Η Ιαπωνία και η Ταϊβάν υποσχέθηκαν επενδύσεις δισεκατομμυρίων. Η Βρετανία προσέφερε πρόσκληση από τον βασιλιά. Τελικά, ακόμη και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ απέτυχαν να αποτρέψουν τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ από την επιβολή δασμών, οι οποίοι απειλούν να αναδιαμορφώσουν όχι μόνο την παγκόσμια οικονομία αλλά και τα θεμέλια της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Ο Τραμπ, σε αυτό που αποκάλεσε “Ημέρα Απελευθέρωσης”, εξαπέλυσε την Τετάρτη (02/04) οριζόντιους παγκόσμιους δασμούς σε φίλους και εχθρούς των ΗΠΑ, με μερικούς από τους πιο τιμωρητικούς συντελεστές να πλήττουν μακροχρόνιους συμμάχους των ΗΠΑ. “Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον κόσμο”, δήλωσε η Ντανιέλ Πλέτκα του συντηρητικού Ινστιτούτου American Enterprise Institute.
Ο Τραμπ, ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του άριστο διαπραγματευτή, πιστεύει ότι μπορεί να αποκτήσει μοχλό πίεσης «παίρνοντας ουσιαστικά ομήρους τις εξαγωγές και στη συνέχεια ξεκινώντας διαπραγματεύσεις για το τίμημα της απελευθέρωσής τους». “Αυτή η προσέγγιση δεν είναι τυπικά χαρακτηριστική των αμερικανικών επιχειρηματικών πρακτικών. Υπάρχουν περιπτώσεις που υιοθετούμε αυτή την προσέγγιση με τους αντιπάλους μας”, δήλωσε η Πλέτκα. “Αυτό είναι κάτι που κάνουμε σπάνια με τους συμμάχους μας” πρόσθεσε. Η Χέδερ Χέρλμπερτ, η οποία διετέλεσε προσωπάρχης του εμπορικού αντιπροσώπου των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ιστορικά δώσει προτεραιότητα σε ζητήματα ασφαλείας. “Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι μια κατάσταση όπου άτομα που βρίσκονται κοντά στον Τραμπ υποστηρίζουν την επίλυση οικονομικών ζητημάτων, ενώ τα ζητήματα ασφαλείας θα ακολουθήσουν μόλις εγκριθούν οι οικονομικές σχέσεις”.
“Αυτό είναι μια πλήρης αντιστροφή του τρόπου με τον οποίο λειτουργούσε η πολιτική των ΗΠΑ”, δήλωσε η Χέρλμπερτ, η οποία είναι συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης Chatham House.
Η κολακεία αποτυγχάνει
Στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ μπέρδεψε τους συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά πολλοί χρησιμοποίησαν την κολακεία αλλά και τα κίνητρά τους για να αποτρέψουν δραστικές ενέργειες. Ο εκλιπών πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, τον οποίο ο Τραμπ ξεχώρισε για επαίνους στην εκδήλωση της Τετάρτης, είχε χαρίσει στον Ρεπουμπλικανό μεγιστάνα ένα χρυσό μπαστούνι του γκολφ, χτίζοντας μια σχέση που βοήθησε στη θωράκιση της Ιαπωνίας. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τον τίμησε με ένα δείπνο στον Πύργο του Άιφελ και μια τιμητική θέση σε μια στρατιωτική παρέλαση. Ο Μακρόν σημείωσε κάποιες επιτυχίες, όπως το να πείσει τον Τραμπ να αντιστρέψει την πορεία του όσον αφορά την αποχώρηση από τη Συρία. Στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου την Τετάρτη, ο Τραμπ αντ’ αυτού απολάμβανε τους επαίνους ενός εργάτη που δήλωσε ότι ο Τραμπ είναι ο μεγαλύτερος πρόεδρος όλων των εποχών καθώς τον κάλεσαν στο βήμα.
Πριν από τους δασμούς, ορισμένοι εταίροι των ΗΠΑ προσπάθησαν να προσελκύσουν τον Τραμπ με μεγάλες ανακοινώσεις. Ο γίγαντας παραγωγής τσιπ TSMC της Ταϊβάν, ο οποίος βασίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες για την ασφάλεια έναντι της Κίνας, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι θα επενδύσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Τραμπ αναγνώρισε την επένδυση στις δηλώσεις του, αλλά είπε ότι η Ταϊβάν “πήρε όλα τα τσιπ υπολογιστών και τους ημιαγωγούς μας” και ανακοίνωσε δασμούς 32% στις εξαγωγές της. Ένας διπλωμάτης με έδρα την Ουάσινγκτον μιας χώρας που πλήττεται από τους βαρείς δασμούς, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του αποφάσισε μια σιωπηλή προσέγγιση, απευθυνόμενη σε αξιωματούχους του Τραμπ για συνεργασία. “Δεν λειτούργησε καθόλου. Οι δασμοί είναι πολύ υψηλότεροι από οτιδήποτε περιμέναμε”, δήλωσε υπό τον όρο της διατήρησης της ανωνυμίας του.
“Εθνικισμός” σε δύο μέτωπα
Ο Τραμπ, σε πλήρη αντίθεση με τον Μπάιντεν, έχει ασκήσει πίεση και στους συμμάχους. Απαίτησε από την Ευρώπη να δαπανήσει περισσότερα για τη δική της άμυνα και να πρωτοστατήσει στον εξοπλισμό της Ουκρανίας. Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, σε συνέντευξή του στο Breitbart News, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα είναι πλέον ο “κουμπαράς του κόσμου” και συνέδεσε τις οικονομικές πολιτικές με τις πολιτικές ασφαλείας. “Με μια λέξη, πρόκειται για εθνικισμό”, δήλωσε. “Στην οικονομική μας πολιτική, θα αντισταθούμε στις γελοίες εμπορικές πρακτικές. Στην εξωτερική μας πολιτική, θα σταματήσουμε να ξεκινάμε ηλίθιους πολέμους”. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να δημιουργήσει “τρισεκατομμύρια δολάρια” από τους δασμούς για να μειώσει τους φόρους και να τονώσει την εγχώρια παραγωγή.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι απορρίπτουν τη λογική του Τραμπ, σημειώνοντας ότι το κόστος των δασμών θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Η Wall Street υπέστη την Πέμπτη (03/04) τη χειρότερη πτώση των τελευταίων πέντε ετών. Η Χέρλμπερτ δήλωσε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής γύρω από τον Τραμπ θεωρούν τους δασμούς μια “εναρκτήρια κίνηση” για την αναδιαμόρφωση της οικονομικής τάξης, με τους δασμούς να σταθεροποιούνται τελικά σε ένα “αμοιβαίο επίπεδο” και ένα ασθενέστερο δολάριο να ενισχύει τις αμερικανικές εξαγωγές. Για να επιτευχθεί ένας τέτοιος μακροπρόθεσμος μετασχηματισμός, είπε, “χρειάζεται τουλάχιστον κάποιο επίπεδο συνεργασίας με άλλες χώρες” – οι οποίες θα πρέπει να είναι βέβαιες ότι μπορούν να συνάψουν συμφωνίες που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα τιμήσουν. “Είναι λίγο ασαφές ότι οι άλλες χώρες θα καταλήξουν πράγματι στο συμπέρασμα ότι η διαπραγμάτευση μαζί μας είναι μια καλή επένδυση”, κατέληξε.
