Ένα μεγάλο μέρος της βόρειας και κεντρικής Αμερικής θα έχει την ευκαιρία σήμερα να δει τη Σελήνη να περνά μπροστά από τον Ήλιο και να τον καλύπτει κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης Ηλίου.

Η ολική έκλειψη θα είναι ορατή από εκατομμύρια ανθρώπους σε περιοχές της βόρειας Αμερικής, του Μεξικού και του Καναδά. Θα ξεκινήσει από τον νότιο Ειρηνικό Ωκεανό, με τις πρώτες περιοχές του Μεξικού να την παρατηρούν από τις ακτές του Ειρηνικού. Το μονοπάτι της έκλειψης θα διασχίσει το Μεξικό και θα συνεχίσει στις ΗΠΑ περνώντας από το Τέξας, συνεχίζοντας βορειοανατολικά και περνώντας στη συνέχεια και από τον Καναδά.

Κατά τη διάρκεια της ολικότητας, οπότε ο μαύρος δίσκος της Σελήνης παίρνει τη θέση του Ήλιου, ο ουρανός θα σκοτεινιάσει σαν να είναι αυγή ή σούρουπο και οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν το στέμμα του Ήλιου, την εξώτερη ατμόσφαιρα του Ήλιου. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τέσσερα λεπτά. Έξω από τη διαδρομή ολικότητας, οι άνθρωποι στις όμορες περιοχές θα έχουν την ευκαιρία να δουν μια μερική έκλειψη Ηλίου.

Σύμφωνα με τη NASA, περίπου 31,5 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν κατά μήκος του μονοπατιού της έκλειψης, ενώ συνολικά πάνω από 300 εκατομμύρια άτομα θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν έστω και μερική έκλειψη. Η NASA έχει προγραμματίσει ζωντανή κάλυψη της έκλειψης σήμερα από τις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδας και για τρεις ώρες από τοποθεσίες σε όλες τις ΗΠΑ.

Η ζωντανή κάλυψη θα παρέχεται από την ιστοσελίδα της https://www.nasa.gov/nasatv/ με σχολιασμό και από τη σελίδα της στο YouTube με εικόνα μόνο από τηλεσκόπια.

Σημειώνεται ότι η επόμενη ολική έκλειψη Ηλίου αναμένεται στις 12 Αυγούστου 2026 και θα είναι ορατή από την Ισλανδία, την Πορτογαλία, τη Ρωσία και την Ισπανία.

To TIME συγκέντρωσε αξιοσημείωτες απεικονίσεις εκλείψεων ηλίου σε μυθιστορήματα, τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, με τη βοήθεια της Lisa Yaszek, καθηγήτριας Σπουδών Επιστημονικής Φαντασίας στο Georgia Tech.

Οι εκλείψεις ηλίου φαίνεται να εμφανίζονται σε ιστορίες όταν υπάρχει μια δραματική αλλαγή των γεγονότων στην πλοκή και σε στιγμές «επικίνδυνων και αρνητικών αλλαγών, χάους και σύγχυσης», λέει η Yaszek. Ακολουθούν 8 παραδείγματα εκλείψεων ηλίου στην ποπ κουλτούρα, εκτός του τραγουδιού “Total Eclipse of the Heart” της Bonnie Tyler.

“A Connecticut Yankee in King Arthur’s Court” του Mark Twain

Η Yaszek αποκαλεί τον Τουέιν τον πρώτο άνθρωπο που χρησιμοποίησε «σωστά» μια ηλιακή έκλειψη σε ένα έργο σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας. Στην ιστορία, ένας μηχανικός του 19ου αιώνα ονόματι Χανκ Μόργκαν πέφτει αναίσθητος και ξυπνά στη μεσαιωνική Ευρώπη και χρησιμοποιεί τις γνώσεις του για τις ηλιακές εκλείψεις για να αποκτήσει εξουσία πάνω στον Μέρλιν και σε όλους τους άλλους στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου. Μια περιγραφή μιας έκλειψης έχει ως εξής: «Γινόταν όλο και πιο σκοτεινή και πιο μαύρη και πιο μαύρη, ενώ εγώ πάλευα με εκείνα τα άβολα ρούχα του έκτου αιώνα. Έγινε επιτέλους πίσσα σκοτάδι, και το πλήθος βογκούσε από τρόμο για να νιώσει το κρύο αλλόκοτο νυχτερινό αεράκι να ανεμίζει στον τόπο και να δει τα αστέρια να βγαίνουν και να λάμπουν στον ουρανό. Τελικά η έκλειψη ήταν ολική».

“Nightfall” του Isaac Asimov

Αυτό το διήγημα αναφέρεται σε μια ομάδα επιστημόνων που έχουν πολύ συναισθηματικές αντιδράσεις σε μια έκλειψη ηλίου. Όπως το θέτει η Yaszek, «είναι μια πραγματικά δυνατή ιστορία για το πώς οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν λάθος, αλλά και για το πώς οι επιστήμονες έχουν συναισθήματα και πώς όλοι έχουμε συναισθήματα και πόσο μας συγκινούν αυτά τα μαζικά γεγονότα γύρω μας». Μια αντίληψη για το τι θα συμβεί μετά από μια έκλειψη, από έναν ψυχολόγο: «”Πρώτα η έκλειψη – η οποία θα ξεκινήσει σε τρία τέταρτα της ώρας – μετά το παγκόσμιο Σκοτάδι και, ίσως, αυτά τα μυστηριώδη Αστέρια – μετά η τρέλα και το τέλος του κύκλου”».

