Ένα αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Βρετανικής εφημερίδας Guardian, ξεσκεπάζει μια ισραηλινή ομάδα εργολάβων που προσλαμβάνεται διεθνώς για οργανωμένη παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης και τη χειραγώγηση εκλογικών διαδικασιών.
Μέσω του hacking, του σαμποτάζ και της αυτοματοποιημένης παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ομάδα που διοικείται από τον Tal Hanan, φαίνεται να έχει παρέμβει σε πάνω από 30 εκλογές παγκοσμίως. Ο 50χρονος, Tal Hanan, πρώην μέλος των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων,που δουλεύει εδώ και δύο δεκαετίες ιδιωτικά με το ψευδώνυμο «Jorge», ξεσκεπάστηκε από μια διεθνή κοινοπραξία δημοσιογράφων και η ομώνυμη ομάδα του αποκαλύφθηκε από μυστικά πλάνα και έγγραφα που διέρρευσαν στoν Guardian.
Η διεθνής κοινοπραξία των δημοσιογράφων αποτελείται από ρεπόρτερ από 30 μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου των Le Monde, Der Spiegel and El País, και το εγχείρημα είναι μέρος μια μεγαλύτερής έρευνας για τη βιομηχανία παραπληροφόρησης που τη συντονίζει ο Forbidden Stories, μια γαλλική μη κερδοσκοπική οργάνωση, αποστολή της οποίας είναι να συνεχίσει το έργο δημοσιογράφων που έχουν δολοφονηθεί, φυλακιστεί ή απειληθεί.
Η έρευνα αποκαλύπτει αξιοσημείωτες λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ομάδα Jorge εργαλειοποιεί την παραπληροφόρηση προσφέροντας ‘μη ανιχνεύσιμες’ υπηρεσίες σε εκλογικές διαδικασίες αλλά και σε εταιρικούς πελάτες. Ο Hanan είπε σε δημοσιογράφους που τον προσέγγισαν κρυφά ως υποψήφιοι πελάτες, πως οι υπηρεσίες του, που τις χαρακτηρίζει ως «μαύρες επιχειρήσεις» ήταν διαθέσιμες σε υπηρεσίες πληροφοριών, πολιτικές εκστρατείες και ιδιωτικές εταιρείες που ήθελαν να χειραγωγήσουν κρυφά την κοινή γνώμη. Είπε ότι είχαν χρησιμοποιηθεί σε όλη την Αφρική, τη Νότια και Κεντρική Αμερική, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Μία από τις βασικές υπηρεσίες της ομάδας Jorge είναι ένα εξελιγμένο πακέτο λογισμικού, το Advanced Impact Media Solutions ή αλλιώς Aims. Το λογισμικό ελέγχει έναν «στρατό» χιλιάδων ψεύτικων προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter, το LinkedIn, το Facebook, το Telegram, το Gmail, το Instagram και το YouTube. Ορισμένα μποτ διαθέτουν ακόμη και λογαριασμούς Amazon με πιστωτικές κάρτες, πορτοφόλια bitcoin και λογαριασμούς Airbnb.
Μέσα σε έξι ώρες μυστικά καταγεγραμμένων συναντήσεων, ο Hanan και η ομάδα του μίλησαν για το πώς θα μπορούσαν να συλλέγουν πληροφορίες για αντιπάλους χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, hacking για την πρόσβαση σε λογαριασμούς Gmail και Telegram. Καυχιόντουσαν επίσης για «φύτευση» υλικού σε νόμιμα ειδησεογραφικά μέσα, που στη συνέχεια ενισχύονται από το λογισμικό Aims.
Περιέγραψε τους συνεργάτες του ως «απόφοιτους κυβερνητικών υπηρεσιών», με εξειδίκευση στα οικονομικά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις εκστρατείες, καθώς και στον ‘ψυχολογικό πόλεμο’ που δρουν από έξι γραφεία σε όλο τον κόσμο. Τέσσερις από τους συναδέλφους του παρακολούθησαν τις συναντήσεις, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του, Zohar Hanan, ο οποίος συστήθηκε ως ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας.
