Η Ειρήνη Μουρτζούκου, μετά από πολύμηνη περιοδεία σε τηλεοπτικά πάνελ, σειρά συνεντεύξεών και αναρίθμητα tiki tok, οδηγήθηκε στον εισαγγελέα και της αποδόθηκαν επιτέλους κατηγορίες για τον θάνατο πέντε μωρών, εκ των οποίων τα δύο δικά της. Ομολογεί τα ξημερώματα της ίδιας μέρας (για τα τέσσερα) και η κοινωνία μας φωνάζει ανακουφισμένη “επιτέλους”. Πλήθος κόσμου υποδέχεται με βρισιές την φόνισσα έτοιμο να την λιντσάρει. Είναι διαταραγμένη, είναι κακιά, είναι διαβολική, είναι ένα τέρας.
Είναι δεδομένο ότι τα εγκλήματα της Ειρήνης είναι ειδεχθή και κάνουν την κοινή λογική να παγώνει. Είναι επίσης δεδομένο ότι μιλάμε για μία βαθιά διαταραγμένη προσωπικότητα χωρίς αυτό να αποτελεί δικαιολογία για ό,τι έπραξε. Είναι εμφανές πως κάτι ψυχοπαθολογικό συμβαίνει. Το τι ακριβώς θα το πουν οι ειδικοί, όταν εξεταστεί. Αν. Μπορούμε ωστόσο να συμφωνήσουμε ότι όταν ένα 14χρονο παιδί σκοτώνει από πρόθεση και με τα χέρια του την λίγων μηνών αδερφή του, μόνο η ψυχική διαταραχή μπορεί να είναι η αιτία. Γιατί ο διάβολος δεν υπάρχει έξω από τον άνθρωπο.
Πιασάρικο το θέμα, μιλήστε μας για αυτό
Οι άνθρωποι παρακολουθούν ντοκιμαντέρ για serial killers μετά μανίας για να νιώσουν ασφαλείς που δεν είναι οι ίδιοι τα θύματα, η επιστήμη έτσι εξηγεί αυτή την παράδοξη μόδα με τις σειρές τέτοιου περιεχομένου του Netflix και όχι μόνο. Ωστόσο με υποθέσεις όπως της Ειρήνης Μουρτζούκου και της Ρούλας Πισπιρίγκου, δεν συμβαίνει αυτό. Εδώ δεν μιλάμε για γεγονότα που συνέβησαν πριν χρόνια σε μια μακρινή χώρα. Εδώ το έργο παίζεται στην διπλανή πόρτα και η υπόθεση ξεσκεπάζεται μπροστά σου. Η προσωπική ηθική, η κοινωνία, το κοινό αίσθημα δικαίου, η θρησκεία όλα μέσα μας εξανίστανται, εξοργίζονται, χαλάνε τον κόσμο. Και είναι και η ανθρώπινη περιέργεια που εμπλέκεται, όλο αυτό το θρίλερ είναι εθιστικό. Κακά τα ψέματα, όλοι μας – και η γράφουσα δεν εξαιρείται – περιμένουμε να δούμε το επόμενο επεισόδιο της Αγγελικής Νικολούλη με όλες τις εξελίξεις ή την τάδε εκπομπή με αποκλειστικές πληροφορίες για το έγκλημα. Όμως στο τέλος της ημέρας κάπου ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπους. Όλοι οι συμμετέχοντες στο δράμα είναι υπαρκτά πρόσωπα που όχι μόνο πάσχουν, αλλά κάπως πρέπει να συνεχίσουν να ζουν.
Η ιστορία της Μουρτζούκου, όπως έγινε και με άλλους εγκληματίες στο παρελθόν, μετατράπηκε σε ένα σίριαλ που αναπαράχθηκε σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές, προς τέρψιν ενός αδηφάγου κοινού που καταναλώνει αχόρταγα τον πόνο και την αθλιότητα του διπλανού του. Πολλές εκπομπές είχαν έτσι δωρεάν περιεχόμενο, πολλοί δημοσιογράφοι έχτισαν έτσι καριέρες. Έτσι γίνονται όμως αυτά, δεν φταίνε οι δημοσιογράφοι. Όποιος το κάνει καλύτερα, όποιος ξεσκίσει τους πρωταγωνιστές χωρίς να λερωθεί είναι και ο καλύτερος. Το κοινό θέλει πάντα κι άλλο. Μοιάζει με τις αρένες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αλλά σε ψηφιακή μορφή και ψεύτικη ευαισθησία. Οι Ρωμαίοι αν μην τι άλλο, ήταν ειλικρινείς, ήθελαν αίμα και θέαμα και δεν έδιναν δεκάρα για τα θύματα.
