Τα κουνούπια – που είναι, ως γνωστόν, το πιο θανατηφόρο πλάσμα στον πλανήτη, με εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους ετησίως να αποδίδονται σε ασθένειες συνδεόμενες με αυτά, όπως ελονοσία, κίτρινο και δάγκειο πυρετό – είναι πανταχού παρόντα ειδικά το καλοκαίρι, και ειδικά στη χώρα μας.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν είμαστε όλοι μας δυνητικοί ξενιστές των κουνουπιών, γι’ αυτό και οι ερευνητές λοιμωξιολόγοι προσπαθούν πλέον να εκπονήσουν νέες στρατηγικές πρόληψης και αντιμετώπισης ασθενειών σχετιζόμενων με τα κουνούπια.
Σε πρόσφατη έρευνα που παρουσιάζει το Atlantic, ο ανοσολόγος Penghua Wang και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν πως κάποιοι ιοί μπορούν να τροποποιήσουν την σωματική οσμή ενός ποντικιού (και ίσως και του ανθρώπου) με αποτέλεσμα να είναι πιο «ελκυστικός» στα κουνούπια, προκαλώντας προφανώς περισσότερα τσιμπήματα.
«Τα κουνούπια εντοπίζουν τον δυνητικό ξενιστή μέσω διαφορετικών αισθητηριακών σημάτων όπως η θερμοκρασία σώματος και το διοξείδιο τού άνθρακα που εκλύεται από την αναπνοή. Οι οσμές παίζουν επίσης ρόλο και προηγούμενες εργαστηριακές έρευνες μάς έδειξαν πως ποντίκια μολυσμένα με ελονοσία παρουσίασαν αλλαγές στις μυρωδιές τους που τα καθιστούσαν πιο “ελκυστικά” στα κουνούπια», σημειώνει το εκτενές ρεπορτάζ του Atlantic.
Κάπως έτσι, η ερευνητική ομάδα του Penghua Wang διερωτήθηκε αν «και άλλοι ιοί μεταφερόμενοι μέσω κουνουπιών, όπως ο δάγκειος ή ο Zika, μπορούν επίσης να τροποποιήσουν την οσμή ενός ανθρώπου, καθιστώντας τον πιο επιρρεπή στα τσιμπήματα». Και φυσικά αν υπάρχει τυχόν τρόπος αποτροπής αυτών των αλλαγών στην ανθρώπινη οσμή.
«Για να το διαπιστώσουμε, τοποθετήσαμε ποντίκια με δάγκειο πυρετό ή τον ιό Zika, μη μολυσμένα ποντίκια και κουνούπια σε τρεις γυάλινους θαλάμους. Όταν διοχετέυσαμε ροή αέρα από τους θαλάμους των ποντικιών σε εκείνον των κουνουπιών για να μεταφέρουν τις οσμές τους, τα κουνούπια διαπιστώθηκε πως προτίμησαν να πάνε στα μολυσμένα ποντίκια», σημειώνει ο ερευνητής.
Στη συνέχεια, για να αναγνωρίσουν την οσμή, απομόνωσαν 20 διαφορετικές αέριες χημικές ενώσεις από τα μολυσμένα ποντίκια. «Διαπιστώσαμε πως τρεις από αυτές τις χημικές ενώσεις διέγειραν σημαντική απόκριση στις κεραίες κουνουπιών. Όταν εφαρμόσαμε τις αέριες αυτές χημικές ενώσεις στο δέρμα των υγιών ποντικιών και στα χέρια ανθρώπων, μόλις μία, η ακετοφαινόνη, φάνηκε να ελκύει περισσότερα κουνούπια».
