Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι δύο χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στον κόσμο, αναμένεται να εκτοξεύσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA).
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία, κυρίως λόγω της επέκτασης των κέντρων δεδομένων, αλλά και της μαζικής παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών, ηλιακών πάνελ και ημιαγωγών στις δύο χώρες.
Αυτή η ανάπτυξη αντικατοπτρίζει τις γενικότερες αλλαγές στον τρόπο που καταναλώνουμε πληροφορίες και ενέργεια. Όλο και περισσότερα οχήματα και οικιακές συσκευές λειτουργούν πλέον με ηλεκτρισμό, ενώ η έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει αυξήσει κατακόρυφα τη ζήτηση για ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων. Αυτό καθιστά επείγουσα την ανάγκη ανάπτυξης νέων, καθαρότερων πηγών ενέργειας, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων χωρίς να επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο το περιβάλλον.
«Η επιτάχυνση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας υπογραμμίζει τις σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν στα ενεργειακά συστήματα και την είσοδο μας σε μια νέα Ηλεκτρική Εποχή. Όμως, δημιουργεί επίσης νέες προκλήσεις για τις κυβερνήσεις, καθώς πρέπει να εξασφαλίσουν ασφαλή, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ηλεκτροδότηση», δήλωσε ο Keisuke Sadamori, διευθυντής ενεργειακών αγορών και ασφάλειας του IEA, σε ανακοίνωση την Παρασκευή.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αύξηση της ζήτησης προβλέπεται να ισοδυναμεί με την ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ολόκληρης της Ιαπωνίας κάθε χρόνο μέχρι το 2027, σύμφωνα με τον IEA.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ανάπτυξης θα προέλθει από αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα, αλλά και οι ανεπτυγμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ αρχίζουν να καταναλώνουν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ποτέ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας δεν συνδέεται απαραίτητα με την οικονομική ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον IEA, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα αυξάνεται ταχύτερα από την οικονομία της από το 2020.
Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η μαζική παραγωγή ηλιακών πάνελ, ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών, καθώς αυτοί οι τρεις τομείς ευθύνονται για το ένα τρίτο της αύξησης της ηλεκτρικής ζήτησης τα τελευταία χρόνια.
Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία BYD ανταγωνίζεται πλέον την Tesla στις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενώ η Κίνα εξακολουθεί να κυριαρχεί στην αλυσίδα εφοδιασμού ηλιακής ενέργειας, παρά τις εμπορικές κυρώσεις σε προϊόντα που συνδέονται με παραβιάσεις εργατικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επαρχία Xinjiang. Επιπλέον, τη Δευτέρα, η Κίνα ανακοίνωσε νέες πολιτικές για την ενίσχυση της παραγωγής μπαταριών.
Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης. Η κινεζική startup DeepSeek ανακοίνωσε πρόσφατα σημαντικές προόδους στα AI μοντέλα της, με βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, γεγονός που δημιουργεί αβεβαιότητα για το πόση ενέργεια θα απαιτεί η AI στο μέλλον.
Παρόλα αυτά, ο IEA εκτιμά ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από κέντρα δεδομένων στην Κίνα θα μπορούσε να διπλασιαστεί έως το 2027. Επίσης, η ραγδαία ανάπτυξη των δικτύων 5G στην Κίνα καταναλώνει όλο και περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τη ζήτηση.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας επιστρέφει στις ανεπτυγμένες οικονομίες – Μεγάλος ρυπαντής ξανά οι ΗΠΑ
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στις ανεπτυγμένες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία και η Κορέα, είτε είχε παραμείνει σταθερή είτε είχε μειωθεί εδώ και χρόνια. Παρότι οι οικονομίες τους συνέχισαν να αναπτύσσονται, η τάση αυτή παρέμενε αμετάβλητη από το 2009, χάρη στην ανάπτυξη τεχνολογιών υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Τώρα, όμως, ο IEA προβλέπει ότι η ζήτηση θα αυξηθεί ξανά, καθώς όλο και περισσότερα κέντρα δεδομένων, ηλεκτρικά οχήματα, αντλίες θερμότητας και κλιματιστικά τραβούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας από τα δίκτυα ηλεκτροδότησης.
Μετά την Κίνα, οι ΗΠΑ καταναλώνουν τη μεγαλύτερη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως και εκπέμπουν τα περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Το 2023, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 1,8%, αλλά το 2024 ανέκαμψε και πλέον αναμένεται να αυξάνεται κατά περίπου 2% ετησίως έως το 2027.
Αν και 2% μπορεί να φαίνεται μικρό, στην πραγματικότητα αντιστοιχεί στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Καλιφόρνιας μέσα σε τρία χρόνια.
Τα κέντρα δεδομένων αποτελούν βασικό παράγοντα αυτής της αύξησης, καθώς εταιρείες σχεδιάζουν νέα υποδομή φυσικού αερίου και πυρηνικούς αντιδραστήρες για να καλύψουν τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση. Παράλληλα, η ραγδαία ανάπτυξη της γενετικής AI αυξάνει την παραγωγή ημιαγωγών, η οποία καταναλώνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ.
Η ηλεκτροδότηση περισσότερων κτιρίων και μεταφορών δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό, αρκεί η ενέργεια να προέρχεται από καθαρές πηγές. Όμως, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα παραμένουν βαριά εξαρτημένες από ορυκτά καύσιμα, τα οποία παράγουν περίπου το 60% του ηλεκτρικού τους μείγματος.
Εν τω μεταξύ, η διοίκηση Τραμπ εγκατέλειψε πρόσφατα τους κλιματικούς στόχους των ΗΠΑ, επιλέγοντας αντ’ αυτού την ανάπτυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και την προσπάθεια να κάνει τη χώρα «πρωτεύουσα της AI».
Η ρύπανση δεν είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Με τις ηλιακές και χερσαίες αιολικές φάρμες να αποτελούν ήδη τις φθηνότερες νέες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας στις περισσότερες χώρες, οι ανανεώσιμες πηγές αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς. Σύμφωνα με τον IEA, οι ΑΠΕ βρίσκονται σε καλό δρόμο να ξεπεράσουν τον άνθρακα και να καλύψουν πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας ηλεκτρικής παραγωγής μέσα στο 2024. Μάλιστα, έως το 2027, θα μπορούσαν να καλύψουν έως και το 95% της νέας ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια. Ο IEA προβλέπει ότι, τα επόμενα χρόνια, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και πυρηνικούς αντιδραστήρες θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ.
Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε μια αισιόδοξη πρόβλεψη: ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) από την ηλεκτροπαραγωγή θα μπορούσαν να σταθεροποιηθούν παγκοσμίως μέσα στα επόμενα χρόνια, περιορίζοντας έτσι μία από τις βασικές αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
*Με στοιχεία από το The Verge.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
