Ένα σπάνιο και άριστα διατηρημένο μνημείο, η Ροτόντα Επισκοπής, το μοναδικό στο είδος του στην Κρήτη, ανοίγει τις πύλες του για το κοινό.

Πρόκειται για τον Ιερό Ναό Μιχαήλ Αρχαγγέλου, στον Δήμο Πλατανιά Χανίων που πέτυχε, έπειτα από συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων και τις από κοινού ενέργειες τους, την τοποθέτηση εποχιακού υπαλλήλου της Αρχαιολογίας, ώστε να είναι επισκέψιμος.

Ο χώρος θα παραμένει ανοιχτός καθημερινά από τις 9:30 έως και τις 16:30 από Δευτέρα έως και Κυριακή (εκτός Τρίτης), για διάρκεια επτά μηνών.

«Πρόκειται για ένα μνημείο μοναδικό που υπάρχει στην περιοχή μας. Στόχος μας σε συνεργασία με την αρχαιολογία, είναι να το αναδείξουμε και να δώσουμε τη δυνατότητα σε όσους επισκέπτονται την Κρήτη μεμονωμένα και οργανωμένα αλλά και στους μονίμους κατοίκους, να το επισκεφθούν», τονίζει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης .

Παράλληλα, όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, δημιουργείται και μια θρησκευτική και πολιτιστική διαδρομή στην περιοχή με τη σύνδεση της Ροτόντας με τη μνημειακή ελιά των Βουβών, από την οποία κόβονται κλαδιά για τα στεφάνια των νικητών των Ολυμπιακών αγώνων και αποτελεί μνημείο της φύσης και του πολιτισμού.

Η ευλογία των καρπών της γης

Στη Ροτόντα την πρώτη Κυριακή κάθε Αυγούστου πραγματοποιείται η ευλογία των καρπών. Την εορτή καθιέρωσε ο μακαριστός μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης.

Στον ναό της Ροτόντας συγκεντρώνουν τα προϊόντα τους οι παραγωγοί της περιοχής προκειμένου να ευλογηθούν.

Ο παλαιοχριστιανικός ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου – βαπτιστήριο του 6ου αιώνα μΧ, είναι χτισμένος σε επικλινές έδαφος έξω από τον οικισμό Κάτω Επισκοπή Κισάμου του Δήμου Πλατανιά.

Πρόκειται για περίκεντρο, ορθογώνιο κτίσμα, που αναπτύσσεται γύρω από μεγάλο, βαθμιδωτό εξωτερικά και μαστοειδή εσωτερικά τρούλο.

Ο ναός έχει ψηφιδωτά δάπεδα με διάκοσμο από φολίδες, κληματίδες, κισσόφυλλα, ψάρια και πλαίσιο από τεμνόμενα ημικύκλια, που μπορούν να χρονολογηθούν στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα, εποχή κατά την οποία κατασκευάστηκε ολόκληρο το συγκρότημα. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο τοιχογραφικός διάκοσμος που διασώζεται αποσπασματικά σε τέσσερα ή πέντε στρώματα. Από αυτά, το αρχικό με την παράσταση της Ανάληψης και αγίων σε στηθάρια στον τρούλο, του Ευαγγελιστή Ματθαίου στο νάρθηκα, του Αγίου Γεωργίου με αφιερωτή στο νότιο παστοφόριο και αρχαγγέλου στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης του ιερού, χρονολογούνται κατά τον 7ο αιώνα.

Η πιο γνωστή Ροτόντα, αυτή της Θεσσαλονίκης

Η Ροτόντα είναι θολωτό κυκλικό κτίσμα του 4ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, παρόμοιο με το Πάνθεον της Ρώμης. Η αρχική χρήση της δεν είναι γνωστή αλλά διατυπώθηκαν ως τώρα διάφορες υποθέσεις: ότι υπήρξε ναός του Διός, ή των Καβείρων, ότι κατασκευάστηκε από τον Καίσαρα Γαλέριο ως μαυσωλείο του, ή ως αίθουσα του θρόνου στο ανακτορικό συγκρότημα. Μετατράπηκε σε ναό την παλαιοχριστιανική περίοδο, τον οποίο κάποιοι ερευνητές ταυτίζουν με τον ναό των Ασωμάτων Δυνάμεων που αναφέρουν οι βυζαντινές πηγές. Το 1591 μετετράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος από τον σεϊχη Hortaci Suleiman Efendi.

Μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο. Συμπεριλαμβάνεται στα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Κτίστηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Γαλέριου γύρω στο 304, ενώ προοριζόταν ως Μαυσωλείο του Γαλέριου. Ωστόσο, εξαιτίας του θανάτου του Γαλέριου το 311, η Ροτόντα έμεινε κενή χωρίς χρήση. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε με διαφορετική λειτουργία απο λαούς της εγγύς ανατολής.

Στα τέλη του 4ου αιώνα, την εποχή του Θεοδόσιου Α’ και αφότου στη Θεσσαλονίκη είχε επικρατήσει ο Χριστιανισμός, η Ροτόντα μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό και τότε έγιναν στο μνημείο ορισμένες μετασκευές, που ήταν αναγκαίες για τη νέα λατρεία. Έτσι έγινε διάνοιξη της ανατολικής κόγχης και προσθήκη του ιερού, ενώ ανοίχτηκε και η αντίστοιχη δυτική κόγχη και δημιουργήθηκε νέα είσοδος. Ακόμη, σε απόσταση οκτώ μέτρων από τον τοίχο κατασκευάστηκε εξωτερικά ένας άλλος χαμηλότερος κυκλικός τοίχος που δεν υφίσταται σήμερα. Ο χώρος ανάμεσα στους δύο τοίχους στεγάστηκε και, με τη διάνοιξη των υπολοίπων κογχών, δημιουργήθηκε ένα περιμετρικό εξωτερικό κλίτος. Τέλος κατασκευάστηκαν τα περίφημα ψηφιδωτά του μνημείου, που κοσμούν καμάρες κογχών, τοξωτά ανοίγματα φεγγιτών και τον μεγάλο θόλο. Θεωρείται πως ο αρχικός σκοπός ήταν η χρήση του ως βαπτιστήριο των πιστών Χριστιανών της Θεσσαλονίκης.