Σε σημαντικές επεμβάσεις στο εσωτερικό του Κάστρου Ζακύνθου, προκειμένου να διασωθούν και αναδειχθούν τα κτήρια και ερείπια της περιόδου της Ενετοκρατίας και της Αγγλοκρατίας, προχωρά το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Όπως ενημερώνει, σε ανακοίνωσή του, το ΥΠΠΟΑ, οι μελέτες στερέωσης και ανάδειξης των κτηρίων του Κάστρου έτυχαν της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αναφέρει το ΑΠΕ.
«Το Κάστρο της Ζακύνθου αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό βυζαντινό και μεσαιωνικό μνημείο λόγω της ιστορικής σημασίας και αρχιτεκτονικής του αξίας. Στόχος μας είναι μετά την αντιμετώπιση των δομικών και αισθητικών προβλημάτων που παρουσιάζει, να αναδειχθεί η ιστορική και αρχαιολογική του αξία καθώς και η περαιτέρω λειτουργική αξιοποίησή του, ως επισκέψιμου χώρου. Αν και έχει υποστεί πολλές και σοβαρές καταστροφές, τα σωζόμενα κτήρια παρουσιάζουν ιδιαίτερο ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Το έργο της αποκατάστασης, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ, έχει ενταχθεί, από το υπουργείο Πολιτισμού, στα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Με την αποκατάσταση του Κάστρου, το οποίο έχουμε εντάξει και στο δίκτυο των πολιτιστικών διαδρομών, που, επίσης, χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ, παραδίδουμε στη Ζάκυνθο έναν πολύ σπουδαίο πολιτιστικό και εξίσου σημαντικό αναπτυξιακό πόρο, καθώς ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος του νησιού», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη.
Πρόκειται για μνημεία τα οποία βρίσκονται, σε διαδρομή, πλησίον των τειχών προς την πλευρά της πόλης. Συγκεκριμένα, η μελέτη αφορά στη Μικρή Πυριτιδαποθήκη, τη Μεγάλη Πυριτιδαποθήκη και τις φυλακές της ενετικής περιόδου, στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, ο οποίος βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση και στο συγκρότημα διοικητηρίου-στρατώνων της περιόδου της Αγγλοκρατίας. Βασικές αρχές αποκατάστασης είναι η αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων και η αισθητική αναβάθμιση της εικόνας του Κάστρου. Οι μελέτες εκπονήθηκαν στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, με αντικείμενο την αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων της Ζακύνθου.
Το Κάστρο της Ζακύνθου
Το Ενετικό Φρούριο Ζακύνθου βρίσκεται στη θέση που σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες υπήρχαν τα τείχη της Αρχαίας Ακρόπολης (Ψωφίδας). Οι επαναλαμβανόμενοι μεγάλοι σεισμοί που έπλητταν το νησί κατέστρεφαν και τα οχυρωματικά έργα με αποτέλεσμα να ανακατσκευάζονται συχνά, όπως αναφέρει το www.kastra.eu.
Στο σημείο υπήρχε κάστρο και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Κατάλοιπα εκείνης της περιόδου ήρθαν πρόσφατα στο φως, με τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Πάντως τα Βυζαντινά χρόνια δεν πρέπει να ήταν σημαντικό κάστρο καθώς τίποτα δεν είναι γνωστό γι’ αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τους αιώνες από τον 12ο ως τον 15ο που κυρίαρχοι του νησιού ήταν οι Νορμανδοί και οι Ανδηγαυοί του Βασιλείου της Νάπολης.
Το πότε ακριβώς έκτισαν κάστρο εκεί οι Ενετοί δεν είναι γνωστό. Εικάζεται ότι ήταν το 1480, αμέσως μετά την κατάκτηση της Ζακύνθου. Την ίδια χρονιά το κάστρο καταστράφηκε από τους Τούρκους. Επισκευάστηκε το 1514 υπό την επίβλεψη των Ενετών, αλλά οι συχνοί σεισμοί που πλήττουν την περιοχή του προκάλεσαν ζημιές και καταστροφές.
Η κατασκευή των τειχών και των οχυρώσεων του Φρουρίου, που έχουν διασωθεί, ολοκληρώθηκε το 1646, όταν proveditor general da mar ήταν ο Iohannem Battista Grimani, από Ενετούς μηχανικούς με ντόπιους μαστόρους, με μεγάλη επιμέλεια και ανθεκτικά υλικά. Τότε κατασκευάστηκε και ο κύριος λιθόστρωτος δρόμος, που έφτανε μέχρι τον αιγιαλό, η περίφημη Strada Giustiniana, η Σαρτζάδα, όπως καθιερώθηκε τα νεώτερα χρόνια. Σημαντική επέμβαση για τη συντήρηση κι επισκευή των τειχών, αλλά και των κτιρίων του φρουρίου, με παράλληλη φροντίδα για το σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης, έγινε από τους Άγγλους το 1812, όταν ήταν κυρίαρχοι στο νησί.
Η Ζάκυνθος, ή το «Τζάντε», ή το Φιόρο του Λεβάντε (= Άνθος της Ανατολής) κατά τους Βενετσιάνους, είναι ένα από τα νησιά των Επτανήσων. Είναι το ενδέκατο σε έκταση νησί στην Ελλάδα, καθώς και το τρίτο σε έκταση (μετά την Κεφαλονιά και την Κέρκυρα) και δεύτερο σε πληθυσμό νησί στα Επτάνησα. Η έκτασή της είναι 406 τ. χλμ και ο πληθυσμός ανέρχεται στους 40.758 κατοίκους (απογραφή 2011). Από την Πελοπόννησο απέχει 9,5 ναυτ. μίλια (από την Κυλλήνη του Νομού Ηλείας) και 8,5 ναυτ. μίλια από το πλησιέστερο βόρεια σε αυτή νησί, την Κεφαλονιά. Οι κάτοικοί της καλούνται Ζακύνθιοι, ή Ζακυνθινοί. «Υρία», ένα από τα αρχαία ονόματα του νησιού της Ζακύνθου.