Στον 21ο αιώνα η ισχύς δεν μετριέται πια με στούντιο, κεραίες μετάδοσης ή τυπογραφεία. Μετριέται με πλατφόρμες, με αλγορίθμους, με το χρόνο που αφιερώνει ο χρήστης. Αυτό είναι το πολύτιμο νόμισμα της ψηφιακής εποχής. Στον νέο πόλεμο για την κυριαρχία της παγκόσμιας προσοχής, τρεις δυνάμεις συγκλίνουν: το streaming, το gaming και τα υβριδικά οικοσυστήματα που αγωνίζονται να κατακτήσουν το παρόν, αλλά κυρίως το μέλλον. Ο πόλεμος που διεξάγεται αθόρυβα μέσα στις συσκευές μας είναι ίσως ο πιο καθοριστικός για την πολιτισμική μας αυτονομία. 

Αυτό που κάποτε ήταν απλώς “διασκέδαση” έχει γίνει γεωπολιτική υποδομή. Το Netflix δεν είναι πια απλώς μια εταιρεία περιεχομένου, αλλά η μεγαλύτερη μηχανή διανομής “πολιτισμού” στον πλανήτη. Το PlayStation είναι ένα κέντρο βαρύτητας για αφηγήσεις, κοινότητες και οικονομίες και η Tencent, η Amazon, η Microsoft, η Disney λειτουργούν ως υπερ-πλατφόρμες συσσωρεύοντας ισχύ όχι επειδή παράγουν περισσότερες ιστορίες, αλλά επειδή ελέγχουν τις διαδρομές μέσω των οποίων οι ιστορίες κυκλοφορούν. 

Σήμερα το media power δεν σημαίνει να έχεις το καλύτερο περιεχόμενο, αλλά να έχεις το περιβάλλον μέσα στο οποίο παίζεται, καταναλώνεται, συζητείται και τελικά εξαρτάται ολόκληρη η κουλτούρα. Ο πόλεμος των πλατφορμών είναι στην πραγματικότητα πόλεμος οικοσυστημάτων. Το streaming υπήρξε η πρώτη μεγάλη τομή. Μετέτρεψε τα στούντιο από gatekeepers σε vendors, αφαιρώντας τους την προνομιακή σχέση με το κοινό. Η συνδρομή, ο αλγόριθμος και η παγκόσμια ταυτόχρονη κυκλοφορία άλλαξαν τους κανόνες του παιχνιδιού. Το streaming ανέτρεψε χρονοδιαγράμματα, διέλυσε τοπικές αγορές, άλλαξε το ύφος της αφήγησης, έφτασε όμως στα όριά του: υπερπαραγωγή, κορεσμός, πτώση κερδοφορίας, εξάντληση της προσοχής του κοινού. 

Στο μεταξύ, το gaming ανέβαινε αθόρυβα σε μια παράλληλη κορυφή. Ως βιομηχανία που όχι μόνο ξεπερνά σε έσοδα το Hollywood, αλλά ως πλατφόρμα που προσελκύει εκεί όπου το streaming αποτυγχάνει: στη δέσμευση. Τα video games προσφέρουν συμμετοχή, αίσθητης της κοινότητα, διάρκεια. Όταν ένας παίκτης παραμένει για 40, 400 ή 4.000 ώρες σε έναν κόσμο, αυτή η σχέση είναι ισχυρότερη από οποιαδήποτε τηλεοπτική συνήθεια. Κάπως έτσι, το gaming έγινε το χρυσό πεδίο που οι τεχνολογικοί γίγαντες δεν μπορούν πια να αγνοήσουν. 

Απόδειξη; Η Microsoft εξαγοράζει την Activision. Η Sony επενδύει σε live-service games. Η Amazon και η Netflix κυνηγούν το ίδιο στόχο: να στήσουν πλατφόρμες όπου το gaming δεν είναι απλώς περιεχόμενο αλλά κόμβος κοινωνικοποίησης, οικονομίας και συναισθηματικής επένδυσης. Το Netflix βλέπει μια κόπωση στο streaming και στρέφεται στο gaming ως τον επόμενο μοχλό διατήρησης συνδρομητών, επειδή οι πλατφόρμες ξέρουν ότι όσο περισσότερο χρόνο κρατούν τον χρήστη μέσα στο περιβάλλον τους, τόσο λιγότερο χώρο αφήνουν στους ανταγωνιστές. Στο media power game η δέσμευση είναι εξουσία. 

Στην πράξη το νέο μέτωπο δεν είναι streaming εναντίον gaming. Είναι πλατφόρμες εναντίον πλατφορμών. Είναι η προσπάθεια κάθε τεχνολογικού κολοσσού να δημιουργήσει ένα περιβάλλον τόσο ολιστικό, ώστε ο χρήστης να μη χρειάζεται να βγει από αυτό ποτέ. Σειρές, κινηματογράφος, μουσική, παιχνίδια, e-commerce, cloud, κοινωνικά δίκτυα σε ένα ενιαίο περιβάλλον που λειτουργεί ως ψηφιακό οικοσύστημα ζωής. 

Και μέσα σε αυτή τη νέα συνθήκη, η παλιά έννοια του “θεατή” έχει αντικατασταθεί από την έννοια του “χρήστη”. Ο θεατής παρακολουθεί, ο χρήστης συμμετέχει. Ο θεατής αλλάζει κανάλι, ο χρήστης μένει, επενδύει, αγοράζει, μοιράζεται, δημιουργεί. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πλατφόρμες μιλούν πια για engagement, όχι για ratings. Η προσοχή έγινε πόρος, τα data έγιναν στρατηγική πρώτη ύλη και η καθημερινή συμπεριφορά των χρηστών έγινε η πραγματική αγορά που διαμορφώνει το μέλλον των media. 

Το streaming και το gaming δεν είναι πια δύο διαφορετικοί κόσμοι. Είναι δύο δρόμοι προς την ίδια κατάκτηση: το μονοπώλιο της ψυχαγωγίας. Οι εταιρείες που θα επικρατήσουν θα είναι εκείνες που θα καταφέρουν να δημιουργήσουν όχι το καλύτερο περιεχόμενο, αλλά το πιο συνεκτικό περιβάλλον. Εκεί όπου ο χρήστης δεν νιώθει απλώς θεατής ή παίκτης, αλλά κάτοικος ενός ψηφιακού κόσμου που συνεχώς επεκτείνεται γύρω του. 

Στον πόλεμο των πλατφορμών εμείς δεν είμαστε απλώς κοινό, αλλά το έπαθλο. Οι ώρες μας, οι συνήθειές μας, ο ψηφιακός μας βηματισμός διαμορφώνουν το νέο παγκόσμιο media power game. Η μάχη για το μέλλον της ψυχαγωγίας είναι ταυτόχρονα μάχη για το μέλλον της κουλτούρας, της δημοκρατίας και της καθημερινότητάς μας και όπως σε κάθε μάχη, το αποτέλεσμα θα το κρίνει εκείνος που θα καταφέρει να ορίσει το πεδίο. Στον πόλεμο των πλατφορμών, το πεδίο είναι ο χρόνος μας που με ευκολία παραχωρούμε σχεδόν άκριτα. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.