Από την προεκλογική του εκστρατεία ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ήταν ξεκάθαρος: Θα «καταργήσει την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρικών οχημάτων» (EV mandate). Επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η φράση αυτή εμφανίστηκε σε μια εκτελεστική εντολή που υπέγραψε τη Δευτέρα λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του.
Οι ΗΠΑ δεν είχαν ποτέ υποχρεωτική χρήση ηλεκτρικών οχημάτων, ούτε κάποιον νόμο ή κανονισμό που να απαιτεί από τους Αμερικανούς αγοραστές να στραφούν σε ηλεκτρικά οχήματα. Αντίθετα η προηγούμενη κυβέρνηση προσπάθησε να δημιουργήσει ένα σύστημα κινήτρων και αποθαρρύνσεων σχεδιασμένο να κάνει τα ηλεκτρικά οχήματα πιο ελκυστικά, τόσο για τους κατασκευαστές που τα παράγουν όσο και για τους επίδοξους αγοραστές. Μια εκτελεστική εντολή που εκδόθηκε χθες επιχειρεί να αναιρέσει όλα αυτά, ωστόσο τα πράγματα είναι περίπλοκα. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι οι συνέπειες της εντολής δεν είναι ξεκάθαρες και πιθανότατα θα χρειαστεί χρόνος για να αποσαφηνιστούν. Ίσως αυτό το θολό τοπίο να μην θέλει να διαταράξει τις καλές σχέσεις του Λευκού Οίκου με τον Μασκ.
Εν τω μεταξύ οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα συνεχίσουν να παράγουν και να πωλούν ηλεκτρικά οχήματα και οι καταναλωτές θα μπορούν να τα αγοράζουν. Ορισμένα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών θα τεθούν σε ισχύ στα τέλη του 2026 και δεδομένου ότι συνήθως χρειάζονται περίπου πέντε χρόνια για να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί ένα αυτοκίνητο τα οχήματα που συμμορφώνονται με αυτές τις μελλοντικές ρυθμίσεις εκπομπών θα πρέπει να έχουν ήδη ξεκινήσει να κατασκευάζονται και να πωλούνται.
Οι αμερικανικές και παγκόσμιες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ήδη υποχωρήσει από ορισμένες πιο φιλόδοξες υποσχέσεις που σχετίζονται με τα ηλεκτρικά οχήματα, αλλά τα EV εξακολουθούν να προχωρούν και να κερδίζουν μέρος της αγοράς. Άλλες κυβερνήσεις, κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξακολουθούν να προωθούν πολιτικές φιλικές προς τα EV και οι επικριτές προειδοποιούν ότι αυτές οι κυβερνήσεις μπορεί να στραφούν όλο και περισσότερο στη βιομηχανία αυτοκινήτων της Κίνας για να τους βοηθήσει στη μετάβαση.
Η εκτελεστική εντολή της Δευτέρας απαιτεί από τις αμερικανικές υπηρεσίες να επανεξετάσουν τους κανόνες τους που σχετίζονται με τα EV και να καθορίσουν εάν είναι «υπερβολικά επιβαρυντικοί» και παρεμβαίνουν στην ελευθερία επιλογής των καταναλωτών. Ο πιο ξεκάθαρος τρόπος για να χαλαρώσει ο Λευκός Οίκος τους κανόνες που απαιτούν από τις αυτοκινητοβιομηχανίες να κατασκευάζουν περισσότερα EV είναι να στοχεύσει τα πρότυπα κατανάλωσης καυσίμου και εκπομπών ρύπων. Αυτά απαιτούν από τους κατασκευαστές να φτάσουν σε ορισμένα επίπεδα απόδοσης καυσίμου σε όλα τα αυτοκίνητα που κατασκευάζουν τα επόμενα χρόνια και να περιορίσουν τους ρύπους. Ένας από τους ευκολότερους τρόπους για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι είναι η πώληση περισσότερων EV, τα οποία δεν χρησιμοποιούν καύσιμα ούτε εκπέμπουν ρύπους από την εξάτμιση. Την τελευταία φορά που ο Τραμπ ήταν στο αξίωμα του Προέδρου χρειάστηκαν περισσότερα από τρία χρόνια για να αντικατασταθούν τα πρότυπα απόδοσης καυσίμου της εποχής Ομπάμα. Αυτή τη φορά οι υπηρεσίες μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές και να καταφέρουν να αλλάξουν τους κανόνες πιο γρήγορα, όμως η διαδικασία σίγουρα θα διαρκέσει κάποιους μήνες.
