Στις 3 Μαίου του 1993, σαν χθες πριν από 29 έτη, η Παγκόσμια Ένωση Εφημερίδων αποφάσισε να καθιερώσει την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας.
Έτσι από τότε, κάθε 3η του Μαΐου, γιορτάζεται η ημέρα αυτή, σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν πολλοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά Μ.Μ.Ε.
Η συγκεκριμένη ημέρα μας υπενθυμίζει πόσο σπουδαία είναι η προστασία του θεμελιώδους δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης αλλά και της ελευθερίας του Τύπου, αξίες που κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ.
Με αφορμή την σημαντική αυτή ημέρα για όλο τον κλάδο του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, παραθέτουμε ένα παράδειγμα του πώς πρέπει να τελείται – ιδανικά – αυτή η, εσχάτως, τόσο (ενίοτε, δικαίως) περιφρονημένη λειτουργία της Δημοκρατίας.
Οι πρωταγωνιστές του περιστατικού (που συνέβη πριν περίπου τρία χρόναι, το φθινόπωρο του 2019) ήταν η δημοσιογράφος και άνκοργούμαν του CNN, Hala Gorani και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και αφορμή για την τεταμένη συνομιλία τους στάθηκε το μπαράζ παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου από την Τουρκία.
Η δημοσιογράφος επέμενε να ρωτάει τον Στόλτενμπεργκ για τις καταγγελίες του Έλληνα πρωθυπουργού για τις παράνομες υπερπτήσεις της Τουρκίας, με τον ίδιο να αποφεύγει να απαντήσει ευθέως στο ζήτημα που του τίθεται επανειλημμένα και να επιμένει στην «ιδιαιτερότητα» της Τουρκίας λόγω της γειτνίασής της με την Συρία.
Η Gorani, όπως πρέπει να πράττει ένας σωστός δημοσιογράφος, δεν σταμάτησε να «στριμώχνει» και να πιέζει τον Στόλτενμπεργκ, μέχρι να πάρει την απάντηση που πίστευε ότι άρμοζε στην περίπτωση αυτή και όχι τις στομφώδεις αοριστολογίες ενός φαφλατά γραφειοκράτη με σχεδόν μηδενική γνώση περί γεωστρατηγικής.
Δείτε παρακάτω το βίντεο με ελληνικούς υπότιτλους:
Να θυμίσουμε επίσης ότι την Τρίτη δημοσιοποιήθηκε η λίστα RSF World Press Freedom Index 2022 σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και την θέση που βρίσκεται το κάθε κράτος σε σύνολο 180 χωρών.
Ειδικότερα, η Ελλάδα έχασε 38 θέσεις και έπεσε στην 108η θέση (από την 70ή πέρυσι), σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύουν ετησίως οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» (RSF), ενώ σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει αντικαταστήσει τη Βουλγαρία στην τελευταία θέση.
Ενδεικτικά, να πούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πλέον χαμηλότερα από χώρες όπως το Μπουρουντί, η Γκαμπόν, η Μποτσουάνα και η Μογγολία.
Όλες οι παρακάτω χώρες έχουν μεγαλύτερη ελευθερία τύπου από την Ελλάδα: Βραζιλία, Ζάμπια, Ουκρανία, Γκαμπόν, Τσαντ, Αλβανία, Φίτζι, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Τονγκό, Αγκόλα, Μαδαγασκάρη, Μαυριτανία, Παραγουάη, Μποτσβάνα, Τυνησία, Κονγκό, Γουινέα Μπισάου, Βουλγαρία, Μογγολία, Γεωργία, Σεσόδο, Μαλδίβες, Ισραήλ, Ουγγαρία, Γουινέα, Κομόρος, Χιλή, Βόρεια Κύπρος, Μαλάουι, Σερβία, Μάλτα, Περού, Νεπάλ, Λιβερία, Παναμάς, Σενεγάλη, Κιργιστάν, Ιαπωνία, Αϊτή, Κένυα, Εκουαδόρ, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Πολωνία, Κύπρος, Παπούα Νέα Γουινέα, Κόσοβο, Γκάνα, Νιγηρία, Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ανδόρα, Σουρινάμ, Αρμενία, Γκάμπια και Τόνγκα.
Σύμφωνα με τους RSF, η Ελλάδα βρίσκεται σε αυτή την δεινή κατάσταση καθώς η ελληνική αστυνομία καταφεύγει τακτικά στη βία καθώς και σε αυθαίρετες απαγορεύσεις για να εμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά.
Επιπλέον, οι RSF τονίζουν ότι, παρά τις δεσμεύσεις τους για ταχεία έρευνα, οι ελληνικές Αρχές δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να επιλύσουν την υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου, Γιώργου Καραϊβάζ.
