Όταν γίνονται συζητήσεις για το σεξισμό, την κατάχρηση εξουσίας και την πατριαρχία υπάρχουν πολλοί που θεωρούν ότι πρόκειται για γραφικότητες και για ξύλινα τσιτάτα ενός ξεπερασμένου μανιφέστο. Πολλοί ακτιβιστές και υπέρμαχοι του φεμινιστικού κινήματος κατηγορούνται για υπερβολές και αντιμετωπίζονται με ειρωνεία.
Σίγουρα με το πέρασμα των χρόνων και την εξέλιξη της κοινωνίας, έχουν γίνει τεράστια βήματα προς την ισοτιμία και την ισότητα των φύλων. Ωστόσο, χρειαζόμαστε πολύ δρόμο ακόμα να καλύψουμε.
Πρόσφατα έγινα μάρτυρας ενός περιστατικού που μου προκάλεσε δυσφορία. Στη συνοικία μου, μία γειτονιά στα περίχωρα του Πειραιά, δεν έχουμε συνηθίσει έντονη κινητικότητα των αστυνομικών δυνάμεων. Ένα βράδυ λοιπόν, 2 περιπολικά, είχαν πιάσει τα 2 ρεύματα της κεντρικής λεωφόρου και σταματούσαν πολλά διερχόμενα οχήματα. Υπήρχε αναβρασμός και μία ανησυχία από τους κατοίκους. Όταν το βράδυ έκλεισαν τα μαγαζιά, 2,3 γυναίκες που δούλευαν κοντά, πλησίασαν να ρωτήσουν αν έχει συμβεί κάτι.
Ο ένστολος, αποκρίθηκε «Σπίτια δεν έχετε;» «Άντε πήγαινε στην κουζίνα σου», απευθύνθηκε σε μία κοπέλα 30 χρονών περίπου. «Και εσύ στα παιδιά σου» σε μία μεγαλύτερη κυρία. «Που θέλετε να μάθετε τι συμβαίνει κιόλας!»
Οι γυναίκες σε σοκ, δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που συμβαίνει. Η μία, του σχολίασε «Το ότι φοράτε στολή, δε σημαίνει ότι έχετε το δικαίωμα να μας μιλάτε με τέτοιο απαράδεκτο τρόπο, είναι ντροπή!» και πήγε προς το μηχανάκι της. Το καβάλησε και συζητούσε ενώ ήταν πάνω, και μέχρι να φύγει, ο εν λόγω αστυνομικός την πλησίασε και της έδωσε κλήση για κράνος. «Μα δεν έχω φύγει ακόμα», «Αυτό που κάνετε είναι ντροπή, εκδικητικά το κάνετε!» σχολίασε μία άλλη. «Μου αντιμιλάς; Μου βγάζεις γλώσσα; Θες να περάσεις το βράδυ στο τμήμα;» άρχισε να φωνάζει ο αστυνομικός. Έγινε σούσουρο, η γειτονιά στο πόδι, να σχολιάζουν πόσο απαράδεκτα συμπεριφέρθηκε.
Το αποτέλεσμα όμως ήταν το ίδιο. Τίποτα δεν άλλαξε. Η εκδικητική του κίνηση δεν μπορεί να ανατραπεί και η προσβολή απέναντι σε πολίτες δεν κατακρίθηκε από κανέναν άλλον ένστολο συνάδελφο. Είναι κατανοητό, ότι δεν είναι υποχρεωμένος να απαντήσει στην ερώτηση του αν συμβαίνει κάτι. Ίσως να μην επιτρέπεται κιόλας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να το υποδείξει με πάρα πολλούς τρόπους που θα σέβονται τόσο τον άνθρωπο που έχει απέναντί του, όσο και τη στολή του, που υποτίθεται φέρει και την τεράστια ευθύνη της προστασίας του πολίτη. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτό το περιστατικό αποτελεί κατάχρηση εξουσίας. Και μαρτυρά την ύπαρξη κενών στην εκπαίδευση των ανθρώπων που εισέρχονται στους κόλπους των ενόπλων δυνάμεων.