Στην αρχική του παρουσίαση προς τους πιθανούς πελάτες, ο Hanan ισχυρίστηκε: «Στην παρούσα φάση είμαστε εμπλεκόμενοι σε εκλογές μιας χώρας της Αφρικής, έχουμε μια ομάδα στην Ελλάδα και μια στα Εμιράτα. Έχουμε ολοκληρώσει 33 προεδρικές εκστρατείες, εκ των οποίων οι 27 ήταν επιτυχείς».
Οι δημοσιογράφοι υπογράμμισαν ότι δεν είναι δυνατό να επαληθευτούν όλοι οι ισχυρισμοί της ομάδας, καθώς δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο ‘αρχηγός’ να υπέρβαλε, ώστε να εξασφαλίσει μια προσοδοφόρα συμφωνία με υποψήφιους πελάτες. «Για παράδειγμα, φαίνεται ότι μπορεί να έχει διογκώσει τις αμοιβές του, όταν συζητούσε το κόστος των υπηρεσιών του». Δήλωσε ότι οι πληρωμές γίνονταν με μετρητά ή κρυπτονομίσματα και ότι η χρέωση για μια εκλογική παρέμβαση είναι μεταξύ των 6 και 15.000.000 ευρώ. Σε emails που διέρρευσαν στoν Guardian δείχνουν πως τα ποσά είναι πολύ μικρότερα. Το 2015 είχε ζητήσει 160.000 δολάρια από τη Cambridge Analytica, για τη συνεργασία σε προεκλογική καμπάνια οκτώ εβδομάδων σε χώρα της Λατινικής Αμερικής. Το 2017, σε μία άλλη δουλειά που συζητήθηκε πάλι με την Cambridge Analytica, για την Κένυα, είχε ως ποσό πληρωμής από 400 έως 600 χιλιάδες δολάρια το μήνα «και πολλά περισσότερα για την αντιμετώπιση κρίσεων», αλλά λόγω αδυναμίας κάλυψης του κόστους, η συνεργασία δεν προχώρησε.
Το λογισμικό διαχείρισης των μποτ της ομάδας Jorge φαίνεται πως έχει επεκταθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Παρουσιάζοντας το λογισμικό στους υποψήφιου πελάτες, ο Hanan ανέφερε ότι ελέγχει έναν πολυεθνικό «στρατό» 30.000 μποτς, δείχνοντας δεκάδες καλοστημένα ψεύτικα προφίλ διαφορετικών εθνικοτήτων και φύλων. «Αυτό είναι ισπανικό, ρωσικό, βλέπετε Ασιάτες, μουσουλμάνους. Ας φτιάξουμε έναν μαζί», είπε στους δημοσιογράφους, προτού καταλήξει σε μια εικόνα μιας λευκής γυναίκας. «Sophia Wilde, μου αρέσει το όνομα. Βρετανίδα. Ήδη έχει email, ημερομηνία γέννησης, τα πάντα», πρόσθεσε.
Ο Guardian και οι συνεργάτες του εντόπισαν τη δραστηριότητα των μποτς που συνδέονται με το Aims σε όλο το διαδίκτυο. Ήταν πίσω από ψεύτικες καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αφορούσαν κυρίως εμπορικές διαφορές, σε περίπου 20 χώρες, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Ελβετία, το Μεξικό, η Σενεγάλη, η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι αποκαλύψεις του Team Jorge θα μπορούσαν να προκαλέσουν αμηχανία για το Ισραήλ, το οποίο έχει δεχτεί αυξανόμενη διπλωματική πίεση τα τελευταία χρόνια για την εξαγωγή κακόβουλων λογισμικών υπονομεύοντας τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Hanan φαίνεται ότι διεξήγαγε τουλάχιστον ορισμένες από τις επιχειρήσεις παραπληροφόρησής του μέσω μιας ισραηλινής εταιρείας, της Demoman International, η οποία είναι εγγεγραμμένη σε ιστότοπο που διευθύνεται από το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ για την προώθηση των αμυντικών εξαγωγών.
Όπως τονίζει ο Guardian «oι μέθοδοι και οι τεχνικές που περιγράφονται από τον Team Jorge εγείρουν νέες προκλήσεις για τις μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες, οι οποίες επί χρόνια αγωνίζονται να αποτρέψουν κακόβουλους παράγοντες που διαδίδουν ψέματα ή παραβιάζουν την ασφάλεια στις πλατφόρμες τους».