Άρον άρον σταύρωσον αυτόν
Λίγα πράγματα με τρομάζουν όσο ο όχλος. Το πλήθος που σαν υπνωτισμένο λειτουργεί σαν μία μάζα και όχι σαν ξεχωριστές μονάδες σε σύμπνοια. Στο πλήθος δεν σκέφτεσαι, μόνο εκτονώνεις. Τι; Ο θεός και η ψυχή του ο καθένας. Φώναξε ρε, τσάμπα είναι στην τελική. Όταν συνέλαβαν την Πισπιρίγκου, έξω από το σπίτι της μαζεύτηκε πλήθος να φωνάξει για την σύγχρονη Μήδεια. Να βρίσει, να λιντσάρει. Αντίστοιχο πλήθος περίμενε και την Μουρτζούκου έξω από την Γ.Α.Δ.Α.. Να λιντσάρει, να ξεσκίσει. Δεν μιλάμε για ανθρώπους που έχουν συγγενική σχέση με τα θύματα, αλλά για ανθρώπους που αισθάνονται την κοινωνία τους να απειλείται από τα ανθρώπινα “τέρατα” και τα εγκλήματα τους. Να καθαρίσει ο τόπος λένε, να μείνουμε οι σωστοί άνθρωποι.
Η Μήδεια, που τόσο την ιστορία της μνημονεύουμε, δεν ήταν τέρας. Ήταν ένας άνθρωπος που έχασε την θέση του στον κόσμο. Σταμάτησε να είναι κόρη και αδερφή γιατί πρόδωσε την οικογένεια της όταν το βοήθησε τον Ιάσωνα και σταμάτησε να είναι σύζυγος όταν ο Ιάσωνας την παράτησε. Έτσι “τρελάθηκε” και σκότωσε τα παιδιά της. Όχι για να εκδικηθεί τον Ιάσωνα, αλλά γιατί η ίδια δεν υπήρχε πια στον κόσμο που ήξερε.
Κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται τέρας. Αυτό που τόσο μας αηδιάζει και μας τρομάζει, ζει και βασιλεύει μέσα μας, στον πυρήνα μας. Είμαστε ικανοί για το χειρότερο, όπως είμαστε ικανοί και για το καλύτερο. Είμαστε θεοί και είμαστε τέρατα. Το ποιος θα γίνει τι, είναι συνέπεια πολλών πραγμάτων. Και δεν αρκεί η προ υπάρχουσα ψυχοπαθολογία που είναι θέμα γονιδιακό. Οι κοινωνίες, αν και φτιάχτηκαν με στόχο την αρμονική συμβίωση μεταξύ των ανθρώπων, συχνά αποτυγχάνουν. Είναι εύκολο το καλό να εκπέσει. Ένα στενό αρνητικό περιβάλλον, αρκεί. Δύο ακατάλληλοι άνθρωποι για γονείς, αρκούν. Μια κοινωνία γεμάτη ηδονοβλεψίες και ευθυνόφοβους πολίτες, αρκεί. Με τον φόβο, με την ντροπή, με τον θυμό, με την βία, με την αδιαφορία. Έτσι φτιάχνεις ένα τέρας. Και η κοινωνία το υποδέχεται πολύ πιο εύκολο από ότι νομίζουμε. Σχεδόν το χρειάζεται. Ονομάζοντας το τέρας, του δίνει χώρο, ρόλο. Το δείχνει με το δάχτυλο. Ανακουφίζεται. Εκτονώνεται.
