Στην καρδιά της Μέσης Ανατολής εκεί όπου η έρημος συναντά τους ουρανοξύστες και η παράδοση ακουμπά την τεχνολογική φαντασία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) ζουν τη δική τους ψηφιακή επανάσταση. Πίσω όμως από τις μεγάλες εξαγγελίες για τεχνητή νοημοσύνη, για “έξυπνες” πόλεις και για οικονομία χωρίς πετρέλαιο, κρύβεται ένας απρόσμενος αρχιτέκτονας: η Khazna. 

Δεν είναι μια θεαματική start-up με φανταχτερά λογότυπα ούτε ένας τεχνολογικός κολοσσός όπως η Google ή η Microsoft. Είναι μια εξειδικευμένη εταιρεία real estate που χτίζει και νοικιάζει data centers. Αυτή η “αθόρυβη” παρουσία έχει εξελιχθεί στον αόρατο κορμό της ψηφιακής στρατηγικής των Εμιράτων ελέγχοντας πάνω από το 70% της χωρητικότητας σε data centers της χώρας. Στις εγκαταστάσεις της στεγάζονται οι servers κολοσσών όπως η Amazon, η Google και η Microsoft, κάνοντάς την το νευρικό κέντρο της περιοχής για την τεχνητή νοημοσύνη και τις ψηφιακές υπηρεσίες. 

Η Khazna ξεκίνησε το 2014 με δυναμικότητα μόλις 2 megawatts, αρκετή για να ηλεκτροδοτήσει περίπου 1.600 σπίτια. Σήμερα λιγότερο από δέκα χρόνια μετά,οι εγκαταστάσεις της μπορούν να τροφοδοτήσουν 200.000 νοικοκυριά. Πρόκειται για μια εκρηκτική ανάπτυξη που αντικατοπτρίζει το ευρύτερο σχέδιο των ΗΑΕ να “απεξαρτηθούν” σταδιακά από τους υδρογονάνθρακες και να τοποθετηθούν στην πρωτοπορία της παγκόσμιας ψηφιακής οικονομίας. 

Η φιλοσοφία είναι απλή αλλά φιλόδοξη: τα data centers είναι η βασική υποδομή της οικονομίας του μέλλοντος. Χωρίς αυτά δεν υπάρχει streaming, δεν υπάρχει cloud, δεν υπάρχει ChatGPT ούτε καμία άλλη εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης. «Στόχος μας είναι να είμαστε ο πιο αξιόπιστος συνεργάτης σε αυτή τη βάση, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά παγκοσμίως», έχει δηλώσει ο CEO της Khazna, Hassan Al Naqbi. 

Η ραγδαία εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα. Οι εξειδικευμένοι επεξεργαστές γραφικών (GPUs), απαραίτητοι για τις παράλληλες υπολογιστικές διεργασίες που απαιτούν τα μοντέλα AI καταναλώνουν τεράστια ποσά ενέργειας και παράγουν θερμότητα σε πρωτοφανή επίπεδα. 

Για αυτόν τον λόγο, τα νέα projects της Khazna δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στη θερμική διαχείριση. Το data center 32 MW στη Masdar City και το γιγαντιαίο campus 100 MW στο Ατζμάν έχουν σχεδιαστεί με συστήματα άμεσης υγρής ψύξης και βύθισης (immersion), τεχνολογίες που απομακρύνουν δεκαπλάσια θερμότητα από τα παραδοσιακά κλιματιστικά, καταναλώνοντας ταυτόχρονα λιγότερη ενέργεια. «Η μετάβαση σε υπερ-ισχυρά GPUs δημιούργησε τεράστιες προκλήσεις ψύξης», παραδέχεται ο Johan Nilerud, Chief Strategy Officer της εταιρείας. «Η λύση μας είναι να σχεδιάζουμε εγκαταστάσεις που συμβαδίζουν με αυτές τις απαιτήσεις και μάλιστα τις ξεπερνούν». 

Η Khazna δεν δρα μεμονωμένα. Ανήκει στον όμιλο G42, με πρόεδρο τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των Εμιράτων, Tahnoun bin Zayed Al Nahyan. Αυτό της δίνει πρόσβαση σε κρίσιμες συνεργασίες με αμερικανικές εταιρείες όπως η Nvidia και η Stargate. Μέσα από αυτές τις συνέργειες χτίζονται “AI factories” με πιστοποιημένα σχέδια της Nvidia δίνοντας στα Εμιράτα τεχνολογική ισχύ που λίγα χρόνια πριν φάνταζε αδιανόητη. 

