Στον κόσμο του Ντόναλντ Τραμπ, η Γάζα δεν είναι μια περιοχή με εκατομμύρια βασανισμένους ανθρώπους, ιστορία και ταυτότητα. Είναι ένα πρότζεκτ real estate που χρειάζεται «ανακαίνιση». Και η λύση του; Διώξτε τους ενοίκους, μεταφέρετέ τους αλλού και ας χτίσουμε κάτι νέο. Αν η Ιορδανία και η Αίγυπτος δεν συμφωνούν να μετατρέψουν τα εδάφη τους σε τεράστια στρατόπεδα προσφύγων, τότε η οικονομική βοήθεια κόβεται.
Δεν πρόκειται απλώς για έναν ωμό εκβιασμό. Είναι η ξεκάθαρη επισημοποίηση ενός εφιάλτη που οι Παλαιστίνιοι γνωρίζουν καλά: η πατρίδα τους δεν θεωρείται δική τους υπόθεση. Είναι διαπραγματεύσιμη, διαχειρίσιμη, υπό αίρεση. Κι αν δεν δέχονται την «προσφορά», υπάρχει πάντα η απειλή της βίας.
«Όλη η κόλαση θα ξεσπάσει» – Μια διπλωματία από το βιβλίο των γκάνγκστερ
Ο Τραμπ, με το γνωστό του τακτ, έδωσε και τελεσίγραφο στη Χαμάς: αν μέχρι το Σάββατο στις 12 δεν απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι, τότε η εκεχειρία τελειώνει. Κι αν τελειώσει; «Όλη η κόλαση θα ξεσπάσει».
Ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον, που υποτίθεται πως «διαμεσολαβεί», συμπεριφέρεται σαν να δίνει παραγγελίες σε ένα τραπέζι πολέμου. Η ειρωνεία εδώ είναι πως η απειλή κλιμάκωσης δεν προέρχεται από το Ισραήλ ή τη Χαμάς, αλλά από έναν Αμερικανό πολιτικό που φέρεται σαν να είναι έτοιμος να πατήσει ένα διακόπτη – ή τουλάχιστον να πείσει τους άλλους να το κάνουν.
Αυτός ο τρόπος σκέψης θυμίζει περισσότερο έναν μάνατζερ ξενοδοχείου που απειλεί να απολύσει το προσωπικό αν δεν συμμορφωθεί, παρά έναν παγκόσμιο ηγέτη που διαχειρίζεται μια ανθρωπιστική κρίση. Μόνο που εδώ, δεν μιλάμε για υπηρεσίες δωματίου. Μιλάμε για εκατομμύρια ζωές.
Ιορδανία και Αίγυπτος: Αντισταθείτε ή χάστε το «επίδομα συμμάχου»
Η Ιορδανία και η Αίγυπτος, που έχουν ήδη δεχθεί κύματα Παλαιστινίων προσφύγων τις τελευταίες δεκαετίες, δεν είναι διατεθειμένες να γίνουν μέρος ενός σχεδίου που ουσιαστικά μονιμοποιεί τον εκτοπισμό ενός ολόκληρου λαού. Αλλά αυτό, για τον Τραμπ, δεν είναι επιλογή: είτε δέχεστε τους Παλαιστινίους είτε κόβονται τα δολάρια.
Η λογική είναι ξεκάθαρη: η αμερικανική βοήθεια δεν είναι στήριξη, είναι μισθός. Και αν ένας «εργαζόμενος» (δηλαδή μια σύμμαχος χώρα) δεν υπακούει, απολύεται από την οικονομική εξάρτηση που τόσο προσεκτικά έχει χτιστεί.
Η αποικιοκρατία δεν χρειάζεται πλέον προσχήματα
Δεν υπάρχει τίποτα το «νέο» στο σχέδιο του Τραμπ. Η ιδέα ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να φύγουν για να «αναπτυχθεί» η Γάζα είναι η ίδια λογική που ακολουθήθηκε πριν από δεκαετίες στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ: οι «αόρατοι» κάτοικοι φεύγουν, τα κτίρια σηκώνονται, και η ιστορία ξαναγράφεται από τους νικητές.
