Σε ένα πολιτικό σκηνικό που βράζει με εσωκομματικές διαμάχες και ένα ψήφισμα καταπέλτη για το προβληματικό μην πω ανύπαρκτο κράτος δικαίου στη Ελλάδα, οι ευρωεκλογές είναι προ των πυλών. Βρισκόμαστε λοιπόν σε μία προεκλογική περίοδο με πολλούς ευρωβουλευτές να προσπαθούν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ψηφοφόρους.

Σε έναν τέτοιο προεκλογικό πυρετό, η ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου έστειλε στις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Ελλήνων του εξωτερικού -από την Αμερική έως την Άπω Ανατολή- το πρωί της Παρασκευής μηνύματα σχετικά με την προσωπική της προεκλογική καμπάνια.

Η υπόθεση έγινε γνωστή μέσω Twitter όταν πλήθος χρηστών κατηγόρησαν το μέλος της Νέας Δημοκρατία για παραβίαση του νόμου περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων (GDPR).

Το ερώτημα που προκύπτει είναι, που βρήκε τόσα email κατοίκων του εξωτερικού η κ. Ασημακοπούλου και έστειλε χωρίς να έχει υπάρξει πρώτα αποδοχή για λήψη διαφημιστικού υλικού όπως απαιτείται από το GDPR;

Οι κάτοικοι του εξωτερικού, πλέον με την ψήφιση του νόμου 4648/2019 μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά μέσω επιστολικής ψήφου. Για αυτή τη διαδικασία έχουν δημιουργηθεί εφαρμογές με πληροφορίες για τους εκλογείς (e-mail, τηλεφωνικοί αριθμοί) που δεν διατίθενται όμως στα αντίτυπα των εκλογικών καταλόγων που λαμβάνουν τα κόμματα, λόγω της προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Το ανησυχητικό είναι ότι πολλοί από όσους κατήγγειλαν την κ. Ασημακοπούλου -ότι χρησιμοποίησε το email τους- υπογράμμισαν ότι είχαν χρησιμοποιήσει τα e-mail τους μόνο για την εγγραφή τους στους καταλόγους εκλογέων εξωτερικού και συνέδεσαν την αποστολή ενημερωτικού σημειώματος για την επιστολική ψήφο από το ΥΠΕΣ, με την αποστολή του επίμαχου e-mail από το γραφείο της κας Ασημακοπούλου καθώς στάλθηκαν με λίγα λεπτά διαφορά.

Η Αννα Μισελ Ασημακοπούλου προσπάθησε να κουκουλώσει την κατάσταση υποστηρίζοντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ 100,3 ότι ως υποψήφιοι, όλοι οι βουλευτές, ευρωβουλευτές, δικαιούνται να ζητήσουν επισήμως και να πάρουν από το υπουργείο Εσωτερικών μια λίστα του εκλογικού καταλόγου. Πηγές του υπουργείου Εσωτερικών υποστηρίζουν ότι εκλογικοί κατάλογοι δίνονται σε όλους τους υποψηφίους, ανεξαρτήτως κόμματος, όμως στα στοιχεία αυτά δεν περιέχονται τα email, τα τηλέφωνα και η διεύθυνση στην οποία ο εκλογέας επιθυμεί να παραλάβει τον φάκελο με την επιστολική ψήφο (άρθρο 7 του νόμου 5083/2024 ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι εκλογέων επιστολικής ψήφου).

Το Υπουργείο Εσωτερικών από την άλλη, με μία λιτή ανακοίνωση διά του γενικού γραμματέα, άδειασε την κ. Ασημακοπούλου καθώς  υποστήριξε ότι “δεν παρέχει διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκλογέων σε υποψήφιους ή κόμματα, όπως προβλέπει η κείμενη νομοθεσία.

email Υπουργείο Εσωτερικών GDPR
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών

Βέβαια η κ. Ασημακοπούλου φαίνεται να πέφτει σε αντιφάσεις και να προσπαθεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα καθώς λίγες ημέρες νωρίτερα με ανάρτησή της στο Τwitter χαρακτήρισε λασπολογία τα όσα λέγονται και υποστήριξε ότι μάζεψε τις υπογραφές μέσα σε 5 χρόνια.

