Λέμε «πιθανή κατάργηση του σχολικού εορτασμού της επετείου του Πολυτεχνείου», γιατί το υπουργείο Παιδείας ενδεχομένως (και μετά την γενική κατακραυγή που, σχεδόν σίγουρα, θα προκύψει) και να τα «μαζέψει» άρον άρον.

Λέμε «πιθανή κατάργηση», γιατί η σχετική εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα την οποία φέτος δεν θα τιμηθεί η εξέγερση του Πολυτεχνείου σε δημοτικά και νηπιαγωγεία, ενδεχομένως και να «επικαιροποιηθεί» μέσα στις επόμενες ημέρες, μετά και από την αντίδραση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΔΟΕ).

Ας τα πάρουμε από την αρχή: στην εγκύκλιο που στάλθηκε στα σχολεία της χώρας την 1η Σεπτεμβρίου ορίστηκαν ποιες θα είναι φέτος «οι σχολικές δράσεις στο πλαίσιο της σχολικής ζωής».

Σε αυτές, αναφέρονται οι εθνικές επέτειοι, αλλά δεν περιλαμβάνεται η εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την ΔΟΕ, στην εγκύκλιο Φ7/ 95955/Δ1/1 – 9 -2023 και συγκεκριμένα στο εδάφιο Β6, αναφέρονται τα εξής:

«Σχολικές δράσεις στο πλαίσιο της σχολικής ζωής (Εορταστικές εκδηλώσεις – Διδακτικές επισκέψεις -Εκδρομές – Ενδοσχολικές εκδηλώσεις). Σε ό,τι αφορά τις εορταστικές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου (27 Οκτωβρίου) και της 25ης Μαρτίου (22 Μαρτίου) στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης: α. Πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 6 του άρθρου 3 του ΠΔ 79/2017(Α΄109), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 23 του ν. 4559/2018 (Α’ 142). β. Οι μαθητές/τριες που παρακολουθούν το Ολοήμερο Πρόγραμμα, συμμετέχουν στις εκδηλώσεις του σχολείου και αποχωρούν με τους/τις άλλους/ες μαθητές/τριες. γ. Με ευθύνη του/της Διευθυντή/ντριας/Προϊσταμένου/ης και του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών ειδοποιούνται οι γονείς και οι κηδεμόνες για την ώρα αποχώρησης των μαθητών/τριών από το σχολείο. Κατά την ημέρα του εορτασμού των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις για την προσφορά τους στα γράμματα, ενώ το Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων της ημέρας τηρείται κανονικά (άρθρο 3, ΠΔ 79/2017 (Α΄ 109), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 56 του ν4653/2020 (Α΄12)».

Η αντίδραση της ΔΟΕ

Η αντίδραση της ομοσπονδίας εκπαιδευτικών ήταν άμεση. Με χθεσινή επιστολή της προς τoν Υπουργό Παιδείας κ. Πιερρακάκη Κυριάκο και την Υφυπουργό Παιδείας κ. Μιχαηλίδου Δόμνα, η ΔΟΕ κάνει αναφορά στον εορτασμό της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις σχολικές μονάδες που απουσιάζει από την πρόσφατη εγκύκλιο Φ7/ 95955/Δ1/1 – 9 -2023.

Η Ανακοίνωση – Επιστολή της ΔΟΕ:

«Για τον εορτασμό της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις σχολικές μονάδες:

Στην εγκύκλιο Φ7/ 95955/Δ1/1 – 9 -2023 και συγκεκριμένα στο εδάφιο Β6, γίνεται αναφορά στις σχολικές γιορτές. Με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι από το συγκεκριμένο εδάφιο απουσιάζει η σχολική γιορτή του Πολυτεχνείου και της Εθνικής Αντίστασης. Για του λόγου το αληθές, παραθέτουμε αυτούσιο το συγκεκριμένο εδάφιο:

«Σχολικές δράσεις στο πλαίσιο της σχολικής ζωής (Εορταστικές εκδηλώσεις – Διδακτικές επισκέψεις -Εκδρομές – Ενδοσχολικές εκδηλώσεις).