Η συνταγή του “τέρατος”
Η Ελλάδα είναι μία χώρα που δεν έχει ξαναζήσει τέτοια εγκλήματα. Είχαμε βέβαια στα 90s μια έξαρση από ειδεχθή εγκλήματα άνευ προηγουμένου (π.χ.: σατανιστές Παλλήνης, η φόνισσα με τα τηγανόψωμα κ.α.) που έδωσαν τροφή στα κανάλια για πολύωρα ρεπορτάζ και στον Πάνο Κοκκινόπουλο υλικό για επεισόδια “10ης Εντολής”, αλλά τέτοια “φρίκη” και ειδικά τόσους μήνες φρίκης live δεν είχαμε ξαναδεί. Κάθε “τέρας” ωστόσο, που διαπράττει τόσο ειδεχθή εγκλήματα, μία κοινωνία ανθρώπων το έχει έφτιαξε. Η μυθική Φραγκογιαννού του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (Η Φόνισσα, 1903) κατασκευάστηκε από μία πατριαρχική κοινωνία όπου η γυναίκα ήταν ή βάρος ή εργαλείο και σκότωνε μωρά κορίτσια για να τα “σώσει”. Η Ρούλα Πισπιρίγκου, μεγάλωσε με την πεποίθηση ότι η αρχή και το τέλος της είναι ο άντρας της και τελικά τον έβαλε πάνω και από τα παιδιά της. Ο διαβόητος Gacy, o κλόουν-serial killer της Αμερικής, διαστρέβλωσε την ύπαρξη του για να γίνει αποδεκτός καθώς η σεξουαλικότητα του δεν θα μπορούσε ποτέ να ήταν δεκτή στην καθωσπρέπει Αμερική του ’50. Ο “Δράκος” Παπαχρόνης οδηγήθηκε στο έγκλημα λόγω της διαστρεβλωμένης σχέσης με την ιερόδουλη μητέρα του και ο Ted Buddy κακοποιήθηκε σεξουαλικά από τον πατέρα του. Μα όλα αυτά δεν είναι δικαιολογίες, θα πει κάποιος, και θα έχει δίκιο.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε εκατομμύρια ανθρώπους και δεν έγιναν “τέρατα”, θα απαντήσει ολόσωστα ο ίδιος κάποιος. Και ναι είναι πολύ απλοϊκό να βασιστούμε σε αυτά για να αιτιολογήσουμε τα τρομερά τους έργα. Όμως ήταν οπωσδήποτε καθοριστικά στοιχεία. Χρειάζονται κι αλλά. Και ναι, χρειάζονται και ναι, δεν φταίει “η πίεση” της όποια κοινωνίας. Χρειάζεται και ένα κράτος “κουρελέ” όπως στην περίπτωση της Μουρτζούκου, με ένα σύστημα διαλυμένο που δεν έκανε σωστά την δουλειά του. Απόδειξη ότι όλη η Ιατροδικαστική υπηρεσία της Πάτρας, κρίθηκε σε αναστολή καθώς δεν μπόρεσε νωρίτερα να ανακαλύψει τα κατάλληλα ευρήματα στα θύματα. Χρειάζεται ένα ακατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον με ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να προστατέψουν και να προστατευθούν. Χρειάζεται αδιαφορία από πολλούς άλλους “ξένους” που έβλεπαν, ήξεραν και δεν έκαναν ποτέ τίποτα. Κακά τα ψέματα, είμαστε μία κοινωνία που αν κάποιος βουλιάζει όχι μόνο δεν του δίνουμε το χέρι για να ανέβει προς πάνω, αλλά του ρίχνουμε και μία κλωτσιά να πάει στα σίγουρα στον πάτο. Δεν ξέρω γιατί…
Δεν δικαιολογώ το έγκλημα και όποιος αφαιρεί μία ζωή, έχει και πρέπει να έχει την ευθύνη αυτής της πράξης. Αναρωτιέμαι ωστόσο, τι μπορεί να νιώθω εγώ, για αυτόν τον άνθρωπο. Για έναν άνθρωπο που δεν μπορώ να έρθω στην θέση του και δεν μπορώ να δικαιολογήσω μα ούτε και να καταλάβω. Δεν νιώθω καλύτερη από έναν δολοφόνο, νιώθω απλά πιο τυχερή. Νιώθω λύπη για ό,τι όμορφο δεν ένιωσε, ό,τι καλό δεν πήρε όταν έπρεπε και έτσι δεν μπόρεσε και να δώσει. Και στο βάθος, νιώθω μία συμπόνια, ένα κρίμα, ένα “αχ”… Και θυμάμαι εκείνο το τσιτάτο της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, «Δεν αγαπάμε αρκετά τους ανθρώπους όταν δεν λατρεύουμε την αθλιότητα, την ταπείνωση και την δυστυχία τους». Γι’ αυτό και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται τέρας. Τα τέρατα κατασκευάζονται. Ίσως κάθε μικρή μας πράξη να μπορεί να βοηθήσει ή να αποτρέψει αυτή την κατασκευή. Και μόνο όταν το αντιληφθούμε αυτό και αναλάβουμε την ευθύνη, θα έχουμε μία ελπίδα να μην δημιουργήσουμε άλλα.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Η Ειρήνη Μουρτζούκου, μετά από πολύμηνη περιοδεία σε τηλεοπτικά πάνελ, σειρά συνεντεύξεών και αναρίθμητα tiki tok, οδηγήθηκε στον εισαγγελέα και της αποδόθηκαν επιτέλους κατηγορίες για τον θάνατο πέντε μωρών, εκ των οποίων τα δύο δικά της. Ομολογεί τα ξημερώματα της ίδιας μέρας (για τα τέσσερα) και η κοινωνία μας φωνάζει ανακουφισμένη “επιτέλους”. Πλήθος κόσμου υποδέχεται με βρισιές την φόνισσα έτοιμο να την λιντσάρει. Είναι διαταραγμένη, είναι κακιά, είναι διαβολική, είναι ένα τέρας.
