Παρ ’ολίγον να τυλιχτεί στις φλόγες χθες η ξακουστή μονή του Οσίου Λουκά, το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο μοναστηριακό συγκρότημα των μεσοβυζαντινών χρόνων στον ελληνικό χώρο, το οποίο είναι εγγεγραμμένο στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η πυρκαγιά που μαινόταν στην περιοχή του Δήμου Διστόμου-Αράχοβας- Αντίκυρας Βοιωτίας έφτασε σε σημείο να απειλεί τα κτίρια της ξακουστής Μονής, ενώ σύμφωνα με τη σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, η φωτιά έβλαψε τμήμα του περιβάλλοντος χώρου, κατέκαψε τη στέγη του εγκαταλελειμμένου κελιού του μοναχού Ιωασάφ, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πτέρυγας της Μονής, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του κτηρίου, ενώ προκάλεσε και σημαντικές βλάβες στους χώρους υγιεινής των επισκεπτών.

Ως εκ τούτου, ο αρχαιολογικός χώρος θα παραμείνει κλειστός για το κοινό μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης των ζημιών.

Η ξακουστή μονή του Οσίου Λουκά, που γλίτωσε παρά τρίχα από τις φλόγες Facebook Twitter
Ζημιές που προκάλεσε η φωτιά στην ιερά Μονή Οσίου Λουκά στη Λακωνία.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, το Καθολικό της Μονής, ο Ναός της Παναγίας, η Κρύπτη, το Φωτάναμα, το Βορδονάρειο και οι Βορειοανατολικές Στοές δεν υπέστησαν βλάβη από την φωτιά, και χάρη στις ενέργειες του προσωπικού της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας επισκέπτες και προσκυνητές, που εκείνη την ώρα βρίσκονταν εντός της Μονής απομακρύνθηκαν έγκαιρα από το μνημείο.

Παρότι η Μονή του Οσίου Λουκά έχει συμπεριληφθεί στα μνημεία που μελετά η κοινή ομάδα εργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, μέσω ειδικού μνημονίου συνεργασίας και με την επιστημονική συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών, η μελέτη πυρόσβεσης που το αφορούσε εξακολουθούσε να παραμένει στα χαρτιά.

Η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αναφέρει πως η σχετική μελέτη «εκπονήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, ελέγχθηκε αρμοδίως από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, και επικαιροποιήθηκε», ωστόσο όπως επισημαίνει αργότερα «επίκειται η εισαγωγή της στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, προκειμένου αμέσως μετά να ξεκινήσει η διαδικασία δημοπράτησης του έργου».

Η ξακουστή Μονή του Οσίου Λουκά βρίσκεται στη δυτική πλαγιά του Ελικώνα, απέναντι από τον Παρνασσό και σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από την Λειβαδιά.

Λόγω της θαυμάσιας αρχιτεκτονικής του καθώς και των πολύτιμων ψηφιδωτών, τοιχογραφιών και γλυπτών που συνθέτουν τον διάκοσμό του, το μνημείο συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα μοναστηριακά συγκροτήματα των Βαλκανίων. Μαζί με τη Νέα Μονή Χίου και τη Μονή Δαφνίου, είναι τα μόνα ελληνικά μοναστήρια που περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Η ίδρυση της μονής συνδέεται με την παρουσία του τοπικού χαρισματικού οσίου Λουκά Στειριώτη, που μόνασε εκεί τα τελευταία χρόνια της ζωής του, από το 947 έως το 953. Η ολοκλήρωση και ο διάκοσμός της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας, που σήμερα ταυτίζεται με την κρύπτη, πραγματοποιήθηκαν το 955, λίγο μετά τον θάνατο του οσίου, από τους μοναχούς, οι οποίοι επίσης μετέτρεψαν το κελί του σε σταυροειδές ευκτήριο και οργάνωσαν τη μοναστηριακή κοινότητα.

Με την ανακατάληψη της Κρήτης από τους Βυζαντινούς, το 961 ανεγέρθηκε ο δεύτερος ναός του συγκροτήματος, αφιερωμένος στην Παναγία, ένα έργο που αποδίδεται στον αυτοκράτορα Ρωμανό Β΄. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, μετά το 1204, στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν Λατίνοι μοναχοί, ενώ στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας επανήλθε στην ορθόδοξη λατρεία και πραγματοποιήθηκαν επισκευές και επεκτάσεις των κτηρίων. Η μονή, μάλιστα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 1821.

 

Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών