Με πάνω από 4,3 εκατομμύρια κρούσματα του κορονοϊού (αριθμός-ρεκόρ από την έναρξη της πανδημίας, τον Μάρτιο του 2020) να καταγράφηκαν παγκοσμίως την περασμένη εβδομάδα, όλο και περισσότεροι επιστήμονες αναρωτιούνται το κατά πόσο οι κατά τόπους κυβερνήσεις βιάζονται να άρουν τα περιοριστικά μέτρα, ενόψει καλοκαιριού, και το αν πρέπει όλες αυτές οι κινήσεις να γίνουν λελογισμένα και πάντα με τα ιολογικά δεδομένα ανά χείρας.

«Η πανδημία δεν έχει φτάσει στο τέλος της», υποστηρίζει εμφατικά το σχετικό εκτενές δημοσίευμα της Guardian, και αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι πολίτες πιστεύουν τουλάχιστον έναν από τους τρεις μύθους για την μετάλλαξη Όμικρον, η οποία θεωρείται σήμερα ως η κύρια υπεύθυνη για την ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

1. Η περιλάλητη ενδημικότητα: Ο πρώτος μύθος είναι ότι ο κορονοϊός είναι «ενδημικός και αποτελεί ακόμη μία μεταδιδόμενη λοίμωξη, σαν την γρίπη». Η λέξη «ενδημικός», όμως, σύμφωνα με το δημοσίευμα, χρησιμοποιείται από την επιστήμη για να περιγράψει μία νόσο την οποία οι ειδικοί μπορούν να προβλέψουν και να διαχειριστούν. Ο κορονοϊός, όμως, δεν είναι ενδημικός. Άλλωστε, μπορεί όντως να μειώθηκε ο αριθμός των συνανθρώπων μας που πεθαίνουν από επιπλοκές λόγω Covid-19, αλλά η μετάλλαξη Όμικρον «δημιούργησε δύο παλιρροιακά κύματα με εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα κάθε μήνα». «Το να προσπαθεί κάποιος να αγνοήσει μια νόσο, η οποία είναι ακόμα τόσο απρόβλεπτη, μοιάζει εντελώς λάθος», σημειώνει το άρθρο. Σε κάθε περίπτωση, το σήμα για τη λήξη της πανδημίας θα το δώσει αποκλειστικά και μόνο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και κανείς άλλος.

2. Η εξέλιξη της νόσου: Ο δεύτερος μύθος αφορά στην εξαιρετικά διαδεδομένη αντίληψη ότι ο ιός εξελίσσεται σε κάτι που θα δίνει ολοένα και πιο ήπια συμπτώματα και θα είναι λιγότερο επικίνδυνος για την υγεία μας, αποτελώντας για όλους μας κάτι σαν… ένα κοινό κρυολόγημα. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επικρατήσει αρκετές παραλλαγές του κορονοϊού, «όμως τα περισσότερα από αυτά τα νέα κύματα που αλλάζουν το παιχνίδι, προέρχονται από παραλλαγές που έχουν εξελιχθεί εντελώς ανεξάρτητα από τις προηγούμενες. Δηλαδή η Όμικρον, δεν είχε απολύτως καμία εξελικτική σχέση με τη Δέλτα. Δεν ήταν εξέλιξη κάποιας άλλης, αλλά μία νέα, τελείως καινούργια μετάλλαξη», επισημαίνεται στο ρεπορτάζ. Τέλος, οι ιολόγοι καταρρίπτουν πανηγυρικά τον μύθο ότι οι ιοί εξελίσσονται πάντα για να γίνουν πιο ήπιοι προς τον άνθρωπο. «Η εξέλιξή τους καθορίζεται αποκλειστικά από την δυνατότητα μετάδοσης: οι παραλλαγές που μολύνουν περισσότερους ανθρώπους είναι και αυτές που θα ευδοκιμήσουν και στο κοντινό μέλλον», υπερτονίζεται με νόημα.

3. Η χρονική αποτελεσματικότητα των εμβολίων: Ο τρίτος μύθος είναι ότι έχουμε τελειώσει με τον εμβολιασμό μας οπότε, μετά από ένα.. διάλειμμα δυο ετών, επιστρέφουμε στην ζωή μας προ του 2020. Ωστόσο, μπορεί να φαρμακευτικές εταιρείες να υπόσχονται 95% αποτελεσματικότητα στα εμβόλια, όμως αυτό το ποσοστό διαρκεί μόλις δύο ή τρεις μήνες και από εκεί και πέρα το ποσοστό ανοσίας μειώνεται σημαντικά. Και ένας από τους πιθανούς τρόπους με τον οποίο μπορεί να εξελιχθεί ο κορονοϊός για να βελτιώσει τη μεταδοτικότητά του είναι να γίνει όλο και καλύτερος στο να αποφύγει τις όποιες «άμυνες» του ανοσοποιητικού μας συστήματος -δηλαδή ακριβώς αυτό που έκανε η μετάλλαξη Όμικρον, η οποία απέφυγε την ανοσία που προκαλούν τα εμβόλια.

Τα άλυτα μυστήρια της Όμικρον

Όμως οι ειδικοί ήδη έχουν κατά νου δυο θεωρίες που μπορεί να εξηγήσουν την ξαφνική εμφάνισή της:

Η πιο δημοφιλής εξήγηση φαίνεται να περιλαμβάνει μια λοίμωξη που παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα ανοσοκατεσταλμένο άτομο. Αυτό δίνει στον ιό άφθονο χρόνο για να συσσωρεύσει αλλαγές, ενδεχομένως τέτοιες που του επιτρέπουν να αποφύγει τα αντισώματα αυτού του ατόμου και να αποκτήσει ανοσοαντίσταση.

Μια ακόμη θεωρία είναι γνωστή ως «αντίστροφη ζωονόσος», η οποία αναφέρεται σε ανθρώπους που μολύνουν έναν πληθυσμό ζώων, όπου ο ιός συσσωρεύει νέες μεταλλάξεις πριν μεταπηδήσει πίσω στους ανθρώπους -απόδειξη ότι ο κορονοϊός έχει εξαπλωθεί ευρέως στο ζωικό βασίλειο. 

Το να προπορευόμαστε του ιού δεν έχει να κάνει μόνο με το να προβλέπουμε την επόμενη κίνησή του, λένε σε κάθε περίπτωση οι ειδικοί, αλλά πρέπει επειγόντως να βρούμε όλους εκείνους τους πιθανούς τρόπους για την όσο το δυνατόν καλύτερη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των εμβολίων μας.

«Τα περισσότερα από τα παθογόνα που μας μολύνουν επανειλημμένα μπορούν να το κάνουν αυτό, επειδή ξεφεύγουν μέρος της ανοσίας μας εξαιτίας προηγούμενων στελεχών μόλυνσης», σημειώνει εμφατικά το δημοσίευμα του ειδησεογραφικού δικτύου, καταλήγοντας με νόημα ότι «η εξέλιξη του ιού είναι στην πραγματικότητα ένα πραγματικό πρόβλημα στη ζωή μας που ίσως δεν το αναγνωρίζουμε επίσημα ως τέτοιο».