Αυτό που είναι διαφορετικό σήμερα, όμως, είναι η πλήρης έλλειψη διπλωματικού καμουφλάζ. Δεν υπάρχει πλέον η παραμικρή προσπάθεια να φανεί η γεωπολιτική ως «λύση». Η γλώσσα είναι ωμή: μετακινήστε έναν λαό, εκβιάστε τους γείτονες, και αν δεν συμμορφωθούν, κάντε τα όλα στάχτη.
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική ήταν πάντα ένας συνδυασμός καρότου και μαστίγιου. Μόνο που τώρα, το καρότο πετάχτηκε, και κρατήσαμε μόνο το μαστίγιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αρκέστηκε απλώς στο να ρίξει την ιδέα της μαζικής εκδίωξης δύο εκατομμυρίων Παλαιστινίων από τη Γάζα—την ανέπτυξε με την άνεση κάποιου που μιλά για μια ακόμα συμφωνία ακινήτων, αδιαφορώντας πλήρως για το γεγονός ότι αυτό που προτείνει οι ιστορικοί το αποκαλούν εθνοκάθαρση και έγκλημα πολέμου.
Σε συνέντευξή του στο Fox News τη Δευτέρα, ο Τραμπ ξεκαθάρισε πως, όχι, όσοι Παλαιστίνιοι εγκαταλείψουν τη Γάζα για να γίνει το «αναπτυξιακό» του όραμα πραγματικότητα, δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Όταν ρωτήθηκε αν θα έχουν δικαίωμα επιστροφής όταν ολοκληρωθούν τα κατασκευαστικά του μεγαλεία, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη:
«Όχι, δεν θα το έχουν».
Και πού θα πάνε όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Μα φυσικά, ο Τραμπ έχει ήδη σκεφτεί τη «λύση»:
«Νομίζω ότι μπορώ να κλείσω μια συμφωνία με την Ιορδανία. Νομίζω ότι μπορώ να κλείσω μια συμφωνία με την Αίγυπτο».
Για τον πρώην (και ενδεχομένως μελλοντικό) πρόεδρο των ΗΠΑ, η τύχη δύο εκατομμυρίων ανθρώπων είναι απλώς μια υπόθεση διαπραγματεύσεων, σαν να μιλάμε για real estate deal στο Μανχάταν. Οι Παλαιστίνιοι; Μια ενοχλητική λεπτομέρεια, ένα «πρόβλημα» που απλά πρέπει να μεταφερθεί αλλού.
Το σοκ στη Μέση Ανατολή – και μια διπλωματική βόμβα στα θεμέλια της περιοχής
Η πρόταση Τραμπ έχει προκαλέσει σοκ στη Μέση Ανατολή, καθώς προωθεί ανοιχτά μια μαζική εκκαθάριση πληθυσμού και μετατρέπει τις γειτονικές χώρες σε πιόνια ενός επικίνδυνου παιχνιδιού. Με δεδομένο ότι οι Ιορδανοί και οι Αιγύπτιοι έχουν ήδη απορρίψει κατηγορηματικά την ιδέα της μετεγκατάστασης των Παλαιστινίων, η προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Ιορδανό ηγέτη δεν θα είναι τίποτα λιγότερο από μια διπλωματική παγίδα γεμάτη ένταση και εκβιασμούς.
Ο Τραμπ, πιστός στην κυνική του κοσμοθεωρία, προσεγγίζει τον πόλεμο, την εκδίωξη και την αποσταθεροποίηση μιας ολόκληρης περιοχής σαν ένα επιθετικό επιχειρηματικό εγχείρημα. Το γεγονός ότι μια τέτοια πολιτική πρόταση θα έσβηνε τη Γάζα από τον χάρτη και θα εξανέμιζε κάθε ίχνος δικαιωμάτων για τον πληθυσμό της, απλά δεν φαίνεται να τον απασχολεί.
Γιατί να τον απασχολεί; Όταν βλέπει τους λαούς σαν εμπόρευμα και τα σύνορα σαν διαπραγματεύσιμες γραμμές στο τραπέζι του πόκερ της εξουσίας, η καταστροφή μιας χώρας δεν είναι τίποτα άλλο από μια ακόμα «ευκαιρία ανάπτυξης».
