Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο επόμενος Πρόεδρος, αλλά το πρόσωπο που όρισε τις εκλογές του 2024 δεν ήταν ποτέ υποψήφιος. Ο πολυδισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ υποστήριξε πλήρως τον Τραμπ (οικονομικά και μέσω του Χ), ώστε αυτός να αναλάβει την εξουσία. Για τον Μασκ ήταν ένας υπαρξιακός αγώνας, καθώς σε καμία περίπτωση δεν ήθελε να έρθει αντιμέτωπος με τα «όρια» της Κάμαλα Χάρις. Το πώς μπορεί το πολιτικό σύστημα να προσαρμοστεί σε μια τέτοια φιγούρα παραμένει ασαφές.
Αυτό που είναι σαφές όμως είναι ότι ο ιδιαίτερος συνδυασμός υπερπλουτισμού, διασημότητας και επιρροής του Μασκ στον κόσμο της Σίλικον Βάλεϊ τον έχει ήδη καταστήσει βασικό «παίκτη» στη διαμόρφωση της επερχόμενης δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ και η χρήση του X για την υποστήριξη της υποψηφιότητας του Τραμπ για την ηγεσία του ελεύθερου κόσμου αποτελεί βασικό στοιχείο της δύναμής του. «Πιστεύω ότι ο Μασκ είναι παρόμοιος με τον Τραμπ», λέει ο Ζοάο Βιέιρα Μαγκάλιαες, επίκουρος καθηγητής μέσων ενημέρωσης, πολιτικής και δημοκρατίας στο Πανεπιστήμιο του Χρόνινγκεν. «Πραγματικά μετέτρεψε το Twitter σε πολιτικό εργαλείο».
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Έλον Μασκ έγινε ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την υποστήριξή του προς τον Τραμπ, λίγες ώρες μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στο Μπάτλερ της Πενσυλβάνια, ο Μασκ δεσμεύτηκε να δωρίζει 45 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα στο America PAC, μ΄ πολιτική επιτροπή δράσης υπέρ του Τραμπ. Μέχρι τις εκλογές, το America PAC είχε δαπανήσει σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια υπέρ της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, καθιστώντας τον Μασκ τον κύριο χρηματοδότη του PAC. Εκτός από τη χρηματοδότηση της υποψηφιότητας του Τραμπ, ο Μασκ συμμετείχε και προσωπικά στην εκστρατεία συνοδεύοντας τον Τραμπ σε συγκεντρώσεις και ταξιδεύοντας στην κρίσιμη πολιτεία της Πενσυλβάνια για να διοργανώσει μια σειρά από δημόσιες συζητήσεις υπέρ του πρώην και τελικά νυν Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στο Διαδίκτυο ο Μασκ «εξαργύρωσε» το ποσό που δαπάνησε για την αγορά του X (πρώην Twitter). Μέσω της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης που του ανήκει για να υποστήριξε τον Τραμπ χρησιμοποιώντας τον προσωπικό του λογαριασμό για να προωθήσει θεωρίες συνωμοσίας και προπαγάνδα υπέρ του Τραμπ στους πάνω από 200 εκατομμύρια ακολούθους του. Ερευνητές – επιστήμονες βρήκαν επίσης σοβαρούς λόγους να αναρωτηθούν αν το X άλλαξε τον αλγόριθμό του μετά τον Ιούλιο του 2024, όταν ο Μασκ υποστήριξε ανοιχτά τον Τραμπ για να προωθήσει τον λογαριασμό του και άλλους συντηρητικούς λογαριασμούς. Όλα αυτά αφού ο Μασκ είχε «απογυμνώσει» την πλατφόρμα από το προσωπικό και τις πολιτικές που είχαν σχεδιαστεί για να διατηρούν την πλατφόρμα ασφαλή, οδηγώντας πολλές άλλες εταιρείες τεχνολογίας να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Μετά τις εκλογές ο Μασκ δεν αποσύρθηκε από τη δημόσια σφαίρα, αρκούμενος σε παρασκηνιακές συναντήσεις, ασκώντας μυστική επιρροή εντός γραφείων. Αντίθετα συμμετείχε σε κλήσεις με ξένους ηγέτες, εξέφρασε άποψη για κομβικές επιλογές όσον αφορά τη νέα κυβέρνηση και απείλησε να χρησιμοποιήσει το America PAC για να χρηματοδοτήσει πρωτοβουλίες εναντίον νομοθετών που δεν υποστηρίζουν την ατζέντα του Τραμπ (και κατ΄επέκταση τη δική του).