Είναι δεδομένο ότι τα εγκλήματα της Ειρήνης είναι ειδεχθή και κάνουν την κοινή λογική να παγώνει. Είναι επίσης δεδομένο ότι μιλάμε για μία βαθιά διαταραγμένη προσωπικότητα χωρίς αυτό να αποτελεί δικαιολογία για ό,τι έπραξε. Είναι εμφανές πως κάτι ψυχοπαθολογικό συμβαίνει. Το τι ακριβώς θα το πουν οι ειδικοί, όταν εξεταστεί. Αν. Μπορούμε ωστόσο να συμφωνήσουμε ότι όταν ένα 14χρονο παιδί σκοτώνει από πρόθεση και με τα χέρια του την λίγων μηνών αδερφή του, μόνο η ψυχική διαταραχή μπορεί να είναι η αιτία. Γιατί ο διάβολος δεν υπάρχει έξω από τον άνθρωπο.
Πιασάρικο το θέμα, μιλήστε μας για αυτό
Οι άνθρωποι παρακολουθούν ντοκιμαντέρ για serial killers μετά μανίας για να νιώσουν ασφαλείς που δεν είναι οι ίδιοι τα θύματα, η επιστήμη έτσι εξηγεί αυτή την παράδοξη μόδα με τις σειρές τέτοιου περιεχομένου του Netflix και όχι μόνο. Ωστόσο με υποθέσεις όπως της Ειρήνης Μουρτζούκου και της Ρούλας Πισπιρίγκου, δεν συμβαίνει αυτό. Εδώ δεν μιλάμε για γεγονότα που συνέβησαν πριν χρόνια σε μια μακρινή χώρα. Εδώ το έργο παίζεται στην διπλανή πόρτα και η υπόθεση ξεσκεπάζεται μπροστά σου. Η προσωπική ηθική, η κοινωνία, το κοινό αίσθημα δικαίου, η θρησκεία όλα μέσα μας εξανίστανται, εξοργίζονται, χαλάνε τον κόσμο. Και είναι και η ανθρώπινη περιέργεια που εμπλέκεται, όλο αυτό το θρίλερ είναι εθιστικό. Κακά τα ψέματα, όλοι μας – και η γράφουσα δεν εξαιρείται – περιμένουμε να δούμε το επόμενο επεισόδιο της Αγγελικής Νικολούλη με όλες τις εξελίξεις ή την τάδε εκπομπή με αποκλειστικές πληροφορίες για το έγκλημα. Όμως στο τέλος της ημέρας κάπου ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπους. Όλοι οι συμμετέχοντες στο δράμα είναι υπαρκτά πρόσωπα που όχι μόνο πάσχουν, αλλά κάπως πρέπει να συνεχίσουν να ζουν.
Η ιστορία της Μουρτζούκου, όπως έγινε και με άλλους εγκληματίες στο παρελθόν, μετατράπηκε σε ένα σίριαλ που αναπαράχθηκε σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές, προς τέρψιν ενός αδηφάγου κοινού που καταναλώνει αχόρταγα τον πόνο και την αθλιότητα του διπλανού του. Πολλές εκπομπές είχαν έτσι δωρεάν περιεχόμενο, πολλοί δημοσιογράφοι έχτισαν έτσι καριέρες. Έτσι γίνονται όμως αυτά, δεν φταίνε οι δημοσιογράφοι. Όποιος το κάνει καλύτερα, όποιος ξεσκίσει τους πρωταγωνιστές χωρίς να λερωθεί είναι και ο καλύτερος. Το κοινό θέλει πάντα κι άλλο. Μοιάζει με τις αρένες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αλλά σε ψηφιακή μορφή και ψεύτικη ευαισθησία. Οι Ρωμαίοι αν μην τι άλλο, ήταν ειλικρινείς, ήθελαν αίμα και θέαμα και δεν έδιναν δεκάρα για τα θύματα.