Τα σχόλια του κ. Τραμπ σχετικά με το σχέδιο μετεγκατάστασης έχουν αυξήσει την πίεση στον βασιλιά Αμπντάλα, ο οποίος πιθανότατα θα βυθιζόταν στη δική του εσωτερική κρίση αν οι Παλαιστίνιοι αναγκάζονταν να μεταφερθούν στην Ιορδανία.
Περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού της Ιορδανίας εκτιμάται ότι είναι Παλαιστίνιοι- το έθνος είναι ήδη αναστατωμένο από τις εντάσεις μεταξύ των πολιτών παλαιστινιακής καταγωγής και εκείνων που δεν είναι, λένε οι αναλυτές.
«Αυτό που έκανε ο κ. Τραμπ είναι να θέσει σε κίνδυνο το μέλλον του Βασιλείου της Ιορδανίας», δήλωσε ο Χαλίλ Τζαχσάν, εκτελεστικός διευθυντής του Αραβικού Κέντρου της Ουάσινγκτον και συνέχισε «Το ισχυρότερο πολιτικό κίνημα στην Ιορδανία δεν αποδέχεται την ιδέα ότι η Ιορδανία είναι η Παλαιστίνη».
Πριν από τη συνάντηση με τον κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο βασιλιάς Αμπντάλα είχε προγραμματίσει να συναντηθεί με τον Στίβεν Γουίτκοφ, τον απεσταλμένο του κ. Τραμπ στη Μέση Ανατολή. Ήταν επίσης προγραμματισμένο να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον Μάικ Γουόλτς, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του κ. Τραμπ.
Ο Τραμπ έχει πλέον μια ξεκάθαρη ιδέα: η Γάζα είναι ακίνητο υπό νέα διαχείριση, οι Παλαιστίνιοι περιττεύουν και οι σύμμαχοι οφείλουν να υπακούσουν. Το γεγονός ότι είναι πρόθυμος να πιέσει βασικούς συμμάχους της περιοχής σημαίνει απλώς ότι δεν βλέπει λόγο να σταματήσει. Γιατί να σταματήσει;
Έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει τη Γάζα σαν αμερικανικό περιουσιακό στοιχείο – λες και οι βόμβες που έπεσαν ήταν μια πρώτη, βίαιη φάση κατεδάφισης, προτού έρθουν οι κατασκευαστικές εταιρείες να «αναπτύξουν» την περιοχή. Και φυσικά, το γεγονός ότι η αναπτυξιακή του «όραση» προϋποθέτει τον βίαιο εκτοπισμό δύο εκατομμυρίων ανθρώπων είναι απλά μια λεπτομέρεια. Ένα μικρό «εμπόδιο» που λύνεται με πιέσεις, εκβιασμούς και οικονομικό στραγγαλισμό των χωρών που τολμούν να αρνηθούν να γίνουν μέρος του σχεδίου. Άρα, αν η Ιορδανία ή η Αίγυπτος δεν θέλουν να μετατρέψουν τα εδάφη τους σε στρατόπεδα μόνιμης εξορίας; Ε, θα τους κοπεί η βοήθεια – έτσι κι αλλιώς, η αμερικανική εξωτερική πολιτική δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα γνωστή για τις φιλανθρωπικές της ευαισθησίες.
Το σημαντικό εδώ είναι η επιμονή: ο Τραμπ δεν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει, γιατί στον κόσμο του, η ισχύς καθορίζει την πραγματικότητα. Δεν υπάρχουν Παλαιστίνιοι, μόνο ένα ακίνητο που περιμένει τη «σωστή διαχείριση». Δεν υπάρχουν ανεξάρτητα κράτη, μόνο υποτελείς που πρέπει να μάθουν να ακολουθούν εντολές.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Μπρετ Μπάιερ του Fox News, ο κ. Τραμπ έδωσε τα πιο εκτενή σχόλιά του μέχρι στιγμής σχετικά με το πώς οραματίζεται τη μετακίνηση του πληθυσμού της Γάζας στην Ιορδανία, την Αίγυπτο και άλλα κράτη της περιοχής.
