Η προσπάθεια αποκρυπτογράφησης της γλώσσας των φαλαινών με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, με τους ερευνητές να χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να κατανοήσουν και να επικοινωνήσουν ενδεχομένως με τα μεγαλοπρεπή θαλάσσια θηλαστικά. Η προσπάθεια αυτή εκτείνεται σε πολλαπλά πρότζεκτ, καθένα από τα οποία συνεισφέρει καινούργιες γνώσεις στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με την πολυπλοκότητα της επικοινωνίας των φαλαινών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις φάλαινες φυσητήρες (sperm whales), που είναι γνωστές για το περίπλοκο μοτίβο του κώδικα επικοινωνίας τους.

Το CETI (Cetacean Translation Initiative) και το Earth Species Project βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης για την αποκωδικοποίηση της επικοινωνίας των φαλαινών. Το έργο CETI, το οποίο έλαβε χρηματοδότηση από το βραβείο TED Audacious Prize, επικεντρώνεται στην επικοινωνία των φαλαινών, συλλέγοντας τεράστιες ποσότητες δεδομένων για τη δημιουργία ενός μεγάλου γλωσσικού μοντέλου (LLM) για την επικοινωνία τους, όπως αναφέρει το PADI. Το Earth Species Project, συνιδρυτής της κοινότητας Interspecies Internet, χρησιμοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να αποκωδικοποιήσει και να επισημάνει μια ποικιλία φωνητικών εκφράσεων ζώων, με στόχο να κατανοήσει και να μπορέσει να επικοινωνήσει μαζί τους.

Πρόσφατες μελέτες έχουν αναδείξει την πολυπλοκότητα των φωνητικών εκφράσεων των φαλαινών, αποκαλύπτοντας ένα συνδυαστικό σύστημα επικοινωνίας. Το σύστημα αυτό, που χαρακτηρίζεται από ακολουθίες κλικ, γνωστές ως «κώδικες» (codas), επιδεικνύει ένα επίπεδο πολυπλοκότητας που υποδηλώνει την παρουσία ενός φωνητικού αλφαβήτου. Σύμφωνα με την Washington Post, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει διακριτές ακολουθίες κλικ, οι οποίες πιστεύουν ότι λειτουργούν ως ένα είδος αλφαβήτου για τις φάλαινες, επιτρέποντάς τους να μεταφέρουν πολύπλοκες πληροφορίες μεταξύ τους.

Η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση έχουν καθοριστική σημασία για την ανάλυση των τεράστιων συνόλων δεδομένων των φωνητικών εκφράσεων των φαλαινών. Χρησιμοποιώντας αλγορίθμους για την αναγνώριση προτύπων και την ταξινόμηση, οι ερευνητές κατάφεραν να αποκαλύψουν τη δομημένη επικοινωνία μεταξύ των φαλαινών, υποδεικνύοντας ότι η επικοινωνία τους δεν είναι τυχαία αλλά εξαρτάται από το πλαίσιο των αλληλεπιδράσεών τους. Η προσέγγιση αυτή οδήγησε στον εντοπισμό ξεχωριστών φωνητικών εκφράσεων και στην ανακάλυψη μιας πιο περίπλοκης εσωτερικής δομής του κώδικα επικοινωνίας της φάλαινας από ό,τι είχε γίνει προηγουμένως κατανοητό.

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την αποκρυπτογράφηση της γλώσσας των φαλαινών ανοίγει νέες δυνατότητες για την επικοινωνία μεταξύ των ειδών και τις προσπάθειες διατήρησής του. Η κατανόηση της επικοινωνίας των φαλαινών μπορεί να προσφέρει πληροφορίες για τις κοινωνικές δομές, τις συμπεριφορές και τις ανάγκες τους, βοηθώντας ενδεχομένως στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων στρατηγικών διάσωσής τους. Επιπλέον, η έρευνα αυτή αμφισβητεί ότι η επικοινωνία και η νοημοσύνη δεν υπάρχει σε μη ανθρώπινα είδη, υποδηλώνοντας ότι οι φάλαινες φυσητήρες, και ενδεχομένως και άλλα ζώα, διαθέτουν πολύπλοκα συστήματα επικοινωνίας παρόμοια με την ανθρώπινη γλώσσα.