Μια μεγάλης κλίμακας μελέτη σε ζώα από το 2021 αποκάλυψε κάτι ενδιαφέρον για το χασμουρητό: Τα σπονδυλωτά με μεγαλύτερο εγκέφαλο και περισσότερους νευρώνες τείνουν να έχουν χασμουρητό μεγαλύτερης διάρκειας.

Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα για 1.291 ξεχωριστά χασμουρητά από ζωολογικούς κήπους και διαδικτυακά βίντεο, καλύπτοντας συνολικά 55 είδη θηλαστικών και 46 είδη πουλιών. Βρήκαν «ισχυρούς θετικούς συσχετισμούς» μεταξύ της διάρκειας του χασμουρητού ενός ζώου και του μεγέθους του εγκεφάλου του. «Πήγαμε σε αρκετούς ζωολογικούς κήπους με μια κάμερα και περιμέναμε δίπλα στις εγκαταστάσεις μέχρι να χασμουρηθούν τα ζώα», είπε ο ερευνητής Jorg Massen από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία.

Η μελέτη θα μπορούσε να καλύψει μερικά από τα κενά στις γνώσεις μας σχετικά με το χασμουρητό – συμπεριλαμβανομένου του γιατί συμβαίνει αρχικά και γιατί ζώα όπως οι καμηλοπαρδάλεις δεν χασμουριούνται καθόλου.

«Αν και το μοτίβο του χασμουρητού είναι σταθερό, η διάρκειά του έχει εξελιχθεί παράλληλα με το μέγεθος του εγκεφάλου και τους αριθμούς των νευρώνων», έγραψαν οι ερευνητές στην εργασία τους. «Επιπλέον, αυτή η λειτουργία φαίνεται να διατηρείται σε μια ποικιλία ζώων, έτσι ώστε η εξελικτική της προέλευση μπορεί να ανιχνευθεί τουλάχιστον στον κοινό πρόγονο των πτηνών και των θηλαστικών και ενδεχομένως ακόμη περισσότερο».

Η ανάλυση δημιουργήθηκε για να ελέγξει μια υπόθεση που διατυπώθηκε το 2007:  ότι το χασμουρητό, μεταφέροντας αέρα, δροσίζει τον εγκέφαλο, ενώ τον τροφοδοτεί και με έξτρα οξυγόνο. Επομένως, προκύπτει ότι οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι χρειάζονται χασμουρητά μεγαλύτερης διάρκειας.

Αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνεται από αυτά τα δεδομένα, τα οποία δείχνουν επίσης ότι τα θηλαστικά χασμουριούνται περισσότερο από τα πουλιά. Τα πουλιά έχουν υψηλότερη θερμοκρασία πυρήνα από τα θηλαστικά, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη διαφορά θερμοκρασίας με τον περιβάλλοντα αέρα, που σημαίνει ότι ένα μικρότερο χασμουρητό είναι αρκετό για να σύρει λίγο πιο δροσερό αέρα.

Παρόμοια συμπεράσματα προέκυψαν σε μια μελέτη του 2016 που αφορούσε ανθρώπους, αν και σε αυτήν την περίπτωση, μετρήθηκαν μόνο 205 χασμουρητά και 24 είδη. Βρήκε ότι τα μικρότερα χασμουρητά (0,8 δευτερόλεπτα) προέρχονται από ποντίκια, με τα μεγαλύτερα χασμουρητά (6,5 δευτερόλεπτα) να προέρχονται από ανθρώπους.

«Μέσω της ταυτόχρονης εισπνοής δροσερού αέρα και της διάτασης των μυών της στοματικής κοιλότητας, το χασμουρητό αυξάνει τη ροή ψυχρότερου αίματος προς τον εγκέφαλο και επομένως έχει μια θερμορρυθμιστική λειτουργία», εξήγησε ο ερευνητής Andrew Gallup από το State University of New York (SUNY).

Οι ερευνητές δεν κάνουν καμία σύνδεση με τη νοημοσύνη, παρά μόνο με το μέγεθος του εγκεφάλου και τον αριθμό των νευρώνων που συσσωρεύει. Ούτε γίνεται αναφορά στη συχνότητα του χασμουρητού. Για παράδειγμα, εμείς οι άνθρωποι έχουμε την τάση να χασμουριόμαστε 5-10 φορές την ημέρα.

Είναι επίσης μεταδοτικό και ανάμεσα σε διαφορετικά είδη ζώων, όπως ίσως έχετε παρατηρήσει. Μια υπόθεση  θεωρεί ότι η μεταδοτικότητα εξυπηρετεί μια κοινωνική λειτουργία, φέρνοντας μια ομάδα/ μία αγέλη στην ίδια διανοητική και ψυχική κατάσταση και ίσως έτσι να βοηθά στον συγχρονισμό της ρουτίνας του ύπνου (κάτι που σίγουα θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα σύμφωνα με τους ερευνητές). «Η λήψη βίντεο με τόσα πολλά ζώα που χασμουριούνται απαιτεί αρκετή υπομονή και η επακόλουθη κωδικοποίηση όλων αυτών των χασμουρητών μου έχει καλλιεργήσει ανοσία στη μεταδοτικότητα του χασμουρητού», παρατήρησε η βιολόγος Margarita Hartlieb από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, στην Αυστρία.