Άρον άρον σταύρωσον αυτόν
Λίγα πράγματα με τρομάζουν όσο ο όχλος. Το πλήθος που σαν υπνωτισμένο λειτουργεί σαν μία μάζα και όχι σαν ξεχωριστές μονάδες σε σύμπνοια. Στο πλήθος δεν σκέφτεσαι, μόνο εκτονώνεις. Τι; Ο θεός και η ψυχή του ο καθένας. Φώναξε ρε, τσάμπα είναι στην τελική. Όταν συνέλαβαν την Πισπιρίγκου, έξω από το σπίτι της μαζεύτηκε πλήθος να φωνάξει για την σύγχρονη Μήδεια. Να βρίσει, να λιντσάρει. Αντίστοιχο πλήθος περίμενε και την Μουρτζούκου έξω από την Γ.Α.Δ.Α.. Να λιντσάρει, να ξεσκίσει. Δεν μιλάμε για ανθρώπους που έχουν συγγενική σχέση με τα θύματα, αλλά για ανθρώπους που αισθάνονται την κοινωνία τους να απειλείται από τα ανθρώπινα “τέρατα” και τα εγκλήματα τους. Να καθαρίσει ο τόπος λένε, να μείνουμε οι σωστοί άνθρωποι.
Η Μήδεια, που τόσο την ιστορία της μνημονεύουμε, δεν ήταν τέρας. Ήταν ένας άνθρωπος που έχασε την θέση του στον κόσμο. Σταμάτησε να είναι κόρη και αδερφή γιατί πρόδωσε την οικογένεια της όταν το βοήθησε τον Ιάσωνα και σταμάτησε να είναι σύζυγος όταν ο Ιάσωνας την παράτησε. Έτσι “τρελάθηκε” και σκότωσε τα παιδιά της. Όχι για να εκδικηθεί τον Ιάσωνα, αλλά γιατί η ίδια δεν υπήρχε πια στον κόσμο που ήξερε.
Κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται τέρας. Αυτό που τόσο μας αηδιάζει και μας τρομάζει, ζει και βασιλεύει μέσα μας, στον πυρήνα μας. Είμαστε ικανοί για το χειρότερο, όπως είμαστε ικανοί και για το καλύτερο. Είμαστε θεοί και είμαστε τέρατα. Το ποιος θα γίνει τι, είναι συνέπεια πολλών πραγμάτων. Και δεν αρκεί η προ υπάρχουσα ψυχοπαθολογία που είναι θέμα γονιδιακό. Οι κοινωνίες, αν και φτιάχτηκαν με στόχο την αρμονική συμβίωση μεταξύ των ανθρώπων, συχνά αποτυγχάνουν. Είναι εύκολο το καλό να εκπέσει. Ένα στενό αρνητικό περιβάλλον, αρκεί. Δύο ακατάλληλοι άνθρωποι για γονείς, αρκούν. Μια κοινωνία γεμάτη ηδονοβλεψίες και ευθυνόφοβους πολίτες, αρκεί. Με τον φόβο, με την ντροπή, με τον θυμό, με την βία, με την αδιαφορία. Έτσι φτιάχνεις ένα τέρας. Και η κοινωνία το υποδέχεται πολύ πιο εύκολο από ότι νομίζουμε. Σχεδόν το χρειάζεται. Ονομάζοντας το τέρας, του δίνει χώρο, ρόλο. Το δείχνει με το δάχτυλο. Ανακουφίζεται. Εκτονώνεται.