Τον Νοέμβριο, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι ο Μασκ θα ηγηθεί από κοινού μιας νέας ομοσπονδιακής συμβουλευτικής επιτροπής που θα ονομάζεται Τμήμα Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης (DOGE, όπως το memecoin), υπεύθυνης για τη μείωση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η επιτροπή δεν υπάρχει ακόμα, αλλά ήδη ο Μασκ έχει χρησιμοποιήσει την παρουσία του στο X και αυτήν τη νέα, ασαφή, κυβερνητικά συνδεδεμένη θέση για να υπαγορεύει πολιτικές. Σύμφωνα με αναφορές η εκτιμώμενη περιουσία του αυξήθηκε κατά περίπου 170 δισεκατομμύρια δολάρια μετά τις εκλογές.
«Έχει μετατρέψει [την ιδιοκτησία του X] σε κυβερνητική θέση, όπου η ικανότητά του να επηρεάζει πολιτικές που αφορούν όλα τα επιχειρηματικά του συμφέροντα είναι τεράστια. Και αυτό θα μπορούσε να αποδώσει τεράστια οικονομικά οφέλη», λέει ο Φιλ Νάπολι, καθηγητής δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Duke. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν ότι άλλοι ηγέτες της τεχνολογίας είναι πιθανό να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Meta και ο Τζεφ Μπέζος της Amazon. Εκπρόσωποι της Meta λένε ότι ο Ζούκερμπεργκ θέλει να διαδραματίσει «ενεργό ρόλο» στη διαμόρφωση της πολιτικής τεχνολογίας της κυβέρνησης Τραμπ.
Κάθε φορά που υπάρχει μια νέα κυβέρνηση, το μεγάλο κεφάλαιο προσπαθεί να την προσεγγίση, ώστε να επωφεληθεί από αυτήν. Οι φιλοδοξίες του Μασκ δεν περιορίζονται προφανώς στις ΗΠΑ. Μετά τις εκλογές επισκέφθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο για να συναντηθεί με ακροδεξιούς πολιτικούς εκεί και έκανε αναρτήσεις υποστήριξης του ακροδεξιού γερμανικού κόμματος “Εναλλακτική για τη Γερμανία”. Νωρίτερα μέσα στο 2024 προσπάθησε να αγνοήσει δικαστική εντολή στη Βραζιλία που απαιτούσε από το X να αφαιρέσει ακροδεξιούς λογαριασμούς που σύμφωνα με το δικαστήριο υπονόμευαν την ακεραιότητα των εκλογών της χώρας.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η επιρροή του Μασκ στην πολιτική δεν αφορά μόνο την εγγύτητά του με τον Τραμπ. Ακόμα κι αν οι δύο ισχυρές προσωπικότητες διαφωνήσουν, η επιρροή του Μασκ θα γίνει αισθητή στη νέα συνεργασία της Σίλικον Βάλεϊ με το κίνημα MAGA και σε όποια μέρη του κόσμου επιλέξει να εστιάσει την προσοχή του.
Μπορεί όμως η πολιτική να ασκείται μέσω Χ, είτε μιλάμε για τον Μασκ, είτε για τον Τραμπ; Ο δρόμος που μας δείχνουν είναι αυτός και είναι ένα μονοπάτι σκοτεινό και προβληματικό.
Σε μία εποχή διαρκούς σύγχυσης ο Μασκ είναι ικανός να πείσει πως η γη είναι επίπεδη και να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε απόλυτο χάος ακόμα μεγαλύτερο από αυτό που έφερε η δεκαετία του 1930 κι αυτό θα πρέπει να αρχίσουμε να το αναλογιζόμαστε όλοι πριν είναι αργά – αν δεν είναι ήδη αργά.
