«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν πολλοί που θα θέλανε την επαναφορά της θανατικής ποινής»
Ρ. Τ. Ερντογάν, ως απάντηση στην απεργία πείνας 700 κούρδων φυλακισμένων

Πριν από λίγες ώρες έγινε γνωστό πως το αίτημα για την αποφυλάκιση που δικαιούται εδώ και μήνες ο κρατούμενος και απεργός πείνας Γιάννης Μιχαηλίδης, απορρίφθηκε από το Δικαστικό Συμβούλιο Λαμίας. Αυτό που διαφαίνεται εδώ είναι μια σύζευξη της σχέσης κυριαρχίας και θανάτου καθώς η μεθόδευση του οργανώνεται γύρω μας: σώματα νεκρά ή εν δυνάμει νεκρά παρατίθενται προς παραδειγματισμό για να παράξουν σώματα πειθήνια αλλά και ενδελεχώς ευνοούμενα από μια πολιτική οικονομία του θανάτου.

1. Γιατί Απεργία Πείνας;

Η απεργία πείνας είναι μια άκρως σοβαρή και υψηλού κινδύνου τακτική διαμαρτυρίας στην οποία ένας άνθρωπος αρνείται να φάει, ούτως ώστε να τραβήξει την προσοχή σε έναν σκοπό ή ένα ζήτημα. Μια απεργία πείνας μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Συνήθως καταφεύγει κανείς σ’ αυτή μόνο σαν ένα ύστατο βήμα προκειμένου να θέσει τους φορείς της εξουσίας προ των ευθυνών τους και να εξασφαλίσει τα δικαιώματα που υποτίθεται ότι δεν έχει στερηθεί: συγκεκριμένα, στην περίπτωση του Γιάννη Μιχαηλίδη, αυτό της ίσης μεταχείρισης απέναντι στον νόμο.

2. Ποιος φοβάται έναν ενδεχόμενο θάνατο;

Κι έτσι, όταν ένας κατάδικος,  αντιστέκεται σε όσα του στερούν και παίρνει την εικόνα του στα χέρια του, την ανατρέπει σε εικόνα αγώνα και αντίστασης. Δεν αντιστέκεται μόνο στην καταστολή, δεν νικά μόνο την κυριαρχία του θανάτου, αλλά επίσης, συμβολικά και μη, υψώνει το ανάστημά του απέναντι στην φρίκη της συνθήκης των ανθρώπινων δεινών, ξεμπροστιάζοντας έτσι την κανονικοποίηση της ανισότητας και της αδικίας που διαποτίζει την καθημερινή μας ζωή. Το κάνει για όλους μας.

Γελιούνται λοιπόν όσοι πιστεύουν ότι ασκούν εξουσία στον απεργό πείνας, αρνούμενοι το  δίκαιο αίτημά του αίτημα να αποφυλακιστεί με όρους, την ώρα που η ζωή του βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο καθώς βρίσκεται στην 67η ημέρα απεργίας πείνας.

Είναι βαθιά νυχτωμένοι όσοι πιστεύουν ότι ασκούν εξουσία στον Γιάννη Μιχαηλίδη, γιατί η απεργία πείνας ακυρώνει αυτή τη σχέση, γιατί δεν είναι πια η τιμωρητική εξουσία αλλά ο ίδιος ο κρατούμενος αυτός που ελέγχει τη ζωή ή τον θάνατό του, που πλήττει το σώμα του, που το εξωθεί στα όριά του. Αυτός που γίνεται, δηλαδή, ο πρωταγωνιστής και προκαλών την οδύνη του. Απειλεί τον τιμωρητικό μηχανισμό με τον ενδεχόμενο θάνατό του γιατί θέτει σε κρίση τον ανθρωπισμό, το λεγόμενο ανθρώπινο πρόσωπο της εξουσίας που δεν εκδικείται.

Φυσικά, οι απεργίες πείνας, ιστορικά δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μορφή αγώνα χωρίς την ύπαρξη μιας κοινής γνώμης, κάποιων έστω και τυπικών δικαιωμάτων και μιας εξουσίας που υπολογίζει αυτή την κοινή γνώμη για την υπεράσπιση τους. Γι’ αυτό και παίζει ρόλο η αλληλεγγύη, το πως αυτός ο αγώνας εμφανίζεται όχι μέσα στη φυλακή αλλά εκτός, το τι αντίκτυπο έχει στη κοινωνία. Ο χρόνος είναι το κρίσιμο στοιχείο. Πόσο θ’ αντέξει ο απεργός πριν διακόψει αποδυναμωμένος την απεργία, πόσο ευέλικτος θα είναι ο μηχανισμός να αντιδράσει, σε πόση εγρήγορση είναι η «κοινή γνώμη»; Ο χρόνος για τον Γιάννη Μιχαηλίδη τελειώνει και ας μην γελιόμαστε, στριμωγμένος στην γωνία δεν είναι ο απεργός πείνας αλλά όποιος αποφασίσει ότι πρέπει να πεθάνει.

3. Γιατί να ασχοληθεί η κοινωνία με έναν αναρχικό;

Ο Ντοστογιέφσκι είχε πει ότι ο πολιτισμός μιας χώρας φαίνεται από το επίπεδο διαβίωσης των φυλακισμένων της.

Τα δικαιώματα των κρατουμένων είναι δικαιώματα της κοινωνίας και γι’ αυτό μας αφορά κυρίως η δικαίωση των αιτημάτων και κατά συνέπεια η ζωή του Γιάννη Μιχαηλίδη, καθώς με την απεργία πείνας υπερασπίζεται τα δικαιώματα της κοινωνίας στην εφαρμογή του νόμου που υποτίθεται μας προστατεύει από τέτοιου είδους αυθαιρεσίες. Γιατί αλλιώς επιβεβαιώνεται εκείνο το «Η δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια. Δαγκώνει μόνο τους ξυπόλυτους», ταξικά ορισμένη από τη βάση της και εκδικητική. Αλλά αύριο ξυπόλυτοι μπορεί να είμαστε εμείς, ή τα παιδιά μας. Έχουμε πλέον ένα κράτος καταστολής και εμφανούς ανισότητας στην άσκηση της δικαιοσύνης. Και αυτό εντατικοποιείται. Είναι γεγονός ότι θέτει στο στόχαστρό του όχι μόνο τις κλασικά οριζόμενες ως «επικίνδυνες τάξεις» ή «εγκληματικές τάξει» (φτωχοί και μετανάστες), αλλά οι κατασταλτικές πολιτικές θέτουν στο στόχαστρό τους ολοένα και περισσότερες κοινωνικές ομάδες (άνεργους και μικροοφειλέτες).

Για όλους αυτούς τους λόγους ο απεργός πείνας Γιάννης Μιχαηλίδης πρέπει να ζήσει, πρέπει να δικαιωθεί, αλλά και γι’αυτό οφείλουμε ως κοινωνία να ασχοληθούμε σοβαρά με την επικρατούσα κατάσταση στις φυλακές, στα κρατητήρια και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης γενικότερα.