« Έχω δικαίωμα; Να είμαι όπως θέλω εγώ; Να έχω ταυτότητα; Να εκφράζομαι ελεύθερα; Να είμαι μέλος μιας οικογένειας; Να έχω σπίτι; Να πηγαίνω σχολείο, αλλά και στον γιατρό; Είναι το παιχνίδι δικαίωμα;

Ναι! Έχω δικαίωμα ! ».

Συχνά ξεχνάμε, ότι τα παιδιά είναι κι αυτοί άνθρωποι κι έχουν δικαιώματα. Κι επειδή εξαρτώνται απολύτως από τους ενηλίκους, τις περισσότερες φορές η ζωή των παιδιών ακολουθεί απλώς τις επιλογές ή τις διαταγές των μεγαλυτέρων.

« Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός σε συνδυασμό με την περιορισμένη, συχνά ανύπαρκτη, στήριξη της Πολιτείας προς τα παιδιά και τους γονείς τους είναι από τους κύριους λόγους που τα δικαιώματα των παιδιών καταπατούντα ι», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συγγραφέας του βιβλίου « έχω δικαίωμα; έχω δικαίωμα! » και διευθυντής στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Πάνος Χριστοδούλου.

Ένα παράδειγμα καταπάτησης δικαιωμάτων του παιδιού, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδούλου, είναι η περίπτωση του κοριτσιού από τον Κολωνό, στο οποίο, εκτός από τη σεξουαλική του κακοποίηση, πολλά ακόμη δικαιώματά του παραβιάστηκαν. Τα δικαιώματα των παιδιών πηγάζουν από τις θεμελιώδεις αρχές: ισότητα, το καλύτερο συμφέρον του παιδιού, επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία

Το βιβλίο « Έχω δικαίωμα; Έχω δικαίωμα !» θίγει αυτό το ζήτημα, τα δικαιώματα των παιδιών, το δικαίωμά τους για ζωή, στέγη, ταυτότητα, υγεία, εκπαίδευση και άλλα. Με την εξαιρετική εικονογράφηση της Στέλλας Στεργίου και το έξυπνο κείμενο του Πάνου Χριστοδούλου ευαισθητοποιεί όχι μόνο τους μεγάλους, αλλά ενδυναμώνει τα παιδιά, τα επιμορφώνει σχετικά με το ότι η προσωπικότητά τους και η ζωή τους αξίζουν τα πάντα και πώς να τα διεκδικήσουν.

« Τα δικαιώματα των παιδιών ορίζονται στα 54 άρθρα των Διεθνών Συμβάσεων για τα Δικαιώματα του Παιδιού που αποτελεί νόμο και του Ελληνικού κράτους. Τα δικαιώματα αυτά πηγάζουν από τις θεμελιώδεις αρχές: ισότητα, το καλύτερο συμφέρον του παιδιού, επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία », υπογραμμίζει ο κ. Χριστοδούλου. Τα Ουσιαστικά τα δικαιώματα των παιδιών δεν διαφέρουν πολύ από τα δικαιώματα των ενηλίκων με την έννοια ότι και τα παιδιά είναι ανθρώπινα, εξηγεί τον. « Αυτό, αν και πια θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο, δεν έχει γίνει απολύτως κατανοητό και σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά παραμένουν παθητικοί δέκτες της όποιας φιλανθρωπίας των ενηλίκων και όχι οντότητες με το σύνολο των δικαιωμάτων που οφείλουμε όλοι να σεβόμαστε και να τηρούμε», προσθέτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Χριστοδούλου.

Βασικό θέμα του βιβλίου είναι τα δικαιώματα του παιδιού, όπως αυτά ορίζονται στα άρθρα της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο σε επιμέρους κεφάλαια που εξηγούν κάθε άρθρο ξεχωριστά (πχ το δικαίωμα κάθε παιδιού στην εκπαίδευση, την υγεία κλπ), ενώ οι πληροφορίες δίνονται τόσο μέσα από κείμενο όσο και μέσα από εικόνα. «Ανάμεσα στα άλλα χωρέσαμε στο βιβλίο μας και infographics, παιχνίδια, διαδραστικές ερωτήσεις, γλωσσάρι με επεξήγηση διαφόρων εννοιών, εμβληματικές ιστορίες παιδιών που όρθωσαν το ανάστημά τους για τα δικαιώματά τους, αλλά και ολόκληρη τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε απλοποιημένη μορφή», περιγράφει ο κ. Χριστοδούλου.

Η φτώχεια, η ανισότητες, οι διακρίσεις και η απομόνωση κύριοι λόγοι στέρησης των δικαιωμάτων των παιδιών

«Νομίζω ότι παρακολουθώντας και μόνο την ειδησεογραφία μπορεί να διαπιστώσει ο οποιοσδήποτε ότι οι προκλήσεις και οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών είναι ένα καθημερινό φαινόμενο», τονίζει ο κ. Χριστοδούλου.