«Θα χτίσουμε ασφαλείς κοινότητες λίγο πιο μακριά από εκεί που βρίσκονται, όπου υπάρχει όλος αυτός ο κίνδυνος», είπε. «Εν τω μεταξύ, θα μου ανήκει αυτό. Σκεφτείτε το ως μια ανάπτυξη ακινήτων για το μέλλον. Θα ήταν ένα όμορφο κομμάτι γης».
Μόλις μετακινηθούν, είπε, οι Παλαιστίνιοι «θα έχουν πολύ καλύτερη στέγαση» από ό,τι έχουν στη Γάζα και δεν θα χρειαστεί να επιστρέψουν.
«Μιλάω για την οικοδόμηση ενός μόνιμου τόπου γι’ αυτούς», είπε ο Τραμπ.
Η πρόταση του κ. Τραμπ δεν είχε ελεγχθεί από τους κορυφαίους συμβούλους του προέδρου πριν την παρουσιάσει την περασμένη εβδομάδα και ορισμένοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου είχαν προσπαθήσει να την αμβλύνουν, επιμένοντας ότι δεν είχε δεσμευτεί να χρησιμοποιήσει αμερικανικά στρατεύματα για την εκκαθάριση της περιοχής και ότι οποιαδήποτε μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων θα ήταν προσωρινή.
Αλλά ο κ. Τραμπ επανήλθε επανειλημμένα στην ιδέα, λέγοντας ότι άλλα έθνη της περιοχής θα πλήρωναν γι’ αυτό, ότι ο στρατός του Ισραήλ θα παρείχε ασφάλεια και ότι πίστευε ότι ήταν εφικτό να μετακινηθεί ο πληθυσμός της Γάζας αλλού.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία αντιτίθενται σθεναρά στην υλοποίηση μιας τέτοιας πρότασης. Το Κάιρο έχει αντιδράσει στην αποδοχή Παλαιστινίων προσφύγων λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια. Οι μαχητές θα μπορούσαν να στοχεύσουν το Ισραήλ από το αιγυπτιακό έδαφος, προκαλώντας ισραηλινά αντίποινα, ή να στρατολογηθούν στην τοπική εξέγερση στο Σινά.
Ταυτόχρονα, η μοναρχία της Ιορδανίας έχει ένα τεταμένο ιστορικό με μαχητικές παλαιστινιακές παρατάξεις.
Η ακροδεξιά στο Ισραήλ υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι Παλαιστίνιοι που εκδιώχθηκαν από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη θα πρέπει να εγκατασταθούν στην Ιορδανία. Η αποδοχή Παλαιστινίων από τη Γάζα θα προκαλούσε ανησυχίες στους Ιορδανούς ότι το Ισραήλ θα προσπαθούσε στη συνέχεια να διώξει τους ανθρώπους από τη Δυτική Όχθη.
«Προφανώς ο βασιλιάς δεν μπορεί να δεχτεί αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο Τζέιμς Τζέφρι, πρώην απεσταλμένος του κ. Τραμπ στη Συρία. «Αυτό είναι ένα υπαρξιακό ζήτημα γι’ αυτόν».
Ο ίδιος ο Ιορδανός βασιλιάς θα μπορούσε να προσπαθήσει να υποστηρίξει ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός των Παλαιστινίων θα αποσταθεροποιούσε την περιοχή της Μέσης Ανατολής και θα περιέπλεκε τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να πείσουν τη Σαουδική Αραβία να συμμετάσχει στις συμφωνίες του Τραμπ του 2020, οι οποίες καθιέρωσαν επίσημους δεσμούς μεταξύ του Ισραήλ και τεσσάρων αραβικών χωρών.
Αλλά η Ιορδανία, όπως και η Αίγυπτος, είναι επίσης μεταξύ των κορυφαίων αποδεκτών στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ, παρέχοντας στον Τραμπ μοχλό πίεσης στον διάλογό του με τον βασιλιά Αμπντάλα.