Αντιστοίχως, διαπιστώθηκε πως οι οσμές που συλλέχθηκαν από τις μασχάλες ενός ασθενούς με δάγκειο πυρετό, περιείχαν περισσότερη ακετοφαινόνη απ’ό,τι εκείνες των υγιών ανθρώπων και όταν οι ερευνητές εφάρμοσαν τις οσμές του συγκεκριμένου ασθενούς στο ένα χέρι ενός εθελοντή και τις οσμές ενός υγιούς ατόμου στο άλλο, τα κουνούπια προτιμούσαν το χέρι με τις οσμές του δάγκειου.
«Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν πως ο δάγκειος πυρετός και οι ιοί Zika μπορούν να αυξήσουν την ποσότητα ακετοφαινότητας που παράγουν και εκλύουν οι ξενιστές τους, καθιστώντας τους πιο ελκυστικούς για τα κουνούπια. Άρα, όταν μη μολυσμένα κουνούπια έλκονται από τους ξενιστές αυτούς, το τσίμπημά τους σε άλλους υγιείς πολλαπλασιάζει τη διασπορά του εκάστοτε ιού», καταλήγει με νόημα ο ανοσολόγος.
Οι 4 τύποι που προσελκύουν τα κουνούπια
Έγκυες και Παχύσαρκοι: Τα κουνούπια χρησιμοποιούν διοξείδιο του άνθρακα (CO2), δηλαδή το άεριο που εκπνέουμε, για να εντοπίσουν τα θύματά τους – μάλιστα, μπορούν να… αναγνωρίσουν μελλοντικά θύματα από απόσταση 50 μέτρων. Οι μεγαλόσωμοι άνθρωποι – συμπεριλαμβανομένων των εγκύων – εκπέμπουν περισσότερο CO2 από ένα άτομο μέσου μεγέθους, καθιστώντας τους μεγαλύτερους στόχους για τσιμπήματα. Επιπλέον, τα κουνούπια μπορούν επίσης να αντιληφθούν υψηλότερες εσωτερικές θερμοκρασίες, οι οποίες συνδέονται με την εγκυμοσύνη.
Όσοι πίνουν αρκετό αλκοόλ: Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το τι προσελκύει τα κουνούπια στο αλκοόλ, αλλά αυτό συμβαίνει μάλλον επειδή το ποτό μπορεί να αυξήσει την εσωτερική θερμοκρασία ενός ανθρώπου. Το αλκοόλ φαίνεται να είναι το μόνο τρόφιμο ή ποτό που προσελκύει τα κουνούπια, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν και τρόφιμα που τα απωθούν, με τον Dutta να λέει ότι οι ιστορίες για την κατανάλωση σκόρδου ή μπανάνας για την αποτροπή των ζωυφίων είναι απλώς μύθοι.
Αθλητές: Τα κουνούπια αγαπούν τον ιδρώτα και ελκύονται από τις χημικές ουσίες που περιέχονται σε αυτόν, γι’ αυτό να είστε προετοιμασμένοι αν σκοπεύετε να κάνετε κάποιο υπαίθριο άθλημα ή δραστηριότητα. Αν εξακολουθείτε να θέλετε να είστε δραστήριοι σε εξωτερικούς χώρους, ο Dutta λέει να διατηρείτε σωστή ενυδάτωση για να μειώσετε τις χημικές ουσίες στον ιδρώτα σας. Βασικά, να πίνετε πολύ νερό ώστε να αραιώνεται ο ιδρώτας.
Άτομα με ομάδα αίματος Ο: Η ομάδα αίματος είναι ένας τεράστιος παράγοντας που θα αυξήσει τον κίνδυνο τσιμπήματος κουνουπιών. Συγκεκριμένα οι άνθρωποι με ομάδα αίματος Ο αποτελούν πρωταρχικό «στόχο». Τα κουνούπια έχουν 83% περισσότερες πιθανότητες να προσγειωθούν σε άτομα με ομάδα αίματος Ο σε σχέση με άτομα με ομάδα αίματος Α, Β ή ΑΒ. Οι άνθρωποι με ομάδα αίματος Α είναι οι τυχεροί -έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να τσιμπηθούν.