Σύμφωνα και με στοιχεία της UNICEF η φτώχεια, οι ανισότητες, οι διακρίσεις και η απομόνωση εξακολουθούν να στερούν σε εκατομμύρια παιδιά τα δικαιώματά τους. Παρόμοιοι παράγοντες ισχύουν και στην περίπτωση της Ελλάδας, ισχυρίζεται ο κ. Χριστοδούλου: «Η παιδική φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απουσία φιλικής προς το παιδί δικαιοσύνης, η απουσία μέριμνας για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, η έλλειψη μονάδων και δομών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, η ανυπαρξία οικογενειακού δικαστή, η παραμέληση, η κακοποίηση παιδιών, είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην Ελλάδα. Όλα αυτά χρειάζεται ένα εμπεριστατωμένο εθνικό σχέδιο δράσης και ακόμη δυστυχώς δεν υπάρχει, ίσως γιατί λείπει και η κουλτούρα σεβασμού των δικαιωμάτων που αναφέραμε παραπάνω».

Ο κ. Χριστοδούλου επιμένει στο θέμα της κουλτούρας γιατί, όπως εκτιμά, «από εκεί ξεκινούν όλα και εξαιτίας της απουσίας της πολλά και διαφορετικά δικαιώματα κάθε παιδιού τίθενται σε κίνδυνο καθημερινά».

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του κοριτσιού από τον Κολωνό. «Νομίζω είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του κοριτσιού από τον Κολωνό, που με την αντιμετώπιση που είχε, πέρα από τη σεξουαλική του κακοποίηση, πολλά ακόμη δικαιώματά του παραβιάστηκαν βάναυσα: το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, στην προστασία της τιμής και της υπόληψής του, στη μη οικονομική εκμετάλλευση, στην επανένταξη, στην εκπαίδευση, ακόμη και το δικαίωμα στο να είναι παιδί» λέει ο κ. Χριστοδούλου και συνεχίζει: «Πολλοί θα ισχυριστούν ότι η περίπτωση του συγκεκριμένου κοριτσιού είναι ακραία (και ισχύει), όμως αν κάτσουμε και το σκεφτούμε θα δούμε ότι η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη από συνεχείς παραβιάσεις διαφορετικών δικαιωμάτων διαφορετικών καθημερινών παιδιών».

Είναι ένα βιβλίο συμπεριληπτικό που μέσα στις σελίδες τους φωτίζεται η μοναδικότητα του κάθε παιδιού

«Σκοπός μας μέσα από το βιβλίο είναι να δημιουργηθεί μια κουλτούρα σεβασμού των δικαιωμάτων», λέει ο κ. Χριστοδούλου. «Είναι γεγονός, ότι παρόλο που τα δικαιώματα υπάρχουν, αν και είναι επικυρωμένα με διεθνείς συμβάσεις και νόμους καθημερινά καταπατώνται. Πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει ελλιπής γνώση ή και άγνοια σχετικά με αυτά, επειδή λείπει η κατάλληλη εκπαίδευση πάνω σε αυτά ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία τους και να γίνουν κτήμα όλων», συμπληρώνει. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται και στην έκδοση, «το βιβλίο αυτό φτιάχτηκε με σκοπό να ενημερώσει τα παιδιά σχετικά με τα δικαιώματά τους, να τα βοηθήσει να τα αντιληφθούν, αλλά και να τους πει πού και πώς μπορούν να τα διεκδικήσουν».

Είναι ένα βιβλίο συμπεριληπτικό που μέσα στις σελίδες τους φωτίζεται η μοναδικότητα του κάθε παιδιού. Η εικονογράφηση ακολουθεί την αισθητική του κόμικ και κάθε δικαίωμα παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο ώστε να κρατιέται αμείωτο το ενδιαφέρον των αναγνωστών έως το τέλος και η γνώση να αφομοιώνεται με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο.

Το πεδίο της εργασίας, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού στην προκειμένη περίπτωση στο οποίο εργάζεται τα τελευταία επτά χρόνια, αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης του συγγραφέα. «Και στο παρελθόν, άλλα εργασιακά περιβάλλοντα και οι προκλήσεις τους ήταν αφορμή για το θέμα κάποιου νέου βιβλίου μου», θυμάται ο κ. Χριστοδούλου, ο οποίος ασχολείται με την παιδική λογοτεχνία από το 2000 και έχει βραβευθεί για βιβλία του, ενώ έχει σπουδάσει Νομικά και Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Υπάρχουν βιβλία και μάλιστα πολύ αξιόλογα, περιγράφει ο κ. Χριστοδούλου, που ασχολούνται με ζητήματα σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών. «Το “Έχω δικαίωμα; Έχω δικαίωμα!”, όμως, αποτελεί το πρώτο εικονογραφημένο βιβλίο γνώσης που βασίζεται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και αναλύει τα άρθρα της», εξηγεί. Είναι αποτέλεσμα μιας «συναρπαστικής συνεργασίας» στην οποία συμμετείχαν εργαζόμενοι, εθελοντές και φίλοι του Δικτύου και φυσικά η Μικρή Σελήνη, που ανέλαβε την έκδοση, διευκρινίζει ο κ. Χριστοδούλου.

Το βιβλίο βρίσκεται ήδη στα βιβλιοπωλεία και με την απόκτησή του ενισχύονται και οι δράσεις του Δικτύου. Επιπλέον οι συντελεστές βρίσκονται σε επαφή με σχολικές αλλά και κάθε παιδική βιβλιοθήκη ώστε να το εντάξουν στη συλλογή τους.

Η παρουσίασή του βιβλίου έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο το απόγευμα στις 19:00 στο αμφιθέατρο Άτρακτος, Μαραθωνομάχων 8, στην Αθήνα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