Ένας άλλος τομέας που πιθανότατα θα στοχεύσει η διοίκηση Τραμπ είναι τα προγράμματα επιδοτήσεων όπως αυτά που παρέχουν ομοσπονδιακές φορολογικές εκπτώσεις έως και $7.500 στους αγοραστές EV, μειώνοντας το κόστος των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να προσπαθήσει να σταματήσει τη χορήγηση αυτών των επιδοτήσεων, έμμεσων εκπτώσεων μέσω του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά αυτό πιθανότατα θα προκαλέσει αγωγή.
Η εντολή στοχεύει ρητά τα προγράμματα χρηματοδότησης για σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων ύψους άνω των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θεσπίστηκαν από τον Νόμο για Υποδομές του 2021. Η εντολή απαιτεί από τις υπηρεσίες να σταματήσουν τη χορήγηση αυτών των κονδυλίων, ενώ εξετάζουν αν εγκρίθηκαν με «συνέπεια». Ένα μεγάλο μέρος αυτής της χρηματοδότησης έχει ήδη διατεθεί στις πολιτείες, πολλές από τις οποίες έχουν υπογράψει συμβάσεις με κατασκευαστές υποδομών για την εγκατάσταση αυτών των φορτιστών. Μπορεί να είναι αργά για να σταματήσει όλη αυτή η χρηματοδότηση για σταθμούς φόρτισης.
Ένα άλλο σημείο σύγχυσης αποτελεί η υπερβολικά γενική διατύπωση της εντολής. Μπορεί να σημαίνει ότι δεν σταματά μόνο τα προγράμματα που σχετίζονται με το κλίμα, αλλά και όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται από τον νόμο για τις υποδομές. Αυτό περιλαμβάνει δισεκατομμύρια που έχουν προγραμματιστεί για χρηματοδότηση σε έργα οδοποιίας, μεταφορών, αεροδρομίων, ακόμη και ασφάλειας αγωγών.
Για όσους ενδιαφέρονται για το μέλλον των ηλεκτρικών οχημάτων (EVs) η προσοχή στρέφεται τώρα στην Καλιφόρνια. Από τη δεκαετία του 1970 η πολιτεία έχει το δικαίωμα να δημιουργεί τους δικούς της κανονισμούς για την ποιότητα του αέρα, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων που αφορούν τα οχήματα. Η εκτελεστική εντολή της κυβέρνησης Τραμπ δηλώνει την πρόθεση να «τερματίσει» την ικανότητα της Καλιφόρνια να ελέγχει τα δικά της πρότυπα πωλήσεων αυτοκινήτων—ακριβώς την εξουσία που η πολιτεία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει για να απαγορεύσει την πώληση νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης μέχρι το 2035.
Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) θα πρέπει να κάνει το πρώτο βήμα εδώ για να ανακαλέσει αυτό το ειδικό προνόμιο, το οποίο χορηγήθηκε στην Καλιφόρνια μέσω μιας «εξαίρεσης». Η προηγούμενη διοίκηση Τραμπ προσπάθησε να καταργήσει την εξαίρεση της Καλιφόρνια, αλλά δεν το πέτυχε. Τώρα φαίνεται πως υπάρχει διάθεση ρεβανσισμού. Το συμπέρασμα είναι ότι μας περιμένει άλλη μια μακρά μάχη για τον νόμο σχετικά με την εξαίρεση.
*Με στοιχεία από το Wired.
