Ο Χαβιέρ Μιλέι, ο ατίθασος πρόεδρος της Αργεντινής με τα ανακατεμένα μαλλιά ως σήμα κατατεθέν της εικόνας του, που οι υποστηρικτές του αποκαλούν «ο τρελός», έχει καταφέρει να ξεπεράσει ακόμα και τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας ως η νέα μούσα της MAGA-κοινότητας. Αν ο Orban ήταν ο Μωυσής που άνοιξε τη θάλασσα της ακροδεξιάς, ο Μιλέι μοιάζει με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή – μόνο που αντί για νερό, βαπτίζει με τσεκούρι στον προϋπολογισμό.

Ο Ντόναλντ Τραμπ τον αποκάλεσε τον «αγαπημένο του πρόεδρο», λες και το διεθνές πολιτικό προσκήνιο είναι επεισόδιο του The Bachelor. Ο Μιλέι μάλιστα, δεν έχασε χρόνο: έγινε ο πρώτος ξένος ηγέτης που επισκέφθηκε τον Τραμπ στο Mar-a-Lago μετά τη νίκη του, φέρνοντας μαζί του τον αέρα ενός διεθνούς rock star που κλέβει τη δόξα του πάλαι ποτέ ηγέτη των MAGA.

Η συντηρητική πολιτική δράση βρήκε νέο έδαφος στην Αργεντινή, όπου η CPAC πραγματοποίησε το πρώτο της συνέδριο στο Μπουένος Άιρες, δίνοντας ένα νέο νόημα στη λέξη «εξαγωγή δεξιών ιδεών». Η Λάρα Τραμπ, με την αύρα του οικογενειακού πολιτικού δράματος, έδωσε λόγο που υμνούσε τις δραστικές περικοπές του Μιλέι και υποσχέθηκε ότι, με τη βοήθεια του Έλον Μασκ και του Βιβέκ Ραμασουάμι, η Αμερική θα γίνει ένας οικονομικός κήπος της Εδέμ – με μηδενική κρατική παροχή και άφθονο χώρο για την επιχειρηματικότητα.

Η άνοδος του Μιλέι ως νέο είδωλο του Trumpworld δείχνει μια ιδεολογική στροφή στη δεξιά. Ο Τραμπ, που κάποτε υποσχόταν να μην κόψει το Medicare ή το Medicaid, τώρα κοιτάζει έναν πρόεδρο που βλέπει το δημόσιο σύστημα υγείας σαν έναν καρκινικό όγκο που πρέπει να αφαιρεθεί με την ίδια ευαισθησία που ένας χασάπης κόβει μοσχαρίσια πλευρά.

Από τον Όρμπαν, που ήθελε να γεμίσει την Ουγγαρία με κρατικά επιδοτούμενες οικογένειες σαν να ήταν παραγωγικότητα του ΔΝΤ, στον Μιλέι, που βλέπει την ίδια την έννοια της κρατικής παρέμβασης ως προσωπική προσβολή, η δεξιά φαίνεται να απολαμβάνει τον σουρεαλισμό της πολιτικής μεταμόρφωσης. Το μόνο που μένει να δούμε είναι αν το επόμενο βήμα τους θα είναι να κάνουν την παγκόσμια πολιτική να μοιάζει με τσίρκο – με τον Μιλέι ως κλόουν-μαέστρο και τον Τραμπ στη θέση του καλλιτέχνη των θηρίων.

Από την ανάληψη των καθηκόντων του πριν από ένα χρόνο, εν μέσω καταστροφικού υπερπληθωρισμού, ανέλαβε μια εκστρατεία οικονομικής θεραπείας σοκ, μειώνοντας τις κρατικές δαπάνες κατά περίπου 30%. Με τον τρόπο αυτό, όπως έγραψε ο Jon Lee Anderson σε ένα πρόσφατο αφιέρωμα στο New Yorker, άλλαξε «το συμβόλαιο μεταξύ του αργεντίνικου κράτους και των πολιτών του – περικόπτοντας τις αυξήσεις του κόστους ζωής στους συνταξιούχους, τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και τις προμήθειες για τα συσσίτια στις φτωχές γειτονιές». Κατά κάποιο τρόπο, ο Μιλέι τα καταφέρνει- ο πληθωρισμός έχει πέσει κατακόρυφα. Αλλά το ποσοστό φτώχειας αυξήθηκε κατά περίπου 11 μονάδες κατά τους πρώτους έξι μήνες της θητείας του, σε σχεδόν 53%, και η χώρα έχει περιέλθει σε ύφεση.

