Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και η τεχνολογία αποτελεί τον βασικό παράγοντα αυτών των αλλαγών. Σε λιγότερο από μισό αιώνα ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει αλλάξει την καθημερινότητά μας με τρόπους που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί στο παρελθόν. Αν κάποτε ο κόσμος μας περιοριζόταν σε περιοδικά, εφημερίδες και τηλεοπτικές εκπομπές για την ενημέρωση μας, σήμερα οι οθόνες μας παρέχουν ατελείωτο περιεχόμενο και πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Η εμφάνιση των smartphones, των social media και της γενικής σύνδεσης μέσω του διαδικτύου έχει φέρει επανάσταση στη ζωή μας, αλλά η επίδραση της δεν είναι πάντα θετική. Ποιες είναι λοιπόν οι συνέπειες αυτής της τεχνολογικής εξέλιξης στην ψυχική υγεία μας και την καθημερινότητά μας;
Η πρόοδος αναμφισβήτητα έχει φέρει στην ανθρώπινη κοινωνία μια σειρά από σημαντικές ανακαλύψεις. Η επικοινωνία έχει γίνει πιο άμεση, η εργασία πιο αποδοτική και οι προσωπικές μας σχέσεις έχουν αποκτήσει νέες διαστάσεις μέσω των κοινωνικών δικτύων. Όμως η αλόγιστη χρήση αυτών των εργαλείων μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική μας υγεία. Ο χρόνος που περνάμε μπροστά από μια οθόνη καταναλώνει ένα σημαντικό ποσοστό της ημέρας μας, το οποίο κάποτε αφιερώναμε σε διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις και εσωτερική ανάπτυξη. Αντί να συνδεόμαστε με τους γύρω μας, παρακολουθούμε τη ζωή των άλλων μέσα από τις οθόνες, συχνά αδιαφορώντας για την πραγματική επαφή.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση των social media και των smartphones έχει συνδεθεί με την αύξηση της κατάθλιψης, του άγχους και της μοναξιάς κυρίως στους νέους. Το συνεχές ψάξιμο για επιβεβαίωση μέσω των «likes» ή των σχολίων δημιουργεί μια αίσθηση ανασφάλειας και έλλειψης πραγματικής σύνδεσης. Η αίσθηση του να ανήκεις, η οποία πριν επιτυγχανόταν μέσω προσωπικών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων, πλέον αντλείται από ένα ψηφιακό κόσμο που πολύ συχνά είναι επιφανειακός και απογοητευτικός.
Η παγίδα της συνεχούς ενημέρωσης
Η ροή των ειδήσεων και των πληροφοριών που έρχονται μέσω του διαδικτύου είναι ατελείωτη και συνεχής. Κάθε μέρα νέα γεγονότα, καταστροφές, πολιτικές ανατροπές και φυσικές καταστροφές κατακλύζουν τις οθόνες μας. Η ανάγκη για συνεχόμενη ενημέρωση έχει γίνει εξαιρετικά ισχυρή και πολλοί από εμάς νιώθουμε την υποχρέωση να παρακολουθούμε ασταμάτητα κάθε νέα εξέλιξη. Αυτή η συνεχής έκθεση σε αρνητικές πληροφορίες έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική μας υγεία.
Η παρακολούθηση των αρνητικών ειδήσεων σε συνδυασμό με την αίσθηση της αδυναμίας να ελέγξουμε την κατάσταση μπορεί να μας αφήσει να αισθανόμαστε αβοήθητοι και συναισθηματικά απογοητευμένοι. Οι ειδήσεις γεμάτες με βία, αδικία, πολιτικές εντάσεις και φυσικές καταστροφές ενδέχεται να μας προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη, ενισχύοντας την αίσθηση ότι ζούμε σε έναν επικίνδυνο και αβέβαιο κόσμο. Οι συνεχείς επιθέσεις στα συναισθήματά μας και η υπερφόρτωση πληροφοριών μπορεί να προκαλέσουν συναισθηματική εξάντληση και στο τέλος να απομακρυνθούμε από την πραγματική ζωή και τις ανάγκες μας.
Η τεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας
Η ψηφιακή υγεία είναι ένας τομέας που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας εφαρμογές και πλατφόρμες που βοηθούν τους ανθρώπους να παρακολουθούν την υγεία τους, να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση και να αναπτύξουν πιο υγιείς συνήθειες. Εφαρμογές που αφορούν την ψυχική υγεία, όπως αυτές που βοηθούν στη διαχείριση του άγχους, την ευεξία και τη χαλάρωση, μπορούν να μας προσφέρουν πολύτιμες λύσεις για την ψυχική ισορροπία μας. Η πρόσβαση σε πληροφορίες για την υγεία και τη διατροφή μέσω του διαδικτύου έχει επίσης βοηθήσει πολλούς να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους.
Κλειδί η ισορροπία
Αν και η τεχνολογία έχει προσφέρει πολλά οφέλη, η υπερβολική χρήση της μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ψυχική μας υγεία. Το κλειδί για την καλή χρήση της είναι η ισορροπία. Πρέπει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία με μέτρο, να περιορίζουμε την κατανάλωση ειδήσεων και να προσπαθούμε να επανασυνδεθούμε με την πραγματική ζωή. Η τεχνολογία μπορεί να είναι εργαλείο, αλλά δεν πρέπει να γίνει η εξάρτηση.
Ο ψηφιακός κόσμος και η τεχνολογία είναι αδιαμφισβήτητα σημαντικοί παράγοντες για την εξέλιξή και την καθημερινότητά μας, ωστόσο πρέπει να διαχειριστούμε τη σχέση μας μαζί τους με προσοχή. Η σωστή ισορροπία είναι το κλειδί για μια πιο υγιή και ευχάριστη ζωή.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