Η στρατηγική είναι ξεκάθαρη: οι ΗΠΑ και η Ευρώπη δεν θα έχουν το μονοπώλιο της ψηφιακής υποδομής. Η Μέση Ανατολή φιλοδοξεί να γίνει εναλλακτικό κέντρο, προσφέροντας ελκυστικό ρυθμιστικό περιβάλλον, εγγύτητα στις αναδυόμενες αγορές και υποδομές που συχνά ξεπερνούν τις παλιές “legacy systems” της Δύσης. 

Τα σχέδια της Khazna δεν περιορίζονται στη χερσόνησο. Ήδη έχει έργα σε εξέλιξη στην Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία, ενώ έχουν εντοπιστεί τοποθεσίες στη Γαλλία και την Ιταλία. Στην Άγκυρα η εγκατάσταση έχει στόχο όχι μόνο την εξυπηρέτηση τοπικών πελατών αλλά και την ενίσχυση της “ψηφιακής κυριαρχίας” της Τουρκίας, μιας χώρας με ισχυρή οικονομία αλλά ανεπαρκείς υποδομές hyperscale. 

Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι η Khazna κοιτάζει και την Αφρική. Η Κένυα θεωρείται ιδανικός υποψήφιος προορισμός χάρη στις συνδέσεις οπτικών ινών και τη διαθεσιμότητα ανανεώσιμης ενέργειας. «Δεν θέλουμε να γίνουμε ο κυρίαρχος παίκτης», εξηγεί ο Nilerud. «Θέλουμε να είμαστε βασικός συντελεστής, φέρνοντας τεχνογνωσία και αριστεία που θα επιταχύνουν την ψηφιακή ανάπτυξη». 

Βέβαια η εικόνα δεν είναι μόνο φωτεινή. Η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού για τη διαχείριση προηγμένων data centers είναι πρόβλημα που απαντάται σε όλο τον κόσμο, αλλά στα Εμιράτα γίνεται πιο έντονο. Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις είναι επίσης μεγάλες: η λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων σε κλίμα ερήμου απαιτεί τεράστια ποσά νερού και ενέργειας για ψύξη. 

Η Khazna προσπαθεί να δώσει απαντήσεις μέσω ενσωμάτωσης ηλιακής ενέργειας και βιοκαυσίμων, ευθυγραμμισμένη με τον στόχο των ΗΑΕ για μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Όμως οι γεωπολιτικές εντάσεις της περιοχής, οι καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και ο ανταγωνισμός για τα τελευταία GPUs παραμένουν εμπόδια που δύσκολα ξεπερνιούνται. 

Η σημασία της Khazna υπερβαίνει την τεχνολογία. Η Εθνική Στρατηγική Ψηφιακής Οικονομίας των ΗΑΕ στοχεύει μέχρι το 2031 το 20% του ΑΕΠ εκτός πετρελαίου να προέρχεται από τον ψηφιακό τομέα. «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αυτή η υποδομή στηρίζει την οικονομική διαφοροποίηση της χώρας», λέει ο Bjorn Viedge της Alec Data Center Solutions. «Όπως τα αεροδρόμια παγκόσμιας κλάσης τροφοδότησαν τον τουρισμό, έτσι τα data centers θα τροφοδοτήσουν την ψηφιακή οικονομία». 

Το μεγαλύτερο άγχος ωστόσο είναι η ταχύτητα. Αν χρειάζονται δύο χρόνια για να χτιστεί ένα νέο data center, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος η τεχνολογία των chips να έχει ήδη προχωρήσει. Το στοίχημα είναι να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην ταχύτητα κατασκευής και στην ποιότητα λειτουργίας. 

Η Khazna ποντάρει ότι με συνεργασίες, τεχνολογικές καινοτομίες και στρατηγικές επενδύσεις μπορεί να κερδίσει αυτόν τον αγώνα δρόμου. Αν τα καταφέρει δεν θα είναι απλώς ο αόρατος αρχιτέκτονας της ψηφιακής επανάστασης των ΗΑΕ, θα γίνει πρότυπο για το πως μια μικρή χώρα μπορεί να φιλοξενήσει τα όνειρα μιας ολόκληρης ψηφιακής εποχής. 

*Με στοιχεία από το Rest of World.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.