Σε ό,τι αφορά τις εορταστικές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου (27 Οκτωβρίου) και της 25ης Μαρτίου (22 Μαρτίου) στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης : α. Πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 6 του άρθρου 3 του ΠΔ 79/2017(Α΄109), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 23 του ν. 4559/2018 (Α’ 142). β. Οι μαθητές/τριες που παρακολουθούν το Ολοήμερο Πρόγραμμα, συμμετέχουν στις εκδηλώσεις του σχολείου και αποχωρούν με τους/τις άλλους/ες μαθητές/τριες. γ. Με ευθύνη του/της Διευθυντή/ντριας/Προϊσταμένου/ης και του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών ειδοποιούνται οι γονείς και οι κηδεμόνες για την ώρα αποχώρησης των μαθητών/τριών από το σχολείο. Κατά την ημέρα του εορτασμού των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις για την προσφορά τους στα γράμματα, ενώ το Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων της ημέρας τηρείται κανονικά (άρθρο 3, ΠΔ 79/2017 (Α΄ 109), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 56 του ν4653/2020 (Α΄12)».

Από την πλευρά μας υπενθυμίζουμε ότι στο άρθρο 3 του ΠΔ 79/2017 προβλέπεται ότι: «εορταστικές εκδηλώσεις στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία πραγματοποιούνται στις 17 Νοεμβρίου για την επέτειο του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την Εθνική Αντίσταση».

Αρα μιλάμε για μια γιορτή που γίνεται σε όλα τα σχολεία της επικράτειας βάσει προεδρικού διατάγματος.

«Πέρα από το γεγονός ότι μια εγκύκλιος δεν μπορεί να καταργήσει ένα Προεδρικό Διάταγμα, αντιλαμβάνεστε ότι, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία όπου ο φασισμός και ο ρατσισμός ενισχύονται ποικιλότροπα από διάφορους κύκλους, είναι το λιγότερο απαράδεκτο να υπάρξει από την πλευρά του ΥΠΑΙΘΑ οποιαδήποτε προσπάθεια κατάργησης της εορτής του Πολυτεχνείου. Σε κάθε περίπτωση, οι εκπαιδευτικοί θα τιμήσουν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την Εθνική Αντίσταση όπως ακριβώς κάνουν κάθε χρόνο. Απαιτούμε την αναδιατύπωση της εγκυκλίου ώστε να περιλαμβάνεται και ο εορτασμός της επετείου του Πολυτεχνείου, οπότε και θα πραγματοποιούνται στα σχολεία οι ανάλογες εκδηλώσεις μνήμης», καταλήγει εμφατικά η ανακοίνωση της ομοσπονδίας.

Μια βαθιά αντιδημοκρατική πράξη

Όπως προαναφέραμε, η γιορτή του Πολυτεχνείου είναι μια γιορτή που γίνεται σε όλα τα σχολεία της επικράτειας βάσει προεδρικού διατάγματος.

Αυτό σημαίνει ότι οι αργίες, οι επέτειοι και οι γιορτές ορίζονται με υπουργική απόφαση, την οποία υποχρεούνται να εφαρμόσουν απαρεγκλίτως όλοι.

Επιπροσθέτως, η κάθε σχολική γιορτή – της 25ης Μαρτίου, της 28ης Οκτωβρίου όπως ΚΑΙ της επετείου του Πολυτεχνείου – θεωρείται ένα αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς και μέρος της διδακτέας ύλης.

Αυτά δεν τα λέμε εμείς, ούτε τα κατεβάζει η κούτρα μας: είναι εκπαιδευτικά δεδομένα και «κατακτήσεις» δεκαετιών, από το 1981, όταν η τότε κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου καθιέρωσε τον εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου σε όλα τα σχολεία της χώρας.

Τι κάνει λοιπόν εδώ η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη; Για να παραφράσουμε και την γνωστή παροιμία, λέει σε όλους μας κατάμουτρα ότι «της κοντής μνήμης, οι γιορτές τής φταίνε» και αποφασίζει την παύση της συλλογικής ανάμνησης και της θυσίας τόσων φοιτητών της εποχής προκειμένου να ανατραπεί το καθεστώς της Χούντας.

Ουδεμία έκπληξη βέβαια δεν προκαλεί σε κάποιους από εμάς αυτή η εξέλιξη, δεδομένου ότι εντός της κυβέρνησης υπάρχουν «σταγονίδια» ακροδεξιάς σκέψης, όπως ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης και ο υπουργός Εργασίας Αδωνης Γεωργιάδης, που μάλιστα δεν έχει κρύψει ποτέ του την άποψή του ότι «δεν υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο» και λοιπά φαιδρά.