Η σεξιστική επίθεση από ένστολο, από άνθρωπο του συστήματος ξεκάθαρα αναδεικνύει την προβληματική κατάσταση που υπάρχει στο σώμα το οποίο βέβαια είναι και εν μέρει ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Η ύπαρξη ανθρώπων χωρίς παιδεία, με σεξιστικές τάσεις σε θέσεις καίριες του πολιτειακού συστήματος κανονικοποιεί και θεσμοθετεί συμπεριφορές που θα έπρεπε να είναι κατακριτέες, επιλήψιμες και να μπαίνουν στο περιθώριο.
Όταν εκπρόσωποι της πολιτείας έχουν τέτοιες αντιλήψεις και χρησιμοποιούν τη θέση τους για να διοχετεύσουν τον ανδρισμό τους, όταν καταχρώνται την εξουσία τους για να αναδείξουν τη μάτσο συμπεριφορά τους, δεν μπορείς να λες ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει. Σίγουρα, μέσα στο σάπιο σύστημα, σε κάθε του πτυχή, υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις που συχνά αποκαθιστούν τη εμπιστοσύνη μας στην ανθρωπότητα. Άνθρωποι με αξίες και μεράκι, που δεν έχουν γίνει γρανάζι του συστήματος, και είναι όμως θέμα χρόνου αυτό να τους πετάξει σαν την τρίχα από το ζυμάρι.
Το περιστατικό σαφώς ωχριά απέναντι στις καταγγελίες και στις μαρτυρίες για τρομακτική χρήση αλόγιστης βίας από αστυνομικούς, για κατάχρηση εξουσίας και παράβαση καθήκοντος. Καταγγελίες για ξυλοδαρμούς, για βιασμούς, για ρατσιστικές επιθέσεις, για γυναίκες που πήγαν να καταγγείλουν ενδοοικογενειακή βία, ή βιασμό και μπλέχτηκαν σε έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας και «ωχαδελφισμού» είναι πια καθημερινότητα. Είναι συχνά η άγνοια και η ελλιπής εκπαίδευση που οδηγούν σε παραλείψεις και τέτοιου είδους παραβάσεις.
Αυτά τα σοβαρά περιστατικά, μαζί με μικρά καθημερινά ζητήματα που προκύπτουν και κανένας δεν μιλάει γιατί δεν έχει νόημα, γιατί τίποτα δε θα αλλάξει, γιατί άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, διαρρηγνύουν ακόμα περισσότερο την ήδη κλονισμένη εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτείας και πολίτη, και ενισχύουν τη ρητορική, μα πάντα επίκαιρη ερώτηση «Ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες;»
Υ.Γ.: Και για να προλάβω αντιδράσεις του στυλ «αυτό είναι κατάχρηση εξουσίας γιατί το συγκεκριμενοποιείς στον σεξισμό;»: Σίγουρα ο εν λόγω αστυνομικός, νιώθει παντοδύναμος μέσα σε αυτή τη στολή. Νιώθει ότι μπορεί να εξουσιάζει τους πάντες.
Αναρωτιέμαι όμως, αν ήταν άντρας που είχε πάει να ρωτήσει, θα απαντούσε με τον ίδιο τρόπο; Πιθανότατα, να είχε καταχραστεί την εξουσία του διαφορετικά, να πουλούσε τσαμπουκά, αλλά σίγουρα δεν θα του έλεγε «πήγαινε στην κουζίνα σου και στα παιδιά σου». Αυτό είναι έκφραση βγαλμένη από τις σκοτεινές εκείνες εποχές της ελληνικής κοινωνίας που «και ένα χεράκι ξύλο, θα την έστρωνε από το να αντιμιλάει».
Οι φεμινιστικές παντιέρες δεν είναι του στυλ μου, η ανάδειξη όμως των παθογενειών μιας κοινωνίας είναι πολύ, και το γεγονός ότι πολλές γυναίκες αισθανόμαστε ανασφάλεια, αμηχανία ή και φόβο όταν περνάμε μπροστά από συγκεντρωμένες δυνάμεις ΜΑΤ και ένστολων, υποδηλώνει ότι κάτι λάθος έχει πάει στους φύλακες της χώρας μας.