*Με στοιχεία από το Wired.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο επόμενος Πρόεδρος, αλλά το πρόσωπο που όρισε τις εκλογές του 2024 δεν ήταν ποτέ υποψήφιος. Ο πολυδισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ υποστήριξε πλήρως τον Τραμπ (οικονομικά και μέσω του Χ), ώστε αυτός να αναλάβει την εξουσία. Για τον Μασκ ήταν ένας υπαρξιακός αγώνας, καθώς σε καμία περίπτωση δεν ήθελε να έρθει αντιμέτωπος με τα «όρια» της Κάμαλα Χάρις. Το πώς μπορεί το πολιτικό σύστημα να προσαρμοστεί σε μια τέτοια φιγούρα παραμένει ασαφές.
Αυτό που είναι σαφές όμως είναι ότι ο ιδιαίτερος συνδυασμός υπερπλουτισμού, διασημότητας και επιρροής του Μασκ στον κόσμο της Σίλικον Βάλεϊ τον έχει ήδη καταστήσει βασικό «παίκτη» στη διαμόρφωση της επερχόμενης δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ και η χρήση του X για την υποστήριξη της υποψηφιότητας του Τραμπ για την ηγεσία του ελεύθερου κόσμου αποτελεί βασικό στοιχείο της δύναμής του. «Πιστεύω ότι ο Μασκ είναι παρόμοιος με τον Τραμπ», λέει ο Ζοάο Βιέιρα Μαγκάλιαες, επίκουρος καθηγητής μέσων ενημέρωσης, πολιτικής και δημοκρατίας στο Πανεπιστήμιο του Χρόνινγκεν. «Πραγματικά μετέτρεψε το Twitter σε πολιτικό εργαλείο».
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Έλον Μασκ έγινε ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ. Μετά την υποστήριξή του προς τον Τραμπ, λίγες ώρες μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στο Μπάτλερ της Πενσυλβάνια, ο Μασκ δεσμεύτηκε να δωρίζει 45 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα στο America PAC, μ΄ πολιτική επιτροπή δράσης υπέρ του Τραμπ. Μέχρι τις εκλογές, το America PAC είχε δαπανήσει σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια υπέρ της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, καθιστώντας τον Μασκ τον κύριο χρηματοδότη του PAC. Εκτός από τη χρηματοδότηση της υποψηφιότητας του Τραμπ, ο Μασκ συμμετείχε και προσωπικά στην εκστρατεία συνοδεύοντας τον Τραμπ σε συγκεντρώσεις και ταξιδεύοντας στην κρίσιμη πολιτεία της Πενσυλβάνια για να διοργανώσει μια σειρά από δημόσιες συζητήσεις υπέρ του πρώην και τελικά νυν Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στο Διαδίκτυο ο Μασκ «εξαργύρωσε» το ποσό που δαπάνησε για την αγορά του X (πρώην Twitter). Μέσω της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης που του ανήκει για να υποστήριξε τον Τραμπ χρησιμοποιώντας τον προσωπικό του λογαριασμό για να προωθήσει θεωρίες συνωμοσίας και προπαγάνδα υπέρ του Τραμπ στους πάνω από 200 εκατομμύρια ακολούθους του. Ερευνητές – επιστήμονες βρήκαν επίσης σοβαρούς λόγους να αναρωτηθούν αν το X άλλαξε τον αλγόριθμό του μετά τον Ιούλιο του 2024, όταν ο Μασκ υποστήριξε ανοιχτά τον Τραμπ για να προωθήσει τον λογαριασμό του και άλλους συντηρητικούς λογαριασμούς. Όλα αυτά αφού ο Μασκ είχε «απογυμνώσει» την πλατφόρμα από το προσωπικό και τις πολιτικές που είχαν σχεδιαστεί για να διατηρούν την πλατφόρμα ασφαλή, οδηγώντας πολλές άλλες εταιρείες τεχνολογίας να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Μετά τις εκλογές ο Μασκ δεν αποσύρθηκε από τη δημόσια σφαίρα, αρκούμενος σε παρασκηνιακές συναντήσεις, ασκώντας μυστική επιρροή εντός γραφείων. Αντίθετα συμμετείχε σε κλήσεις με ξένους ηγέτες, εξέφρασε άποψη για κομβικές επιλογές όσον αφορά τη νέα κυβέρνηση και απείλησε να χρησιμοποιήσει το America PAC για να χρηματοδοτήσει πρωτοβουλίες εναντίον νομοθετών που δεν υποστηρίζουν την ατζέντα του Τραμπ (και κατ΄επέκταση τη δική του).
