετάρτη. «Συνεχίζουμε να ζητάμε από όλα τα μέρη να σταματήσουν τα πυρά τους και οποιοσδήποτε συνομιλητής έχει επιρροή να ζητήσει αυτοσυγκράτηση.
Διεθνείς διαμεσολαβητές υπέβαλαν προτάσεις για νέα κατάπαυση του πυρός εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων καθώς ο αριθμός των νεκρών στη Γάζα ανέβηκε σε περισσότερους από 20.000, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας. Αλλά και οι δύο πλευρές, τουλάχιστον δημοσίως, έχουν διατυπώσει φαινομενικά δυσεπίλυτες συνθήκες, με αποτέλεσμα οι διπλωμάτες να λένε ότι πιστεύουν ότι μια συμφωνία για μια διαρκή εκεχειρία παραμένει μακριά.
Η δολοφονία του επικεφαλής της Χαμάς στο Λίβανο σίγουρα θα σταθεί εμπόδιο στις πιθανές συνομιλίες, τουλάχιστον προσωρινά, για την επίτευξη συμφωνίας για μια βραχυπρόθεσμη παύση των μαχών, ώστε να επιτραπούν περισσότερες ανταλλαγές ομήρων.