*Με στοιχεία από τους New York Times.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
Στον κόσμο του Ντόναλντ Τραμπ, η Γάζα δεν είναι μια περιοχή με εκατομμύρια βασανισμένους ανθρώπους, ιστορία και ταυτότητα. Είναι ένα πρότζεκτ real estate που χρειάζεται «ανακαίνιση». Και η λύση του; Διώξτε τους ενοίκους, μεταφέρετέ τους αλλού και ας χτίσουμε κάτι νέο. Αν η Ιορδανία και η Αίγυπτος δεν συμφωνούν να μετατρέψουν τα εδάφη τους σε τεράστια στρατόπεδα προσφύγων, τότε η οικονομική βοήθεια κόβεται.
Δεν πρόκειται απλώς για έναν ωμό εκβιασμό. Είναι η ξεκάθαρη επισημοποίηση ενός εφιάλτη που οι Παλαιστίνιοι γνωρίζουν καλά: η πατρίδα τους δεν θεωρείται δική τους υπόθεση. Είναι διαπραγματεύσιμη, διαχειρίσιμη, υπό αίρεση. Κι αν δεν δέχονται την «προσφορά», υπάρχει πάντα η απειλή της βίας.
«Όλη η κόλαση θα ξεσπάσει» – Μια διπλωματία από το βιβλίο των γκάνγκστερ
Ο Τραμπ, με το γνωστό του τακτ, έδωσε και τελεσίγραφο στη Χαμάς: αν μέχρι το Σάββατο στις 12 δεν απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι, τότε η εκεχειρία τελειώνει. Κι αν τελειώσει; «Όλη η κόλαση θα ξεσπάσει».
Ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον, που υποτίθεται πως «διαμεσολαβεί», συμπεριφέρεται σαν να δίνει παραγγελίες σε ένα τραπέζι πολέμου. Η ειρωνεία εδώ είναι πως η απειλή κλιμάκωσης δεν προέρχεται από το Ισραήλ ή τη Χαμάς, αλλά από έναν Αμερικανό πολιτικό που φέρεται σαν να είναι έτοιμος να πατήσει ένα διακόπτη – ή τουλάχιστον να πείσει τους άλλους να το κάνουν.
Αυτός ο τρόπος σκέψης θυμίζει περισσότερο έναν μάνατζερ ξενοδοχείου που απειλεί να απολύσει το προσωπικό αν δεν συμμορφωθεί, παρά έναν παγκόσμιο ηγέτη που διαχειρίζεται μια ανθρωπιστική κρίση. Μόνο που εδώ, δεν μιλάμε για υπηρεσίες δωματίου. Μιλάμε για εκατομμύρια ζωές.
Ιορδανία και Αίγυπτος: Αντισταθείτε ή χάστε το «επίδομα συμμάχου»
Η Ιορδανία και η Αίγυπτος, που έχουν ήδη δεχθεί κύματα Παλαιστινίων προσφύγων τις τελευταίες δεκαετίες, δεν είναι διατεθειμένες να γίνουν μέρος ενός σχεδίου που ουσιαστικά μονιμοποιεί τον εκτοπισμό ενός ολόκληρου λαού. Αλλά αυτό, για τον Τραμπ, δεν είναι επιλογή: είτε δέχεστε τους Παλαιστινίους είτε κόβονται τα δολάρια.
Η λογική είναι ξεκάθαρη: η αμερικανική βοήθεια δεν είναι στήριξη, είναι μισθός. Και αν ένας «εργαζόμενος» (δηλαδή μια σύμμαχος χώρα) δεν υπακούει, απολύεται από την οικονομική εξάρτηση που τόσο προσεκτικά έχει χτιστεί.
Η αποικιοκρατία δεν χρειάζεται πλέον προσχήματα
Δεν υπάρχει τίποτα το «νέο» στο σχέδιο του Τραμπ. Η ιδέα ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να φύγουν για να «αναπτυχθεί» η Γάζα είναι η ίδια λογική που ακολουθήθηκε πριν από δεκαετίες στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ: οι «αόρατοι» κάτοικοι φεύγουν, τα κτίρια σηκώνονται, και η ιστορία ξαναγράφεται από τους νικητές.
