Καθώς βρισκόταν κάπου ανάμεσα στη βαθιά θλίψη και το αγωνιώδες πνεύμα της πανκ εποχής, ο frontman των Nirvana, Kurt Cobain, αντιστεκόταν με σθένος απέναντι σε οποιαδήποτε επίκληση για την ερμηνεία των στίχων του. Μόνο έπειτα από αρκετά χρόνια συζητήσεων και αμέτρητων υποθέσεων έγινε κατανοητή η ιστορία του “Heart-Shaped Box”. Σύμφωνα με την Courtney Love, η σύνθεση του 1993 φέρει μια πολύ πιο έντονη σεξουαλική φόρτιση απ’ ό,τι είχε αρχικώς εκτιμηθεί.

Από τα κομμάτια του In Utero, το ‘Heart-Shaped Box’ ήταν ένα από τα δύο που μιξαρίστηκαν από τον Scott Litt πριν από την επίσημη κυκλοφορία του άλμπουμ. H απόφαση αυτή προήλθε από τη δυσαρέσκεια του συγκροτήματος με την αρχική μίξη που είχε αναλάβει ο παραγωγός Steve Albini, ο άνθρωπος πίσω από τον δίσκο Nevermind και που έφερε την επιτυχία του συγκροτήματος. Η μίξη του Litt ενσωμάτωσε πρόσθετα φωνητικά και κιθάρες από τον Cobain. Αυτά ήταν τα μόνα στοιχεία στα δώδεκα κομμάτια του άλμπουμ που δεν είχαν αποτυπωθεί κατά τις αρχικές ηχογραφήσεις με τον Albini τον Φεβρουάριο του 1993.

Το “Heart-Shaped Box”, το οποίο αρχικά ονομαζόταν “Heart-Shaped Coffin“, ήταν μια προσπάθεια που προέκυψε στον απόηχο της αξιοσημείωτης επιτυχίας που σημείωσε το δεύτερο άλμπουμ του συγκροτήματος, Nevermind. Η φήμη αυτή συνοδεύτηκε από ένα κύμα κριτικών, πολλές από τις οποίες απευθύνονταν στο στιχουργικό περιεχόμενο του Cobain. Ενώ ο Cobain περιφρονούσε τις κριτικές, εντούτοις εκμεταλλεύτηκε τη διασημότητά του για να θίξει κάποια θέματα που τον απασχολούσαν σε βάθος.

Κατά την κυκλοφορία του “Heart-Shaped Box”, ο Cobain υποστήριξε ότι το τραγούδι εμπνεύστηκε από ένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ που αφορούσε  παιδιά που αντιμετώπιζαν τον καρκίνο. Ενώ αυτό μπορεί να πυροδότησε τη δημιουργική διαδικασία, λέγεται ότι το τραγούδι καταπιάνεται κατά κύριο λόγο με την ταραχώδη δυναμική του γάμου του τραγουδιστή με την Love.

Μετά την αρχική τους συνάντηση, η Love υποτίθεται ότι έστειλε στον Cobain ένα μικροσκοπικό κουτί σε σχήμα καρδιάς που περιείχε διάφορα μικροπράγματα, όπως το κεφάλι μιας κούκλας που είχε αποκοπεί από το σώμα της. Η αναφορά που γίνεται στο κομμάτι στα αντίστοιχα ζώδια τους, Ιχθύς και Καρκίνος, φαίνεται να ενισχύει αυτή την ερμηνεία. Ωστόσο, δεδομένης της απουσίας του Cobain για να δώσει πληροφορίες εξ’ ιδίων, η σημασία παραμένει ένα αίνιγμα.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το νόημα πίσω από τον ίδιο τον τίτλο, με πολλούς να επισημαίνουν ότι τόσα πολλά άχρηστα κόκκινα κουτιά του Αγίου Βαλεντίνου παρέχουν μια απλή παρομοίωση, κάποιοι είπαν ότι το “κουτί σε σχήμα καρδιάς” αντιπροσωπεύει μια μήτρα. Οι στίχοι του κομματιού μιλούν για ένα έμβρυο που έχει υποστεί έκτρωση, από την προσωπική του οπτική γωνία με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Άλλοι έχουν αναρωτηθεί αν θα μπορούσε αντ’ αυτού να αποτελεί ένα πραγματικό κουτί που χρησιμοποιήθηκε για τις βελόνες του Cobain, μια πραγματική καρδιά ή ένα κουτί με ερωτικά γράμματα.

