Ερευνητές αστρονόμοι ανακοίνωσαν τα πρώτα στοιχεία που συνδέουν το νερό στο ηλιακό μας σύστημα με το νερό στις απέραντες περιοχές του διαστήματος μεταξύ των αστεριών, γνωστό ως «διαστρικό διάστημα ή μεσοαστρικό». Για να γίνει αυτό, οι επιστήμονες μπόρεσαν να παρατηρήσουν από κοντά ένα νεαρό, σχηματιζόμενο αστέρι (πρωτοαστέρα) περίπου 1.305 έτη φωτός μακριά, μαζί με τον περιαστρικό δίσκο αέριου υλικού που σχηματίζεται γύρω του. Βρήκαν ότι αυτό το εκκολαπτόμενο ηλιακό σύστημα δεν είναι απλά γεμάτο με νερό. Το σημαντικό είναι ότι αυτό το μακρινό νερό έχει τους ίδιους διακριτούς χημικούς δείκτες με το νερό στο ηλιακό μας σύστημα και είναι δισεκατομμυρίων ετών.

«Αυτό σημαίνει ότι το νερό στο Ηλιακό μας Σύστημα σχηματίστηκε πολύ πριν σχηματιστούν ο Ήλιος, οι πλανήτες και οι κομήτες», είπε η Merel van’t Hoff, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Michigan, η οποία συνέταξε τη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature . (Ο ήλιος, ένα αστέρι μεσαίου μεγέθους, είναι ηλικίας 4 δισεκατομμυρίων ετών.) «Γνωρίζαμε ήδη ότι υπάρχει άφθονος πάγος στο διαστρικό διάστημα. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι αυτό το νερό ενσωματώθηκε απευθείας στο Ηλιακό Σύστημα κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του. Αυτό είναι συναρπαστικό καθώς υποδηλώνει ότι και άλλα πλανητικά συστήματα θα έπρεπε να έχουν λάβει μεγάλες ποσότητες νερού».

Το νερό που βρέθηκε να στροβιλίζεται γύρω από αυτό το μακρινό πρωτοαστέρα, που ονομάζεται V883 Orionis, περιέχει πολύ παρόμοιες αναλογίες υδρογόνου -και μια μορφή υδρογόνου που ονομάζεται δευτέριο – με το νερό του ηλιακού μας συστήματος. Αυτό είναι ένα ισχυρό χημικό αποτύπωμα που δείχνει μια στενή σχέση μεταξύ αυτών των διαφορετικών υδάτων.

Ο πρωτοαστέρας V883 Orionis έδωσε τελικά μια συναρπαστική ευκαιρία. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν ραδιοτηλεσκόπια – με γιγαντιαία κεραία – για να παρατηρήσουν τους περιαστρικούς δίσκους της ύλης που σχηματίζονται γύρω από τους πρωτοαστέρες καθώς ψάχνουν για μια ζώνη που ονομάζεται «γραμμή του χιονιού», όπου ο πάγος γίνεται αέριο. Αυτό τους δίνει καλύτερες, πιο λεπτομερείς πληροφορίες. Εάν αυτή η γραμμή χιονιού είναι πολύ κοντά στο αστέρι, καθίσταται αδύνατο να δει κανείς μέσα από το σκονισμένο κέντρο του σχηματιζόμενου ηλιακού συστήματος. Αλλά στο V883 Orionis, η γραμμή του χιονιού είναι πιο μακριά, επιτρέποντας στους ερευνητές μια πιο καθαρή εικόνα για το νερό του αναπτυσσόμενου ηλιακού συστήματος.

Water D/H ratio in V883 Ori Proto-planetary Disk Πηγή: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)

Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τα ισχυρά τηλεσκόπια στη Συστοιχία Atacama Large Millimeter/submillimeter Array ή ALMA  που βρίσκεται σε υψόμετρο πάνω από 16.000 πόδια στη Χιλή, για να δουν το νερό γύρω από το V883 Orionis. Αυτά τα τηλεσκόπια ανιχνεύουν μήκη κύματος φωτός (μεγάλα μήκη κύματος φωτός που δεν μπορούμε να δούμε) από γιγάντια σύννεφα στο βαθύ, διαστρικό διάστημα. «Οι αστρονόμοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν [αυτό το φως] για να μελετήσουν τις χημικές και φυσικές συνθήκες στα μοριακά σύννεφα – τις πυκνές περιοχές αερίου και σκόνης όπου γεννιούνται νέα αστέρια.

Με πληροφορίες από: European Southern Observatory, Mashable, National Radio Astronomy Observatory