Υπάρχουν στιγμές στην Ιστορία που η τεχνολογία δεν προχωρά απλώς, τρέχει. Τρέχει σαν άνθρωπος που αναζητά σωτηρία, σαν στρατιώτης που εγκαταλείπει το πεδίο της μάχης για να προλάβει την επόμενη. Έτσι και τώρα στην αχανή επικράτεια της Κίνας, ένα κύμα νεοφυών επιχειρήσεων σηκώνει το βλέμμα και προσπαθεί να γεμίσει το κενό που αφήνει πίσω της η αμερικανική Nvidia. Ένα κενό που δεν είναι απλώς εμπορικό ή τεχνικό. Είναι κενό εξουσίας, κύρους, και πάνω απ’ όλα κυριαρχίας. 

Η Nvidia για χρόνια ήταν η αόρατη καρδιά των μεγάλων αλγορίθμων. Στα εργαστήρια της Σίλικον Βάλεϊ και στα data centers όλου του κόσμου, οι κάρτες της έδιναν ανάσα στις πιο απαιτητικές εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Όμως οι καιροί αλλάζουν. Οι αμερικανικοί περιορισμοί στις εξαγωγές έβαλαν σύνορα εκεί που φαινόταν πως δεν υπήρχαν. Η Κίνα χώρα μαθημένη να υπομένει και να αναδύεται μέσα από στερήσεις βρέθηκε μπροστά σε μια ιστορική πρόκληση: να φτιάξει τις δικές της “μηχανές σκέψης”. 

Η αρχή έγινε με την DeepSeek. Ένα όνομα που μοιάζει ποιητικό, σαν βουτιά στα βάθη της αναζήτησης. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι το νέο της μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να λειτουργήσει με εγχώρια τσιπ κι ήταν σαν να άνοιξε η αυλαία σε μια νέα πράξη: οι Κινέζοι δεν χρειάζονται πια τα πιο προηγμένα γραφικά συστήματα της Nvidia. Μπορούν να χτίσουν μόνοι τους το μέλλον τους. 

Πίσω από αυτό το όραμα στέκονται εταιρείες που ακούγονται ακόμη σαν νεοσύστατες χορωδίες. Η Cambricon για παράδειγμα, γεννήθηκε από τα χέρια δύο αδελφών, προικισμένων αποφοίτων του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας. Η πορεία της δεν ήταν εύκολη. Εισήχθη στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, στήριξε τα έσοδά της σε κρατικά data centers, μέτρησε ζημιές και αμφιβολίες. Όμως το 2024 με το τσιπ Siyuan 590, εμπνευσμένο από το A100 της Nvidia βρήκε για πρώτη φορά κερδοφορία. Η Αμερική έβαλε το όνομά της στη μαύρη λίστα. Ένας κόκκος αλατιού σε μια πληγή που δεν λέει να κλείσει. 

Η Moore Threads είναι άλλη μια ιστορία που μοιάζει παράδοξη. Ιδρυτής της ένας πρώην αντιπρόεδρος της Nvidia στην Κίνα. Σαν μαθητής που εγκαταλείπει τον δάσκαλο για να στήσει δικό του σχολείο. Μα και αυτή η εταιρεία βρέθηκε γρήγορα στο στόχαστρο των αμερικανικών περιορισμών. Παρ’ όλα αυτά παρουσίασε GPUs που πλησιάζουν τις επιδόσεις των RTX 3090 και 4090. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που λένε πως με αυτά τα όπλα μπορεί να φιλοξενήσει μοντέλα σαν το DeepSeek ή το Qwen, αμφισβητώντας ευθέως την παντοκρατορία της Nvidia. 

Ύστερα είναι η Biren Technology, με έδρα τη Σαγκάη. Η BR100 GPU της παρουσιάστηκε σχεδόν σαν πρόκληση: «κοιτάξτε, μπορούμε να φτάσουμε την H100 της Nvidia». Αξία 14 δισ. γιουάν πριν από τη νέα χρηματοδότηση, σχέδια για εισαγωγή στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ. Μα και πάλι, ζημιές. Η φιλοδοξία έχει πάντα κόστος και στην Κίνα το ξέρουν καλά. 

