Ένα αρχαίο τοπίο που ήταν κρυμμένο κάτω από το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής για τουλάχιστον 14 εκατομμύρια χρόνια αποκαλύφθηκε με τη βοήθεια δορυφορικών δεδομένων και αεροπλάνων εξοπλισμένων με ραντάρ διείσδυσης στους πάγους.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τις τεχνικές τηλεπισκόπησης για να χαρτογραφήσουν 32.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης -μια περιοχή περίπου στο μέγεθος του Βελγίου. Ανακάλυψαν ένα τοπίο που σχηματίστηκε από ποτάμια πριν από την ηπειρωτική συσσώρευση του στρώματος πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής, το οποίο κάποτε θα έμοιαζε με τους λόφους και τις κοιλάδες της σημερινής Βόρειας Ουαλίας, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications.
Οι ερευνητές έθεσαν ως στόχο να καταγράψουν την ιστορία του στρώματος πάγου και πώς αυτό εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου, και η κατανόηση του πώς έμοιαζε η γη πριν κρυφτεί κάτω από τα παγωμένα στρώματα είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο αυτής της ιστορίας, εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Stewart Jamieson, καθηγητής στο τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Durham.
«Η γη κάτω από το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής είναι λιγότερο γνωστή από την επιφάνεια του Άρη», ανέφερε ο Jamieson σε δήλωσή του.
«Και αυτό είναι ένα πρόβλημα, διότι αυτό το τοπίο ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο ρέει ο πάγος στην Ανταρκτική και ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ανταποκριθεί στην παρελθούσα, παρούσα και μελλοντική κλιματική αλλαγή», πρόσθεσε.
Η καλά διατηρημένη φύση του τοπίου το καθιστά ιδιαίτερα ξεχωριστό. Είναι σπάνιο να βρίσκει κανείς σχετικά αναλλοίωτα τοπία κάτω από ένα ηπειρωτικό στρώμα πάγου -κανονικά η κίνηση του πάγου, καθώς αυξομειώνεται σε μέγεθος και κινείται, θα διέβρωνε το τοπίο, δήλωσε ο Jamieson.
Τι κρύβεται κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής
Η κατανόηση του λόγου για τον οποίο το συγκεκριμένο αρχαίο τοπίο επέζησε σε μεγάλο βαθμό αλώβητο θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να προβλέψουν καλύτερα τη μελλοντική δυναμική του στρώματος πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής, το οποίο περιέχει το ισοδύναμο περίπου 60 μέτρων δυνητικής ανόδου της στάθμης της θάλασσας, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το κλίμα της Γης βρίσκεται σε πορεία προς την επίτευξη θερμοκρασιών τυπικών εκείνων που παρατηρήθηκαν όταν το τοπίο πιθανότατα δημιουργήθηκε πριν από 34 έως 14 εκατομμύρια χρόνια -οι οποίες ήταν μεταξύ 3 και 7 βαθμών Κελσίου υψηλότερες από τις σημερινές.
Το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής σχηματίστηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 34 εκατομμύρια χρόνια, αλλά στη συνέχεια θα είχε διακυμάνσεις στο μέγεθος, αποκαλύπτοντας μερικές φορές τη γη που βρισκόταν από κάτω. Ο Jamieson δήλωσε ότι η επιβίωση του τοπίου υποδηλώνει ότι οι θερμοκρασίες στη βάση του παγοκαλύμματος ήταν ιδιαίτερα ψυχρές και σταθερές σε αυτά τα “μπλοκ” αρχαίου εδάφους, παρά κάποιες ενδιάμεσες περιόδους κλιματικής θέρμανσης.
«Σε άλλες περιοχές, θα περιμέναμε να υπάρχει υγρό νερό, ακριβώς μεταξύ του πάγου και του πυθμένα, το οποίο βοηθάει στην απομάκρυνση των υλικών. Εμείς δεν το έχουμε αυτό στην περιοχή μας. Έτσι, αυτό εξηγεί εν μέρει πώς κάτι θα μπορούσε να επιβιώσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα», εξήγησε ο Jamieson σε τηλεφωνική συνέντευξη στο CNN.
Τα γεωφυσικά δεδομένα που συγκέντρωσαν οι επιστήμονες έδωσαν ενδείξεις για το τι βρισκόταν κάτω από τον πάγο πάχους 2 χιλιομέτρων.
«(Τα δεδομένα) ουσιαστικά μετρούν πολύ μικρές αλλαγές στο σχήμα της κορυφής του πάγου και ουσιαστικά όταν το κοιτάμε και το σχεδιάζουμε μοιάζει με μια σειρά από αλληλοσυνδεόμενες κοιλάδες που πρέπει να βρίσκονται κάτω από το παγοκάλυμμα. Βασικά βλέπουμε το φάντασμα αυτού του τοπίου από την κορυφή», δήλωσε ο Jamieson.
Η ερευνητική ομάδα δεν γνωρίζει ποια φυτά και ποια άγρια ζώα μπορεί να κατοικούσαν κάποτε στην περιοχή, αλλά τα στοιχεία των ποταμών υποδηλώνουν ότι υπήρχε ρέον νερό, γεγονός που καθιστά πολύ πιθανό το τοπίο να είχε βλάστηση.
Πηγή: CNN