Είναι γνωστό ότι ο Cobain συχνά εξέφραζε το πάθος του για την καταπολέμηση του μισογυνισμού και τη σωστή μεταχείριση των γυναικών, τόσο στους στίχους των τραγουδιών όσο και στην κουλτούρα του ροκ εν ρολ στο σύνολό της. Το “Heart-Shaped Box”, εκτός από τα συναισθήματα του Cobain για την αγάπη, καταδεικνύει και τη στάση του απέναντι στη μεταχείριση των γυναικών. Ενώ πολλοί από τους συναδέλφους του Cobain στη ροκ κοινότητα επιδίδονταν σε πιο υποτιμητική γλώσσα όταν επρόκειτο να “αναφερθούν” στις γυναίκες, ο Cobain μιλάει για την αγάπη του που τον κοιτάζει “σαν Ιχθύς όταν είναι αδύναμος” και που είναι “κλειδωμένη μέσα στο κουτί σε σχήμα καρδιάς για εβδομάδες”.

Παρόλο που η στιχουργική ποιητικότητα του Cobain ακούγεται τόσο συγκλονιστική όσο και η ίδια η μεταφορά, η Love έδωσε τη δική της εκδοχή για το τραγούδι μετά από μια διασκευή από τη Lana Del Rey σε μια συναυλία της στην Αυστραλία το 2012. Σε μια σειρά από tweets που διαγράφηκαν γρήγορα, έγραψε: “Ξέρεις φανταζομαι ότι το τραγούδι αναφέρεται στο αιδοίο μου, σωστά; ‘Throw down your umbilical noose so Ι can climb right back, χμμμ”, οπότε την επόμενη φορά που θα το τραγουδήσεις, να σκέφτεσαι το αιδοίο μου”, έγραψε απευθυνόμενη στη Lana.

Τελικά, το single σημείωσε καλές πωλήσεις, φτάνοντας στην πρώτη δεκάδα σε αρκετές χώρες, όπως η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Φινλανδία και η Νέα Ζηλανδία. Κατά τη διάρκεια του 1993, στο MTV, κατέλαβε την πρώτη θέση ως το βίντεο με τη μεγαλύτερη συχνότητα μετάδοσης, γεγονός που κατέληξε στο να λάβει το συγκρότημα δύο Video Music Awards από το MTV το 1994 για το τραγούδι. Δυστυχώς, όμως, η τελετή συνέπεσε με τον τραγικό θάνατο του Cobain, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος να ανέβουν στη σκηνή για να παραλάβουν το βραβείο.

Ο Cobain ήταν αρκετά ικανοποιημένος με το ‘Heart-Shaped Box’ λίγο πριν φύγει από τη ζωή. Το συγκεκριμένο βίντεο υπήρξε η τελευταία του δουλειά πριν από την αυτοκτονία του. Εξέφρασε την άποψη ότι το συγκεκριμένο βίντεο ευθυγραμμιζόταν περισσότερο με το δημιουργικό του όραμα από οποιαδήποτε προηγούμενη προσπάθειά του.

Ταυτόχρονα διεστραμμένο και παράξενα ρομαντικό, το ‘Heart-Shaped Box’ μεταφέρει μια βαθιά και μανιακή εμμονή δύο ανθρώπων για τους οποίους η αγάπη είναι τόσο εθιστική όσο και τα ναρκωτικά, και όπως τα πιο εθιστικά ναρκωτικά, είναι ταυτόχρονα εξίσου ικανή να φέρει το θάνατο όσο και να δώσει ζωή σε όσους την ποθούν. Το είδος της αγάπης για το οποίο τραγουδούν οι Nirvana, εκείνο που έρχεται σε ένα κουτί σε σχήμα καρδιάς, δεν είναι μόνο αρρωστημένα γλυκό όπως τόσες σοκολάτες, αλλά μοιραία θα σου πέσουν τα δόντια.

Δείτε επίσης: Τα 50 αγαπημένα άλμπουμ του Kurt Cobain