O άνθρωπος τρέφεται από έναν διαρκή κύκλο μεταξύ πίστης και αυταπάτης. Τη δεκαετία του ’90 πιστέψαμε στο Διαδίκτυο. Στα 2000 στη χρηματοπιστωτική “μαγεία”, μετά στα κοινωνικά δίκτυα που υποσχέθηκαν να μας ενώσουν και μας έμαθαν να μετράμε τη ζωή σε αλληλεπιδράσεις. Σήμερα η νέα θρησκεία μοιάζει να είναι η τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή το όνειρο μιας μηχανής που σκέφτεται για εμάς, εργάζεται ασταμάτητα, προβλέπει το αύριο με τη βεβαιότητα ενός αλγορίθμου. 

Γράψαμε όμως κάθε θαύμα, ακολουθεί η αίσθηση της ματαίωσης: τι συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στη Wall Street; 

Ο δείκτης Nasdaq Composite υποχώρησε κατά 3%, τη χειρότερη επίδοσή του εδώ και μήνες. Μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας εκείνες που για καιρό στήριζαν την οικονομία της ελπίδας είδαν τις μετοχές τους να κατρακυλούν: Palantir -11%, Oracle -9%, Nvidia -7%. Ακόμη και οι γίγαντες Meta και Microsoft, που συνεχίζουν να επενδύουν δισεκατομμύρια στην τεχνητή νοημοσύνη, έχασαν περίπου 4%. Οι αριθμοί είναι ψυχροί, αλλά το μήνυμα καυτό: η αγορά αρχίζει να αμφιβάλλει. 

«Οι αποτιμήσεις είναι υπερβολικά υψηλές» τονίζει ο Jack Ablin της Cresset Capital. «Το παραμικρό κακό νέο διογκώνεται, ενώ το καλό δεν αρκεί για να αλλάξει το κλίμα».
Σε μια φράση συνοψίζεται το παράδοξο της εποχής: ζούμε μέσα σε έναν οικονομικό ενθουσιασμό τόσο φουσκωμένο που ακόμη και η αισιοδοξία δεν αρκεί για να τον κρατήσει όρθιο. 

Η τεχνητή νοημοσύνη είχε γίνει η νέα υπόσχεση της Wall Street, η καινούργια φλέβα χρυσού που θα έδινε ξανά λάμψη στις μετοχές, θα ξυπνούσε επενδυτικά πάθη, θα ξαναζωντάνευε την ιδέα της προόδου, όμως όταν μετατρέπεται σε επενδυτική αφήγηση αρχίζει να χάνει την ουσία της. Οι αριθμοί ξεπερνούν τις ιδέες, και το όραμα γίνεται προϊόν: ένα εργαλείο, ένα app, μια μετοχή που πρέπει να ανέβει. 

Η παγκόσμια οικονομία σείεται από παράλληλες ανησυχίες: η μερική αναστολή λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης, η πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, οι μαζικές απολύσεις στον τεχνολογικό τομέα. Όλα αυτά σμιλεύουν μια ατμόσφαιρα ανασφάλειας. Οι παραδοσιακοί δείκτες, όπως ο S&P 500 και ο Dow Jones, άντεξαν, με πτώσεις 1,6% και 1,2%. Δικαιολογημένα καθώς είναι λιγότερο “δεμένοι” με το αφήγημα της τεχνολογίας και περισσότερο με τα πραγματικά προϊόντα, με την ανθρώπινη εργασία. 

Η τεχνητή νοημοσύνη όσο κι αν υπόσχεται να κάνει τα πάντα καλύτερα πιο γρήγορα, πιο αποδοτικά, δεν έχει ακόμα αποδείξει ότι μπορεί να παράγει αξία στον ίδιο ρυθμό με τις προσδοκίες. Οι επενδυτές αρχίζουν να το αντιλαμβάνονται και ίσως αυτό το ρήγμα ρεαλισμού σε μια εποχή υπερβολικής τεχνολογικής πίστης. 

Κάτι το οποίο σχεδιάστηκε για να προβλέπει, κανείς δεν προβλέπει το πως θα αποδώσει πραγματικά. Το μεγάλο στοίχημα της εποχής δεν είναι αν τα μοντέλα μάθησης θα γίνουν πιο “έξυπνα”, αλλά αν εμείς οι ίδιοι θα παραμείνουμε ανθρώπινοι μέσα στη δίνη των προσδοκιών που δημιουργήσαμε και να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής του μέσου ανθρώπου. 

Η πτώση των μετοχών ίσως είναι απλώς μια διακύμανση, ίσως και μια προειδοποίηση. Όταν η αγορά αρχίζει να κουράζεται από το ίδιο της το αφήγημα, σημαίνει ότι το όνειρο χρειάζεται επανεκκίνηση. Κάποτε τα χρηματιστήρια καθρέφτιζαν την οικονομία. Σήμερα καθρεφτίζουν την ψυχολογία της. Το ζητούμενο είναι με κάποιον τρόπο στο κέντρο της αφήγησης να επιστρέψει ο άνθρωπος … 

*Mε στοιχεία από το TechCrunch 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.