Η συνταγή του “τέρατος”
Η Ελλάδα είναι μία χώρα που δεν έχει ξαναζήσει τέτοια εγκλήματα. Είχαμε βέβαια στα 90s μια έξαρση από ειδεχθή εγκλήματα άνευ προηγουμένου (π.χ.: σατανιστές Παλλήνης, η φόνισσα με τα τηγανόψωμα κ.α.) που έδωσαν τροφή στα κανάλια για πολύωρα ρεπορτάζ και στον Πάνο Κοκκινόπουλο υλικό για επεισόδια “10ης Εντολής”, αλλά τέτοια “φρίκη” και ειδικά τόσους μήνες φρίκης live δεν είχαμε ξαναδεί. Κάθε “τέρας” ωστόσο, που διαπράττει τόσο ειδεχθή εγκλήματα, μία κοινωνία ανθρώπων το έχει έφτιαξε. Η μυθική Φραγκογιαννού του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (Η Φόνισσα, 1903) κατασκευάστηκε από μία πατριαρχική κοινωνία όπου η γυναίκα ήταν ή βάρος ή εργαλείο και σκότωνε μωρά κορίτσια για να τα “σώσει”. Η Ρούλα Πισπιρίγκου, μεγάλωσε με την πεποίθηση ότι η αρχή και το τέλος της είναι ο άντρας της και τελικά τον έβαλε πάνω και από τα παιδιά της. Ο διαβόητος Gacy, o κλόουν-serial killer της Αμερικής, διαστρέβλωσε την ύπαρξη του για να γίνει αποδεκτός καθώς η σεξουαλικότητα του δεν θα μπορούσε ποτέ να ήταν δεκτή στην καθωσπρέπει Αμερική του ’50. Ο “Δράκος” Παπαχρόνης οδηγήθηκε στο έγκλημα λόγω της διαστρεβλωμένης σχέσης με την ιερόδουλη μητέρα του και ο Ted Buddy κακοποιήθηκε σεξουαλικά από τον πατέρα του. Μα όλα αυτά δεν είναι δικαιολογίες, θα πει κάποιος, και θα έχει δίκιο.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε εκατομμύρια ανθρώπους και δεν έγιναν “τέρατα”, θα απαντήσει ολόσωστα ο ίδιος κάποιος. Και ναι είναι πολύ απλοϊκό να βασιστούμε σε αυτά για να αιτιολογήσουμε τα τρομερά τους έργα. Όμως ήταν οπωσδήποτε καθοριστικά στοιχεία. Χρειάζονται κι αλλά. Και ναι, χρειάζονται και ναι, δεν φταίει “η πίεση” της όποια κοινωνίας. Χρειάζεται και ένα κράτος “κουρελέ” όπως στην περίπτωση της Μουρτζούκου, με ένα σύστημα διαλυμένο που δεν έκανε σωστά την δουλειά του. Απόδειξη ότι όλη η Ιατροδικαστική υπηρεσία της Πάτρας, κρίθηκε σε αναστολή καθώς δεν μπόρεσε νωρίτερα να ανακαλύψει τα κατάλληλα ευρήματα στα θύματα. Χρειάζεται ένα ακατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον με ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να προστατέψουν και να προστατευθούν. Χρειάζεται αδιαφορία από πολλούς άλλους “ξένους” που έβλεπαν, ήξεραν και δεν έκαναν ποτέ τίποτα. Κακά τα ψέματα, είμαστε μία κοινωνία που αν κάποιος βουλιάζει όχι μόνο δεν του δίνουμε το χέρι για να ανέβει προς πάνω, αλλά του ρίχνουμε και μία κλωτσιά να πάει στα σίγουρα στον πάτο. Δεν ξέρω γιατί…
Δεν δικαιολογώ το έγκλημα και όποιος αφαιρεί μία ζωή, έχει και πρέπει να έχει την ευθύνη αυτής της πράξης. Αναρωτιέμαι ωστόσο, τι μπορεί να νιώθω εγώ, για αυτόν τον άνθρωπο. Για έναν άνθρωπο που δεν μπορώ να έρθω στην θέση του και δεν μπορώ να δικαιολογήσω μα ούτε και να καταλάβω. Δεν νιώθω καλύτερη από έναν δολοφόνο, νιώθω απλά πιο τυχερή. Νιώθω λύπη για ό,τι όμορφο δεν ένιωσε, ό,τι καλό δεν πήρε όταν έπρεπε και έτσι δεν μπόρεσε και να δώσει. Και στο βάθος, νιώθω μία συμπόνια, ένα κρίμα, ένα “αχ”… Και θυμάμαι εκείνο το τσιτάτο της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, «Δεν αγαπάμε αρκετά τους ανθρώπους όταν δεν λατρεύουμε την αθλιότητα, την ταπείνωση και την δυστυχία τους». Γι’ αυτό και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται τέρας. Τα τέρατα κατασκευάζονται. Ίσως κάθε μικρή μας πράξη να μπορεί να βοηθήσει ή να αποτρέψει αυτή την κατασκευή. Και μόνο όταν το αντιληφθούμε αυτό και αναλάβουμε την ευθύνη, θα έχουμε μία ελπίδα να μην δημιουργήσουμε άλλα.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