Μια γιορτή με ουσία και περιεχόμενο σχετικά με την επέτειο του Πολυτεχνείου είναι τα τελευταία χρόνια πιο επιτακτική και αδήριτη από ποτέ.

Γιατί, στο κάτω κάτω της γραφής, πόσο διαφέρει η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου που συμβολίζουν την προσήλωση στην ελευθερία και στην ανεξαρτησία της χώρας μας από την 17η Νοεμβρίου που συμβολίζει την προσήλωση στην ελευθερία των πολιτών απέναντι σε ανελεύθερα και δικτατορικά καθεστώτα και την ίδια την προσήλωση στη Δημοκρατία;

Οι ημέρες μνήμης, ξέρετε, δεν είναι απλά και μόνο αφορμή «να χάσουμε μερικές ώρες μαθήματος» (όπως λέγαμε και εμείς οι ίδιοι όταν πηγαίναμε στο δημοτικό, που δεν καταλαβαίναμε και πολλά), ούτε μιλάμε για μια απλή και κουραστική απαρίθμηση συμβάντων, χρονολογιών και ονομάτων.

Αλλά πρέπει και επιβάλλεται να ταυτίζονται με μια εορταστική διδασκαλία κάποιων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και, την ίδια στιγμή, μια πάνδημη σχολική διαδήλωση της προσήλωσης σε ό,τι αυτά συμβολίζουν.

Γιατί όπως και οι ανθρώπινες σχέσεις, έτσι και η Δημοκρατία, ως πολιτικό καθεστώς, δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται ως «δεδομένη», αλλά θέλει γύρω από αυτήν πολλή δουλειά προκειμένου να μην ξεχνάμε τα αυτονόητα.

Σε κάθε περίπτωση, είτε μιλάμε για μια ηθελημένη πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας, είτε για μια «αβλεψία», η όλη κίνηση και τα περιεχόμενα της εγκυκλίου έχουν έντονη οσμή αντιδημοκρατικότητας και μια πράξη καθαρά «επί του πονηρού».

Παιδικά βιβλία που είναι αφιερωμένα την επέτειο του Πολυτεχνείου

Σε κάθε περίπτωση, αν η γιορτή του Πολυτεχνείου όντως δεν τιμηθεί φέτος στα σχολεία της χώρας και τα παιδιά σας δεν θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν μερικά σημαντικά πράγματα για το σημαντικότερο πολιτικό γεγονός που συνέβη στη χώρα μας τα τελευταία 50 χρόνια, υπάρχουν στην αγορά μερικά σχετικά παιδικά βιβλία με την εξέγερση των φοιτητών που θα μπορούσατε να αγοράσετε και να διαβάσετε στα παιδιά σας.

«Η εξέγερση του Πολυτεχνείου» (Εκδόσεις: Παπαδόπουλος)

Οι περιπέτειες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου με απλά στιχάκια από τον Φίλιππο Μανδηλαρά, για να εντυπώνονται εύκολα στη μνήμη των παιδιών μαζί με μια πολύχρωμη εικονογράφηση από τη Ναταλία Καπατσούλια.

«2651 ημέρες δικτατορίας: 21 Απριλίου 1967-24 Ιουλίου 1974» (Eκδόσεις Μεταίχμιο)

Το βιβλίο αρχίζει την 21η Απριλίου 1967 που η συγγραφέας Μαρίζα Ντεκάστρο πήγαινε στη Β΄ Γυµνασίου και τελειώνει στις 24 Ιουλίου 1974 που έπεσε η χούντα και είχε πλέον ενηλικιωθεί. Είναι ένα βιβλίο αναµνήσεων από τη ζωή των νέων εκείνα τα χρόνια, το οποίο έλαβε τιμητική διάκριση White Ravens για το 2019 από τη Διεθνή Παιδική και Νεανική Βιβλιοθήκη του Μονάχου.

«Η κυρά Δημοκρατία» (Εκδόσεις Κέδρος)

Την κυρά Δημοκρατία όλοι την αγαπούν, γι’ αυτό τη διάλεξαν για αρχηγό. Τι θα συμβεί όμως όταν η κυρία Ρία η Δικτατορία πάρει με τη βία όλη την εξουσία; Η συγγραφέας Κωνσταντίνα Αρμενιάκου και ο εικονογράφος Παναγιώτης Καψάσκης σε μια εξαιρετική συγγραφική προσπάθεια, ιδανική για παιδιά από 4 ετών και πάνω.