Η αμερικανική δεξιά φαίνεται να έχει βρει τον νέο της ήρωα στο πρόσωπο του Milei, και το αποτέλεσμα είναι μια αναβίωση του παλιομοδίτικου συντηρητισμού, αλλά σε μια πιο «άγρια» μορφή, που θα ζήλευαν και οι πιο φανατικοί tech-bros. Ο Έλον Μασκ, ο οποίος πλέον δεν χάνει ευκαιρία να προβάλλει τις απόψεις του, υποστήριξε πρόσφατα ότι οι Αμερικανοί πρέπει να αποδεχτούν «προσωρινές δυσκολίες» για να μειωθούν οι δαπάνες. Φαίνεται, όμως, ότι αυτή η «προσωρινή» δυσκολία δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με τα 250 εκατομμύρια δολάρια που έδωσε ο ίδιος για την εκστρατεία του Τραμπ. Είναι σαφές ότι η πολιτική σκηνή έχει γίνει ένα κακόγουστο θέατρο, όπου οι πρωταγωνιστές είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα στο βωμό της εξουσίας και των χρημάτων. Αν αυτή είναι η νέα εποχή του συντηρητισμού, τότε σίγουρα έχουμε μπει σε μια εποχή όπου η λογική και η ηθική έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα.

Ο Χαβιέρ Μιλέι, με τον προκλητικά χυδαίο και αναρχικά αντισυστημικό του χαρακτήρα, έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια εκλογική βάση από την εργατική τάξη υπέρ της οικονομικής λιτότητας, διατηρώντας την ακόμα και καθώς οι πολιτικές του αρχίζουν να «τσιμπάνε». Με ποσοστά αποδοχής γύρω στο 55%, είναι προφανές ότι έχει βρει τον τρόπο να συνδυάσει την επαναστατική ενέργεια του λαϊκισμού με το πιο ελιτίστικο οικονομικό πρόγραμμα που μπορεί κανείς να φανταστεί. Μια πραγματική επιτυχία, αν σκεφτεί κανείς ότι οι πλούσιοι της Αμερικής προσπαθούν να αντιγράψουν αυτήν την «μαγική» φόρμουλα.

Ο Χαβιέρ Μιλέι είναι σαν ένας οικονομολόγος που μπέρδεψε το εγχειρίδιο προϋπολογισμού με την αυτοβιογραφία του Φρανκενστάιν: κόβει, ράβει και νομίζει ότι δημιουργεί ζωή, ενώ το μόνο που κάνει είναι να ανασταίνει το φάντασμα της απόλυτης κοινωνικής διάλυσης. Ένας «τρελός» που βαφτίζει την ακρότητα ως λογική, με φόντο το χάος μιας χώρας που ήδη αιμορραγεί.

Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: η πραγματικότητα είναι ότι η λιτότητα του Milei έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση της φτώχειας και σε μια οικονομία που βυθίζεται όλο και περισσότερο στην ύφεση. Η φράση «οικονομική ανάκαμψη» ακούγεται σχεδόν κωμική όταν οι πραγματικές συνθήκες δείχνουν ότι η κατανάλωση έχει πέσει κατά 20% και η ανεργία καλπάζει. Αυτή η «επαναστατική» προσέγγιση μπορεί να μην είναι αναπαραγωγική εκτός Αργεντινής, αλλά ποιος χρειάζεται αποτελέσματα όταν μπορείς να έχεις μια εντυπωσιακή ρητορική; Οι αμερικανοί πλουτοκράτες φαίνεται να έχουν βρει νέο αγαπημένο ήρωα στην πολιτική σκηνή, έναν ήρωα που υπόσχεται λιτότητα στους πολλούς ενώ γεμίζει τις τσέπες των λίγων. Στην τελική, ποιος νοιάζεται για την πραγματικότητα όταν μπορείς να ζεις στο όνειρο μιας «ελεύθερης αγοράς»;

*Με στοιχεία από τους New York Times.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.