Αυτό που είναι διαφορετικό σήμερα, όμως, είναι η πλήρης έλλειψη διπλωματικού καμουφλάζ. Δεν υπάρχει πλέον η παραμικρή προσπάθεια να φανεί η γεωπολιτική ως «λύση». Η γλώσσα είναι ωμή: μετακινήστε έναν λαό, εκβιάστε τους γείτονες, και αν δεν συμμορφωθούν, κάντε τα όλα στάχτη.
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική ήταν πάντα ένας συνδυασμός καρότου και μαστίγιου. Μόνο που τώρα, το καρότο πετάχτηκε, και κρατήσαμε μόνο το μαστίγιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αρκέστηκε απλώς στο να ρίξει την ιδέα της μαζικής εκδίωξης δύο εκατομμυρίων Παλαιστινίων από τη Γάζα—την ανέπτυξε με την άνεση κάποιου που μιλά για μια ακόμα συμφωνία ακινήτων, αδιαφορώντας πλήρως για το γεγονός ότι αυτό που προτείνει οι ιστορικοί το αποκαλούν εθνοκάθαρση και έγκλημα πολέμου.
Σε συνέντευξή του στο Fox News τη Δευτέρα, ο Τραμπ ξεκαθάρισε πως, όχι, όσοι Παλαιστίνιοι εγκαταλείψουν τη Γάζα για να γίνει το «αναπτυξιακό» του όραμα πραγματικότητα, δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Όταν ρωτήθηκε αν θα έχουν δικαίωμα επιστροφής όταν ολοκληρωθούν τα κατασκευαστικά του μεγαλεία, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη:
«Όχι, δεν θα το έχουν».
Και πού θα πάνε όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Μα φυσικά, ο Τραμπ έχει ήδη σκεφτεί τη «λύση»:
«Νομίζω ότι μπορώ να κλείσω μια συμφωνία με την Ιορδανία. Νομίζω ότι μπορώ να κλείσω μια συμφωνία με την Αίγυπτο».
Για τον πρώην (και ενδεχομένως μελλοντικό) πρόεδρο των ΗΠΑ, η τύχη δύο εκατομμυρίων ανθρώπων είναι απλώς μια υπόθεση διαπραγματεύσεων, σαν να μιλάμε για real estate deal στο Μανχάταν. Οι Παλαιστίνιοι; Μια ενοχλητική λεπτομέρεια, ένα «πρόβλημα» που απλά πρέπει να μεταφερθεί αλλού.
Το σοκ στη Μέση Ανατολή – και μια διπλωματική βόμβα στα θεμέλια της περιοχής
Η πρόταση Τραμπ έχει προκαλέσει σοκ στη Μέση Ανατολή, καθώς προωθεί ανοιχτά μια μαζική εκκαθάριση πληθυσμού και μετατρέπει τις γειτονικές χώρες σε πιόνια ενός επικίνδυνου παιχνιδιού. Με δεδομένο ότι οι Ιορδανοί και οι Αιγύπτιοι έχουν ήδη απορρίψει κατηγορηματικά την ιδέα της μετεγκατάστασης των Παλαιστινίων, η προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Ιορδανό ηγέτη δεν θα είναι τίποτα λιγότερο από μια διπλωματική παγίδα γεμάτη ένταση και εκβιασμούς.
Ο Τραμπ, πιστός στην κυνική του κοσμοθεωρία, προσεγγίζει τον πόλεμο, την εκδίωξη και την αποσταθεροποίηση μιας ολόκληρης περιοχής σαν ένα επιθετικό επιχειρηματικό εγχείρημα. Το γεγονός ότι μια τέτοια πολιτική πρόταση θα έσβηνε τη Γάζα από τον χάρτη και θα εξανέμιζε κάθε ίχνος δικαιωμάτων για τον πληθυσμό της, απλά δεν φαίνεται να τον απασχολεί.
Γιατί να τον απασχολεί; Όταν βλέπει τους λαούς σαν εμπόρευμα και τα σύνορα σαν διαπραγματεύσιμες γραμμές στο τραπέζι του πόκερ της εξουσίας, η καταστροφή μιας χώρας δεν είναι τίποτα άλλο από μια ακόμα «ευκαιρία ανάπτυξης».