Η λίστα δεν τελειώνει εδώ. Η MetaX, με έδρα τη Σαγκάη παρουσίασε το τσιπ C600 αλλά αναγκάστηκε να υποβαθμίσει τα σχέδιά της λόγω ελλείψεων στην παραγωγή. Η Enflame, γεννημένη το 2018 από πρώην στελέχη της AMD έχει το πλεονέκτημα ότι δεν βρίσκεται στη μαύρη λίστα και συνεργάζεται ακόμη με την TSMC. Η Hygon άλλοτε συνεταίρος της AMD συνεχίζει σήμερα με δική της τεχνολογία, παράγοντας CPUs και GPUs που βρίσκουν θέση σε εφαρμογές AI. 

Πάνω από όλα αυτά υψώνεται η σκιά της Huawei. Ο πραγματικός γίγαντας της κινεζικής αγοράς. Μα οι υπόλοιποι παίκτες ξέρουν ότι η εξάρτηση από έναν μόνο πυλώνα κρύβει κινδύνους. Γι’ αυτό η Baidu ενεργοποίησε δικό της υπολογιστικό σύμπλεγμα με 30.000 Kunlun τσιπ. Γι’ αυτό η Alibaba, μέσω της T-Head, πειραματίζεται με την ανοιχτή αρχιτεκτονική RISC-V και παρουσίασε το XuanTie C930, γιατί στην τεχνολογία, όπως και στη ζωή δεν υπάρχει ασφάλεια χωρίς εναλλακτικές. 

Το ερώτημα ωστόσο μένει αναπάντητο: ποιοι θα επιβιώσουν; Ο αναλυτής Ray Wang το είπε καθαρά: «Σε όλο τον κόσμο, για τις GPUs υπάρχουν δύο μεγάλοι νικητές και οι υπόλοιποι παλεύουν. Το ίδιο θα συμβεί και στην Κίνα. Ίσως τρεις εταιρείες να αντέξουν». Η αγορά δε χαρίζεται. Οι επενδυτές διψούν για κέρδη, οι κυβερνήσεις για κύρος, οι επιστήμονες για πρόοδο. Κάθε εταιρεία είναι ένας δρομέας σε κούρσα μεγάλων αποστάσεων. Κάποιοι θα σκοντάψουν, άλλοι θα τερματίσουν. 

Κι αν όλα αυτά μοιάζουν ψυχρά, τεχνικά, αριθμητικά, αρκεί να σκεφτούμε τον πυρήνα: τα τσιπ δεν είναι απλώς υλικά. Είναι το νευρικό σύστημα της ψηφιακής μας εποχής. Είναι αυτά που δίνουν σάρκα στα όνειρα της τεχνητής νοημοσύνης. Χωρίς αυτά, τα μοντέλα είναι λέξεις στον αέρα. Με αυτά οι μηχανές αρχίζουν να “σκέφτονται”. 

Η Κίνα με το βάρος της Ιστορίας και την πείρα της υπομονής ξέρει ότι η ανεξαρτησία στον τομέα αυτό δεν είναι απλώς τεχνολογικό στοίχημα. Είναι ζήτημα εθνικής κυριαρχίας. Όσο η Αμερική κλείνει τις πόρτες, τόσο η Κίνα χτίζει δικές της και αν τα πρώτα βήματα μοιάζουν αδέξια, αν τα οικονομικά αποτελέσματα δείχνουν ζημιές, το βλέμμα μένει καρφωμένο στον ορίζοντα. 

Σε αυτόν τον ορίζοντα, η Nvidia μπορεί να παραμένει ο βασιλιάς. Μα οι νεοφυείς επιχειρήσεις της Κίνας είναι οι επίμονοι διεκδικητές και στην Ιστορία οι διεκδικητές συχνά είναι εκείνοι που αλλάζουν τον κόσμο. 

*Mε στοιχεία από το Rest of World. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.