Έτυχε, τη συνέντευξη με την Σοφία Λιχατσιόβα να την κανονίσουμε μία Δευτέρα, μέρα άσκησης συναγερμού στη Θεσσαλονίκη. Ζήτησε να βρεθούμε το απόγευμα. “Καλύτερα να μείνω σπίτι μέχρι που θα τελειώσει, είναι τρομερό, παθαίνω κρίση πανικού, όπως πολλοί άλλοι πρόσφυγες από την Ουκρανία. Μετά από τόσες μήνες μακρυά από τον πόλεμο, όταν ακούω αεροπλάνο να πετάει, σηκώνω το κεφάλι για να βεβαιωθώ, ότι δεν θα ρίξει βόμβες….Μας έχουν προειδοποιήσει πάντως από το “Σύλλογο Ουκρανών στην Ελλάδα” για τις σειρήνες συναγερμού Πολιτικής Άμυνας”, λέει η 25χρονη Ουκρανή, μουσικός του δρόμου που βρήκε καταφύγιο στην Θεσσαλονίκη.

Η Σοφία είναι επαγγελματίας μουσικός, καθηγήτρια φωνητικής και χοράρχης (διευθυντήρια) της ακαδημαϊκής χορωδίας. “Μου ήταν ήταν δύσκολο να φτάσω να τραγουδάω στο δρόμο. Ντρεπόμουν πολύ. Η τελευταία μου εργασία , πριν τον πόλεμο, ήταν στο Καλλιτεχνικό Σχολείο στο Ζαπορόζιε” ως υποδιευθύντρια, λέει και συνεχίζει: “Με στήριξαν οι γονείς μου, που έμειναν στην Ουκρανία. Αν και και οι δυο είναι μουσικοί και εκπαιδευτές στα μουσικά σχολεία, μου είπαν να δοκιμάσω τουλάχιστον να τραγουδάω στο δρόμο, αλλά με μικρόφωνο. “Έχεις καλή δυνατή καλλιεργημένη φωνή, και δεν θα κοροϊδεύεις τους περαστικούς. Δεν θα είναι ζητιανιά, τα χρήματα που θα μαζέψεις, θα είναι τίμια”, μου είπε η μαμά μου. Έτσι, με την στήριξη των γονιών μου που παρέμειναν στην Ουκρανία, έπαψα να ντρέπομαι ” λέει.

Δυο φορές πρόσφυγας πολέμου

Η Σοφία γεννήθηκε στην πόλη Αλτσέβσκ της περιφέρειας Λουγκάνσκ, που από το 2014, ελέγχεται από αυτονομιστές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ ενώ σήμερα βρίσκεται στην κατοχή των Ρώσων.

“Είμαι πρόσφυγας πολέμου δυο φορές. Πριν εννιά χρόνια, 15χρονη φοβισμένη έφηβη, έχοντας συγκλονιστεί από τις πολεμικές συγκρούσεις στην πόλη μας, έφυγα μαζί με συγγενείς που επέλεξαν την εσωτερική μετανάστευση. Οι γονείς έμειναν στον τόπο μας, στο Αλτσέβσκ”.

Στη Ζαπορόζιε, η Σοφία πέρασε με εξετάσεις στο μουσικό ανώτερο σχολείο, στο τμήμα χορωδίας. Αν και μικρό και φοβισμένο κορίτσι, κατάφερε να τελειώσει το σχολείο σε τέσσερα χρόνια. “Την περίοδο εκείνη άρχισα να γράφω τραγούδια ( μουσική με στίχους), συμμετείχα σε συναυλίες, είχα ένα μουσικό σύνολο. Παράλληλα πέρασα στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Μελιτόπολ στο τμήμα μουσικών σπουδών, ενώ εργαζόμουν και στο σχολείο που δίδασκα μουσική και ακαδημαϊκή χορωδία. Ξαφνικά στα 20 μου χρόνια με διόρισαν υποδιευθύντρια του Μουσικού Καλλιτεχνικού σχολείου μέσης εκπαίδευσης. Ήμουν η πιο μικρή στην ηλικία υποδιευθύντρια σχολείου στην Ουκρανία. Η αλήθεια είναι ότι λατρεύω τη διδασκαλία. Πριν την μέρα έναρξης του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου, είχαμε γιορτή με μεγάλη συναυλία στο σχολείο μας. Χαμόγελα – χαρές! Είμασταν όλοι ευτυχισμένοι: παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί, και το πρωί ξυπνήσαμε σε μια άλλη πραγματικότητα”, αφηγείται και θυμήθηκε μια ιστορία: “Πριν τον πόλεμο κάποιοι ανώνυμα έκαναν ψευτο-τηλεφωνήματα “για βόμβα” σε πολλά σχολεία της χώρας. Ποιοι το έκαναν, δεν μάθαμε ποτέ. Εγκαταλείπαμε το κτίριο του σχολείου θυμάμαι, με γκρίνιες, όχι από φόβο, γιατί κανείς δεν πίστευε στην ύπαρξη βόμβας. Τελικά οι φάρσες αυτές ήταν σαν άσκηση… Αν και όλοι γύρω μιλούσαν για την ενδεχόμενη εισβολή των Ρώσων, κανείς δεν το πίστευε με τίποτα. Μέχρι που έγινε”.

Η Σοφία γρήγορα πήρε την απόφαση να φύγει από την χώρα, δεν ήθελε να μένει μέσα στο φόβο του θανάτου που σκορπούσαν οι βομβαρδισμοί. Έφυγε στο Ισραήλ, όπου ζούσε η μεγαλύτερη αδελφή της.