Οι χρήστες του Twitter που είχαν λάβει όμως τα email έσπευσαν να διαψεύσουν την κ. Ασημακοπούλου, ότι ουδέποτε είχαν εγγραφεί σε κάποιο newsletter ούτε είχαν συνεναίσει στην αποστολή διαφημιστικού υλικού.

Το ζήτημα της παραβίασης του ιδιωτικού απορρήτου δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόμα μία είδηση.

Μπορεί για κάποιους αυτά να φαίνονται ψιλά γράμματα, αλλά είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε το τι διακυβεύεται πίσω από μία τέτοια υπόθεση. Ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές καταβολές του καθενός, από το τι ψηφίζει, κάθε κράτος δικαίου έχει την υποχρέωση να προστατεύει τα προσωπικά στοιχεία του κάθε πολίτη. Σε μία εποχή που το θέμα της κυβερνοασφάλειας απασχολεί ακόμα και την πιο μεγάλη υπερδύναμη, και που η ψηφιοποίηση του κράτους έχει ξεκινήσει να πραγματοποιείται, είναι σημαντικό να υπάρχει η αντίστοιχη προστασία από την πολιτεία που θα θωρακίσει τις δημοκρατικές αρχές.

Το περιστατικό αυτό έρχεται μάλλον να επιβεβαιώσει το ψήφισμα από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου αναφορικά με τη λειτουργία του κράτους δικαίου, την ελευθερία του Τύπου και τις ατομικές ελευθερίες.

Στο πλαίσιο του κράτους δικαίου, όλες οι δημόσιες εξουσίες πρέπει πάντοτε να ενεργούν εντός των ορίων που καθορίζει ο νόμος. Το κράτος δικαίου επιβάλλει ισότιμη προστασία για όλους βάσει του νόμου και αποτρέπει την αυθαίρετη χρήση εξουσίας από τις κυβερνήσεις. Εξασφαλίζει την προστασία και τον σεβασμό των βασικών πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων, καθώς και των ατομικών ελευθεριών.

Η συλλογή και η επεξεργασία τέτοιων προσωπικών δεδομένων, χωρίς να έχει προηγηθεί συναίνεση, απαγορεύεται από το Γενικό Κανονισμό GDPR και εκθέτει τόσο την κ. Ασημακοπούλου όσο και την ίδια την κυβέρνηση.

Σε μία χώρα που ακόμα δεν έχει διευθετηθεί το σκάνδαλο των υποκλοπών, που παραβίαζε σημαντικούς πυλώνες του κράτους δικαίου όπως το θέμα της ιδιωτικότητας και του απορρήτου των επικοινωνιών και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η διαρροή προσωπικών δεδομένων από μέλος της κυβέρνησης και πιθανότατα από το Υπουργείο είναι εξαιρετικά προβληματική υπόθεση.

Σε μία χώρα που κατηγορείται για απόπειρα εμπλοκής σε έρευνες και συγκάλυψη στοιχείων (βλέπε Τέμπη) , για κουκούλωμα, για παρακολούθηση τηλεφώνων είναι λογικό να είμαστε δύσπιστοι απέναντι στο Υπουργείο Εσωτερικών και την ίδια την κυβέρνηση. Με μία σωρεία παραβιάσεων ατομικών ελευθεριών και καμία προσπάθεια απόδοσης ευθυνών που έχει στο ιστορικό της, έχουμε το δικαίωμα να σκεφτόμαστε ότι σίγουρα τα νομοθετήματα περί GDPR δεν αποτελούν και προτεραιότητα.

Οι αρχές του κράτους δικαίου, όπως ορίζονται συνταγματικά στην χώρα μας και όπως προκύπτουν από τις διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει επικυρώσει η Ελλάδα, πέραν της τυπικότητας, ορίζουν τους κανόνες, το πλαίσιο μέσα στο οποίο λετουργούν οι δημόσιες εξουσίες. Η κατάφορη παραβίασή τους αποτελεί πλήγμα του δημοκρατικού καθεστώτος και είναι υποχρέωση της κυβέρνησης να λογοδοτήσει.

Και σε μία εποχή απόλυτης ψηφιοποίησης, το λες και κοροϊδία να μην έχουν ακόμα ιδέα ποιος ευθύνεται για τα κακόβουλα λογισμικά, τις παρακολουθήσεις και τη διαρροή προσωπικών δεδομένων. Από καιρό άλλωστε η κυβέρνηση υποτιμά και λοιδωρεί τη νοημοσύνη μας.