Τα σχόλια του κ. Τραμπ σχετικά με το σχέδιο μετεγκατάστασης έχουν αυξήσει την πίεση στον βασιλιά Αμπντάλα, ο οποίος πιθανότατα θα βυθιζόταν στη δική του εσωτερική κρίση αν οι Παλαιστίνιοι αναγκάζονταν να μεταφερθούν στην Ιορδανία.
Περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού της Ιορδανίας εκτιμάται ότι είναι Παλαιστίνιοι- το έθνος είναι ήδη αναστατωμένο από τις εντάσεις μεταξύ των πολιτών παλαιστινιακής καταγωγής και εκείνων που δεν είναι, λένε οι αναλυτές.
«Αυτό που έκανε ο κ. Τραμπ είναι να θέσει σε κίνδυνο το μέλλον του Βασιλείου της Ιορδανίας», δήλωσε ο Χαλίλ Τζαχσάν, εκτελεστικός διευθυντής του Αραβικού Κέντρου της Ουάσινγκτον και συνέχισε «Το ισχυρότερο πολιτικό κίνημα στην Ιορδανία δεν αποδέχεται την ιδέα ότι η Ιορδανία είναι η Παλαιστίνη».
Πριν από τη συνάντηση με τον κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο βασιλιάς Αμπντάλα είχε προγραμματίσει να συναντηθεί με τον Στίβεν Γουίτκοφ, τον απεσταλμένο του κ. Τραμπ στη Μέση Ανατολή. Ήταν επίσης προγραμματισμένο να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον Μάικ Γουόλτς, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του κ. Τραμπ.
Ο Τραμπ έχει πλέον μια ξεκάθαρη ιδέα: η Γάζα είναι ακίνητο υπό νέα διαχείριση, οι Παλαιστίνιοι περιττεύουν και οι σύμμαχοι οφείλουν να υπακούσουν. Το γεγονός ότι είναι πρόθυμος να πιέσει βασικούς συμμάχους της περιοχής σημαίνει απλώς ότι δεν βλέπει λόγο να σταματήσει. Γιατί να σταματήσει;
Έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει τη Γάζα σαν αμερικανικό περιουσιακό στοιχείο – λες και οι βόμβες που έπεσαν ήταν μια πρώτη, βίαιη φάση κατεδάφισης, προτού έρθουν οι κατασκευαστικές εταιρείες να «αναπτύξουν» την περιοχή. Και φυσικά, το γεγονός ότι η αναπτυξιακή του «όραση» προϋποθέτει τον βίαιο εκτοπισμό δύο εκατομμυρίων ανθρώπων είναι απλά μια λεπτομέρεια. Ένα μικρό «εμπόδιο» που λύνεται με πιέσεις, εκβιασμούς και οικονομικό στραγγαλισμό των χωρών που τολμούν να αρνηθούν να γίνουν μέρος του σχεδίου. Άρα, αν η Ιορδανία ή η Αίγυπτος δεν θέλουν να μετατρέψουν τα εδάφη τους σε στρατόπεδα μόνιμης εξορίας; Ε, θα τους κοπεί η βοήθεια – έτσι κι αλλιώς, η αμερικανική εξωτερική πολιτική δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα γνωστή για τις φιλανθρωπικές της ευαισθησίες.
Το σημαντικό εδώ είναι η επιμονή: ο Τραμπ δεν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει, γιατί στον κόσμο του, η ισχύς καθορίζει την πραγματικότητα. Δεν υπάρχουν Παλαιστίνιοι, μόνο ένα ακίνητο που περιμένει τη «σωστή διαχείριση». Δεν υπάρχουν ανεξάρτητα κράτη, μόνο υποτελείς που πρέπει να μάθουν να ακολουθούν εντολές.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Μπρετ Μπάιερ του Fox News, ο κ. Τραμπ έδωσε τα πιο εκτενή σχόλιά του μέχρι στιγμής σχετικά με το πώς οραματίζεται τη μετακίνηση του πληθυσμού της Γάζας στην Ιορδανία, την Αίγυπτο και άλλα κράτη της περιοχής.