“Έίμαι Ουκρανή αλλά έχω Γεωργιανούς και Εβραίους στο σόι μου”, εξηγεί για το πως βρέθηκε στο Ισραήλ. Όπου αμέσως βρήκε εργασία σε μουσικό στούντιο, διδάσκοντας φωνητική σε ανήλικους και ενήλικες. “Το αγόρι μου ήδη βρισκόταν στην Ελλάδα. Είχε φύγει λίγες ήμερες πριν τον πόλεμο. Βρισκόταν στο Πήλιο, όπου συνέχιζε την εργασία του διαδικτυακά. Στον “παράδεισο” του Πηλίου περάσαμε ονειρικά. Εκεί για πρώτη φορά παρακολούθησα μουσικούς του δρόμου. Και όταν καταλάβαμε, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα τελειώσει γρήγορα, αποφασίσαμε να μετακομίσουμε σε πόλη όπου υπάρχει ουκρανική κοινότητα. Έτσι βρεθήκαμε στη Θεσσαλονίκη”, λέει η Σοφία, η οποία από τις πρώτες ήδη ήμερες στη Θεσσαλονίκη εντάχτηκε στην “Έλληνο-ουκρανική Πρωτοβουλία” και στην Ουκρανική Χορωδία.

Το “Όχι!”

Στην ερώτηση, πιο γεγονός στην Ελλάδα της έφερε μεγαλύτερη συγκίνηση, μιλάει για τη συναυλία που έδωσε η Ουκρανική Χορωδία πέρσι την Ημέρα του “Όχι” στη Θεσσαλονίκη.

Με σημάδεψε. Την ημέρα αυτή μυήθηκα στην ελληνική σύγχρονη ιστορία. Για μας, τους Ουκρανούς, η Ημέρα του Όχι στην Ελλάδα, αποκτά ξεχωριστή σημασία. Γιατί και εμείς πολεμάμε για την ανεξαρτησία, για το έθνος μας! Για αυτό αποφάσισα να προσφέρω στην νίκη ότι μπορώ…

Η Σοφία εντάχθηκε εθελοντικά στο Σαββατιάτικο Ουκρανικό Σχολείο, όπου διδάσκει χορωδία, φωνητικά, μαθήματα πατριδογνωσίας, ουκρανικά τραγούδια για να μην ξεχάσουν τα παιδιά την μητρική γλώσσα. “Εμείς μια μέρα θα επιστρέψουμε για να βρούμε ξανά τους αγαπημένους μας ανθρώπους, τη ζωή μας.Τα μαθήματα γίνονται στο Κέντρο Ένταξης της ΜΚΟ Solidarity Now, όπου πρόσφυγες από την Ουκρανία μαθαίνουν τα ελληνικά”, λέει η Σοφία.

“Ο εθελοντισμός με βοηθάει να είμαι πιο δυνατή . Να αντέχω περισσότερο από όσο πίστευα”, συνεχίζει και μας αναφέρει πως βγάζει το μεροκάματο της. “Είχα βρει μια βραδινή εργασία στο Ουζμπέκικο εστιατόριο στη Νεοχωρούδα Θεσσαλονίκης. Κάποια βράδια τραγουδούσα ποπ, τζαζ στα αγγλικά, γαλλικά, ουκρανικά και ρωσικά.

“Κατάφερα να μάζεψα λίγα χρήματα και αγόρασα μικρόφωνο με το οποίο τα πρωινά, από τις 10 πμ, βγαίνω στο δρόμο. Πρώτη φορά πήγα στο Λευκό Πύργο. Δυο ώρες τραγουδούσα στη σκηνή με φόντο τον Θερμαϊκό και κέρδισα 8 ευρώ. Να πω την αλήθεια, απογοητεύτηκα.

Αλλά δεν σταμάτησα την προσπάθεια μου, και ήρθα στην πλατεία Αριστοτέλους. Οι περαστικοί, ακούγοντας ουκρανικά, νομίζουν ότι είναι σέρβικα. Κάποιοι ομολογούν ότι δεν είχαν ξανακούσει ουκρανικά στη ζωή τους και ξαφνιάζονται: “Μα είναι τόσο ωραία τα ουκρανικά τραγούδια!” λένε. Χαίρομαι, που έστω με αυτό το τρόπο συμβάλω στο να μυούνται οι Έλληνες στην ουκρανική γλώσσα και το τραγούδι”, λέει η Σοφία και συνεχίζει: “Κάποιοι σταματούν να ακούσουν όλο το τραγούδι, κάποιοι αφήνουν χρήματα μόνο από ελεημοσύνη και συνεχίζουν το δρόμο τους. Είναι μια πρωτόγονη εμπειρία που ζω και νοιώθω ευγνωμοσύνη για τον κόσμο της Θεσσαλονίκης”.

“Δεν φοβάμαι να πω, ότι είμαι από την Ουκρανία. Είμαστε χώρα που αξίζει την ελευθερία και δεν πρέπει να υποκύψουμε στην Ρωσία” είπε συγκινημένη. “Έμαθα να είμαι ταπεινή εδώ, που δεν με ξέρει κανείς, σε μια καθημερινή κουλτούρα διαφορετική, αν και εμείς οι Ουκρανοί, έχουμε πολλά κοινά σημεία με Έλληνες”, λέει η μουσικός που μαθαίνει εντατικά την Ελληνική γλώσσα και ελπίζει, στην επόμενη συνάντηση “να μιλήσουμε ελληνικά! “

Η Ελλάδα μπήκε στα καλά στη Ζωή της Σοφίας, αλλά βλέπει το μέλλον της στην Ουκρανία: “Η ωραία Θεσσαλονίκη και η Χαλκιδική μου θυμίζουν την Κριμαία και όμως με βλέπω μετά τον πόλεμο μόνο στην Ουκρανία. Εκεί που με περιμένουν ο μπαμπάς και η μαμά μου”.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