Δύο σκηνικά θα σας περιγράψω:
1. Συζητώ με αγαπημένο γνωστο φίλο influencer, youtuber και τα συναφή ωραία. Μου εξηγεί ότι ένα μεγάλο (αν όχι το μεγαλύτερο) μέρος του εισοδήματός του είναι οι συνεργασίες με διαφημιστικές εταιρείες που του απευθύνονται για να διαφημίσουν τους πελάτες τους: απορρυπαντικά, τηλεφωνία, καλλυντικά, ρούχα, ό, τι μπορείτε να φανταστείτε. Και μου λέει ότι κι εγώ θα μπορούσα, χτίζοντάς το λίγο λίγο ως φάση, να το κάνω. Ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε.
2. Χαζεύω στα reels του Insta, παράθυρο στις διαπλανητικές, μικροαγωνίες των ανθρώπων: το χιούμορ τους, το make up τους, τα κατοικίδιά τους, καραγουστάρω. Βλέπω ένα βιντεάκι με περιγραφή ”low income family dinner” και μια κοπέλα μαγείρευε κάτι κοτόπουλα και κάτι πουρέδες από Lays πατατάκια (μπλιαξ). Ένας τύπος σχολιάζει από κάτω, στα αγγλικά, αλλά σας μεταφράζω πρόχειρα: ”τι χαμηλό εισόδημα λες; πιάσε το κινητό σου και ξεκίνα να βγάζεις λεφτά, όπως κάνουν οι έξυπνοι άνθρωποι.” Η κοπέλα που έκανε το βίντεο απαντά: ”έχεις δίκιο, αυτό προσπαθώ να κάνω”. Και βλέπω πως έχει χιλιάδες followers και προβλέπω ότι φλερτάρει τα Lays για πιθανή, μελλοντική χορηγία. Σου λέει κι άλλοι θα αποπειραθούν να φτιάξουν πουρέ από πατατάκια, τα Lays θα πουλήσουν χάρη και σε μένα, εγώ να μη βγάλω κάτι;
Και σκέφτομαι, παιδιά, σκέφτομαι. Είναι λάθος να σκεφτόμαστε έτσι οι άνθρωποι, οι νεότεροι ας πούμε άνθρωποι που έχουμε προέκταση του σώματός μας τα κινητά μας και όλη την τεχνολογία στα πόδια μας; Όχι, δεν είναι λάθος, τίποτε δεν είναι λάθος σε πρώτη ανάγνωση. Οι influencers σήμερα έχουν αντικαταστήσει ένδοξα και θλιβερά τις τηλεπαρουσιάστριες που πλάσαραν τηγάνια κι ενυδατικές-αλλά σε ένα πιο cool πακέτο και με πιο σύγχρονους τρόπους: χιούμορ, σάτιρα, ανετίλα (που εμένα προσωπικά με κάνει να νιώθω άβολα).
Το θέμα δεν είναι να τ’ αρνείσαι όλα αυτά, μα ούτως ή άλλως να μην τα μπορείς. Χαίρω πολύ, ο 50ρης αναλφάβητος τεχνολογικά δημόσιος υπάλληλος μπορεί να τα κοροϊδεύει, να τα χλευάζει, να τα κρυφοζηλεύει. Αλλά υπάρχει και ο τριαντάρης και η εικοσάρα που δε γουστάρει να γίνει με αυτόν τον τρόπο πιόνι ενός θελκτικού εκ πρώτης συστήματος. Υπάρχουμε κι εμείς που θα μπορούσαμε, λόγω φάτσας μας, λόγω μικροαναγνωρισιμότητάς μας σε κάποιον τομέα, να βάζαμε εργατοώρες στον διάολο το κινητό μας και, θεού θέλοντος, σε μερικούς μήνες ή χρόνια, να έχουμε μέιλ από μια εταιρεία και να βρεθούμε να κλείνουμε συμφωνίες για ποσά που άλλοτε βγάζαμε ως μηνιάτικο, κάνοντας μερικά stories και αναφορές στα post μας. Όλοι διαφημίζουν όλους. Αναρωτιέμαι ποιοι τα καταναλώνουν. Αισθάνομαι ότι είναι περισσότεροι οι διαφημιστές από τους υποψήφιους καταναλωτές. Αλλά αυτό νομίζω ότι εντάσσεται σε πλαίσιο διαφορετικής κουβέντας.
Για τώρα, θα μοιραστώ μαζί σας αυτά που είπα στον κολλητό μου: δεν θέλω να διαφημίζω απορρυπαντικά και κραγιόν για να μην ξεμένω στο τέλος του μήνα. Θέλω να πετύχω στην δουλειά μου, το γράψιμο και την δημοσιογραφία, τόσο ώστε να μην ξεμένω. Θέλω να αγοράζω όποιο απορρυπαντικό μού γουστάρει. Θέλω να διαφημίζω τις ταινίες που αγαπώ και τα βιβλία, και τα λάιβ και τις συναυλίες, χωρίς οικονομικό αντίτιμο. Δεν είναι όλα, γαμώτο, λεφτά. Όχι ότι δεν έχω κάνει ένα σωρό πράγματα για λεφτά. Αλλά, όχι, δεν θέλουμε όλες οι σέξι κοπέλες της Αθήνας να πληρωνόμαστε για να δείχνουμε τις πατούσες μας. Δεν είναι θέμα ηθικής, αλλά αισθητικής, ονείρων για την ζωή και τον εαυτό που θέλουμε να έχουμε.
Αν μιλήσετε με έναν influencer, θα ακούσετε ότι πίσω από τα πιο αναίμακτα χιλιαρικάκια (που κι αυτά πάνε κι έρχονται, γιατί τα social είναι αδηφάγα τέρατα που πρέπει συνεχώς και συνεπώς να ταΐζεις για να συνεχίζουν να σε ζουν), κρύβονται δεκάδες ώρες πίεσης, τρεξιμάτων σε events (πόσα τζάμποα μοχίτο και τυροκροκέτες να καταναλώσει ένας άνθρωπος;), αϋπνίας, αγωνίας αν ”πιάσει” το story τους, για να στείλουν νούμερα στην εταιρεία, αίσθηση ματαίωσης και αποτυχίας που προκύπτει από την σύγκριση πιο πετυχημένων influencers, τρομερό στρες για την εικόνα τους η οποία μπαίνει σε χιλιάδες σπιτικά ανά πάσα ώρα: τι μπλούζα φοράω, πάλι την ίδια δε λέει, μήπως πάχυνα, έβγαλα ένα σπυρί στο κούτελο, πώς θα κάνω το βίντεο απόψε γαμώτο;
Τίποτα δεν είναι ρόδινο. Ούτε είναι άδικο να λέμε ότι ο influencer έχει full time job. Μια νέα φάμπρικα των καιρών μας. Όχι, εργατιά δεν είναι τα παιδιά αυτά. Αλλά, πάντως, δεν θέλουμε όλες και όλοι να μπούμε στο εργατικό αυτό δυναμικό. Κι ας μπορούμε-υποτίθεται. Αυτά ήθελα να σας πω. Για τώρα.
ΥΓ: Λαυρέντη και Βασίλη, μπήκαμε κιόλας σε εκείνη την ”άλλη εποχή”. Να δείτε τις σας έχω για μετά…(μας έχουν πνίξει τα σκατά!)