«Θα χτίσουμε ασφαλείς κοινότητες λίγο πιο μακριά από εκεί που βρίσκονται, όπου υπάρχει όλος αυτός ο κίνδυνος», είπε. «Εν τω μεταξύ, θα μου ανήκει αυτό. Σκεφτείτε το ως μια ανάπτυξη ακινήτων για το μέλλον. Θα ήταν ένα όμορφο κομμάτι γης».
Μόλις μετακινηθούν, είπε, οι Παλαιστίνιοι «θα έχουν πολύ καλύτερη στέγαση» από ό,τι έχουν στη Γάζα και δεν θα χρειαστεί να επιστρέψουν.
«Μιλάω για την οικοδόμηση ενός μόνιμου τόπου γι’ αυτούς», είπε ο Τραμπ.
Η πρόταση του κ. Τραμπ δεν είχε ελεγχθεί από τους κορυφαίους συμβούλους του προέδρου πριν την παρουσιάσει την περασμένη εβδομάδα και ορισμένοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου είχαν προσπαθήσει να την αμβλύνουν, επιμένοντας ότι δεν είχε δεσμευτεί να χρησιμοποιήσει αμερικανικά στρατεύματα για την εκκαθάριση της περιοχής και ότι οποιαδήποτε μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων θα ήταν προσωρινή.
Αλλά ο κ. Τραμπ επανήλθε επανειλημμένα στην ιδέα, λέγοντας ότι άλλα έθνη της περιοχής θα πλήρωναν γι’ αυτό, ότι ο στρατός του Ισραήλ θα παρείχε ασφάλεια και ότι πίστευε ότι ήταν εφικτό να μετακινηθεί ο πληθυσμός της Γάζας αλλού.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία αντιτίθενται σθεναρά στην υλοποίηση μιας τέτοιας πρότασης. Το Κάιρο έχει αντιδράσει στην αποδοχή Παλαιστινίων προσφύγων λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια. Οι μαχητές θα μπορούσαν να στοχεύσουν το Ισραήλ από το αιγυπτιακό έδαφος, προκαλώντας ισραηλινά αντίποινα, ή να στρατολογηθούν στην τοπική εξέγερση στο Σινά.
Ταυτόχρονα, η μοναρχία της Ιορδανίας έχει ένα τεταμένο ιστορικό με μαχητικές παλαιστινιακές παρατάξεις.
Η ακροδεξιά στο Ισραήλ υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι Παλαιστίνιοι που εκδιώχθηκαν από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη θα πρέπει να εγκατασταθούν στην Ιορδανία. Η αποδοχή Παλαιστινίων από τη Γάζα θα προκαλούσε ανησυχίες στους Ιορδανούς ότι το Ισραήλ θα προσπαθούσε στη συνέχεια να διώξει τους ανθρώπους από τη Δυτική Όχθη.
«Προφανώς ο βασιλιάς δεν μπορεί να δεχτεί αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο Τζέιμς Τζέφρι, πρώην απεσταλμένος του κ. Τραμπ στη Συρία. «Αυτό είναι ένα υπαρξιακό ζήτημα γι’ αυτόν».
Ο ίδιος ο Ιορδανός βασιλιάς θα μπορούσε να προσπαθήσει να υποστηρίξει ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός των Παλαιστινίων θα αποσταθεροποιούσε την περιοχή της Μέσης Ανατολής και θα περιέπλεκε τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να πείσουν τη Σαουδική Αραβία να συμμετάσχει στις συμφωνίες του Τραμπ του 2020, οι οποίες καθιέρωσαν επίσημους δεσμούς μεταξύ του Ισραήλ και τεσσάρων αραβικών χωρών.
Αλλά η Ιορδανία, όπως και η Αίγυπτος, είναι επίσης μεταξύ των κορυφαίων αποδεκτών στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ, παρέχοντας στον Τραμπ μοχλό πίεσης στον διάλογό του με τον βασιλιά Αμπντάλα.
*Με στοιχεία από τους New York Times.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