“The Three-Body Problem” του Liu Cixin

Αυτό το βιβλίο, το οποίο προσφάτως έγινε σειρά στο Netflix, τεχνικά περιλαμβάνει μια σύζευξη, η οποία συμβαίνει όταν ο ήλιος, η σελήνη και η γη βρίσκονται κοντά σε μια ευθεία γραμμή κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής ή σεληνιακής έκλειψης. Στο μυθιστόρημα του 2008, οι εκλείψεις θεωρούνται καταστροφικές. Οι εξωγήινοι θέλουν να εισβάλουν στη Γη επειδή ο πλανήτης τους έχει γίνει ασταθής και ακατοίκητος λόγω των πολλαπλών εκλείψεων. Όπως περιγράφει η Yaszek πώς χρησιμοποιείται αυτός ο επιστημονικός όρος στο μυθιστόρημα: «Μας θυμίζει το δέος και τον τρόμο των εκλείψεων. Έχουμε την τάση να συνδέουμε τις εκλείψεις με αλλαγές στην τύχη και την ιστορία, και το “The Three-Body Problem” είναι μια καταπληκτική δραματοποίηση αυτού του γεγονότος».

“The Eclipse: Courtship of the Sun and Moon”

Σε αυτή την περίπου 10λεπτη ταινία μικρού μήκους του 1907, ο σκηνοθέτης Georges Méliés υποδύεται έναν αστρονόμο που δίνει διάλεξη σε μια τάξη νεαρών αστρονόμων για μια επερχόμενη έκλειψη. Όταν έχει έρθει η ώρα, κοιτάζει μέσα από ένα γιγαντιαίο τηλεσκόπιο για να παρακολουθήσει την έκλειψη και βλέπει ότι το φεγγάρι και ο ήλιος έχουν και οι δύο ανθρώπινα πρόσωπα και κλείνουν το μάτι ο ένας στον άλλον και βγάζουν τη γλώσσα τους, σαγηνευτικά, καθώς το φεγγάρι πλησιάζει τον ήλιο. Όταν το φεγγάρι καλύπτει τον ήλιο, ο υπαινιγμός είναι ότι έχουν κάποιου είδους σεξουαλική επαφή. Σύμφωνα με το Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Princeton, ο Méliés θεωρείται «πατέρας του είδους της επιστημονικής φαντασίας στον κινηματογράφο».

“2001: A Space Odyssey”

Η κλασική ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ του 1968 αρχίζει με μια έκλειψη, με τη Γη, τη Σελήνη και τον ήλιο σε ευθυγράμμιση. Η Σελήνη μετακινείται σταδιακά προς το κάτω μέρος της οθόνης, αποκαλύπτοντας τον πλήρη ήλιο σε μια πορτοκαλί λάμψη. Δεν πρόκειται για μια άποψη από τη Γη, αλλά από κάπου αλλού στο ηλιακό σύστημα. Στη συνέχεια, η ταινία περνά στην “αυγή του ανθρώπου”. Για την Yaszek, το ξεκίνημα της ταινίας με μια έκλειψη ηλίου αντιπροσωπεύει τον τρόπο με τον οποίο «συνηθίζουν να σηματοδοτούν [οι εκλείψεις ηλίου] τέτοιου είδους αλλαγές στην ιστορία και σε άλλες στιγμές».

“Pitch Black”

Η ταινία του David Twohy του 2000 διαδραματίζεται σε έναν απομακρυσμένο πλανήτη όπου ένα διαστημόπλοιο έχει συντριβεί, σκοτώνοντας τους περισσότερους από τους επιβάτες. Ένας κρατούμενος που υποδύεται ο Vin Diesel αποδεικνύεται πραγματικά χρήσιμος κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης, επειδή μπορεί να δει τέλεια στο απόλυτο σκοτάδι. Όταν συμβαίνει η έκλειψη και ξεσπά χάος κατά τη στιγμή του σκοταδιού, ο φυλακισμένος ηγείται της προσπάθειας να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο. Μέσα στο σκοτάδι, ένας Άγγλος έμπορος αρχαιοτήτων ανακαλύπτει ότι η αποθήκη του με το εκλεκτό κρασί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για φωτισμό.

The Simpsons: “Marge vs. the Monorail” και “Gone Maggie Gone”

Στο κλασικό επεισόδιο “Marge vs. the Monorail”, μια έκλειψη ηλίου συμβαίνει ενώ ένα τρένο με ηλιακά πάνελ τρέχει εκτός ελέγχου. Το τρένο σταματάει για λίγο, και όταν η έκλειψη περνάει και ο ήλιος βγαίνει, το τρένο επιστρέφει στην ανεξέλεγκτη ταχύτητά του. Στο “Gone Maggie Gone”, η οικογένεια Simpsons παρακολουθεί μια έκλειψη στο Σπρίνγκφιλντ μέσα από κατασκευές φτιαγμένες από κουτιά παπουτσιών και ένα ρολό χαρτιού τουαλέτας. Η Μαρτζ βλέπει την έκλειψη χωρίς γυαλιά και στη συνέχεια πρέπει να φοράει έναν επίδεσμο στα μάτια για δύο εβδομάδες. Ένας παρουσιαστής ειδήσεων αστειεύεται: «Μια ολική έκλειψη είναι σαν μια γυναίκα που θηλάζει σε ένα εστιατόριο, είναι δωρεάν. Είναι πανέμορφο. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να την κοιτάξετε».

Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Time