Τον Νοέμβριο, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι ο Μασκ θα ηγηθεί από κοινού μιας νέας ομοσπονδιακής συμβουλευτικής επιτροπής που θα ονομάζεται Τμήμα Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης (DOGE, όπως το memecoin), υπεύθυνης για τη μείωση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η επιτροπή δεν υπάρχει ακόμα, αλλά ήδη ο Μασκ έχει χρησιμοποιήσει την παρουσία του στο X και αυτήν τη νέα, ασαφή, κυβερνητικά συνδεδεμένη θέση για να υπαγορεύει πολιτικές. Σύμφωνα με αναφορές η εκτιμώμενη περιουσία του αυξήθηκε κατά περίπου 170 δισεκατομμύρια δολάρια μετά τις εκλογές.
«Έχει μετατρέψει [την ιδιοκτησία του X] σε κυβερνητική θέση, όπου η ικανότητά του να επηρεάζει πολιτικές που αφορούν όλα τα επιχειρηματικά του συμφέροντα είναι τεράστια. Και αυτό θα μπορούσε να αποδώσει τεράστια οικονομικά οφέλη», λέει ο Φιλ Νάπολι, καθηγητής δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Duke. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν ότι άλλοι ηγέτες της τεχνολογίας είναι πιθανό να ακολουθήσουν το παράδειγμά του. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Meta και ο Τζεφ Μπέζος της Amazon. Εκπρόσωποι της Meta λένε ότι ο Ζούκερμπεργκ θέλει να διαδραματίσει «ενεργό ρόλο» στη διαμόρφωση της πολιτικής τεχνολογίας της κυβέρνησης Τραμπ.
Κάθε φορά που υπάρχει μια νέα κυβέρνηση, το μεγάλο κεφάλαιο προσπαθεί να την προσεγγίση, ώστε να επωφεληθεί από αυτήν. Οι φιλοδοξίες του Μασκ δεν περιορίζονται προφανώς στις ΗΠΑ. Μετά τις εκλογές επισκέφθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο για να συναντηθεί με ακροδεξιούς πολιτικούς εκεί και έκανε αναρτήσεις υποστήριξης του ακροδεξιού γερμανικού κόμματος “Εναλλακτική για τη Γερμανία”. Νωρίτερα μέσα στο 2024 προσπάθησε να αγνοήσει δικαστική εντολή στη Βραζιλία που απαιτούσε από το X να αφαιρέσει ακροδεξιούς λογαριασμούς που σύμφωνα με το δικαστήριο υπονόμευαν την ακεραιότητα των εκλογών της χώρας.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η επιρροή του Μασκ στην πολιτική δεν αφορά μόνο την εγγύτητά του με τον Τραμπ. Ακόμα κι αν οι δύο ισχυρές προσωπικότητες διαφωνήσουν, η επιρροή του Μασκ θα γίνει αισθητή στη νέα συνεργασία της Σίλικον Βάλεϊ με το κίνημα MAGA και σε όποια μέρη του κόσμου επιλέξει να εστιάσει την προσοχή του.
Μπορεί όμως η πολιτική να ασκείται μέσω Χ, είτε μιλάμε για τον Μασκ, είτε για τον Τραμπ; Ο δρόμος που μας δείχνουν είναι αυτός και είναι ένα μονοπάτι σκοτεινό και προβληματικό.
Σε μία εποχή διαρκούς σύγχυσης ο Μασκ είναι ικανός να πείσει πως η γη είναι επίπεδη και να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε απόλυτο χάος ακόμα μεγαλύτερο από αυτό που έφερε η δεκαετία του 1930 κι αυτό θα πρέπει να αρχίσουμε να το αναλογιζόμαστε όλοι πριν είναι αργά – αν δεν είναι ήδη αργά.
*Με στοιχεία από το Wired.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
