Μαχά Αλί. 26 χρονών. Κάποτε έλεγε πως θέλει να γίνει δημοσιογράφος, να καταγράφει την αλήθεια για τη Γάζα, να τη φωνάζει στον κόσμο. Σήμερα η μοναδική της σκέψη είναι πως θα βρει κάτι να φάει. «Παλιά λέγαμε θέλουμε να ζήσουμε, να μορφωθούμε, να ταξιδέψουμε. Τώρα λέμε θέλουμε να φάμε». Μια φράση που κόβει την ανάσα, γιατί μέσα της χωράει όλη η απόσταση από το όνειρο στην επιβίωση. 

Ζει ανάμεσα στα ερείπια του Πανεπιστημίου που άλλοτε έσφυζε από ζωή. Όπως και τα περισσότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη Γάζα, έχει γίνει καταφύγιο για εκτοπισμένους. Τα θρανία έγιναν κρεβάτια, οι αίθουσες κοιτώνες, οι διάδρομοι κουζίνες πρόχειρες κι οι πίνακες αν έχουν μείνει όρθιοι είναι γεμάτοι σκόνη και ρωγμές αντί για μαρκαδόρους και κιμωλίες. 

Η Μαχά δεν είναι η μόνη. Μια ολόκληρη γενιά μαθητών από το δημοτικό ως το πανεπιστήμιο έχει δει την εκπαίδευσή της να ισοπεδώνεται από σχεδόν δύο χρόνια αεροπορικών βομβαρδισμών. Ο Παλαιστίνιος υπουργός Παιδείας λέει ότι 293 από τα 307 σχολεία της Γάζας έχουν καταστραφεί ολοσχερώς ή μερικώς. Ο ΟΗΕ μιλά για 97% των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων με ζημιές, οι 9 στις 10 θέλουν ριζική ανακατασκευή. 

Η εικόνα δεν είναι απλώς δραματική, είναι σχεδόν απόλυτη. Εκεί που πριν υπήρχε φασαρία από παιδιά και φοιτητές, τώρα υπάρχει ο βόμβος από drones και το κροτάλισμα από τενεκέδες που βράζουν λίγο ρύζι ή φακές για να μοιραστούν σε δεκάδες στόματα. 

Η Γιασμίν αλ-Ζαανίν, 19 χρονών κάθεται σε μια σκηνή και φυλάει σαν θησαυρό λίγα βιβλία που γλίτωσαν από τις βόμβες και τον εκτοπισμό. Κάποτε έψαχνε υλικά για τις εργασίες της, τύπωνε σελίδες, έστηνε ένα μικρό γραφείο με φως για να μελετά. «Όλα όσα είχα φτιάξει, όσα είχα κάνει μέσα σε δευτερόλεπτα χάθηκαν». 

Η λέξη “μέλλον” στη Γάζα ακούγεται πια σαν ειρωνεία. Οι διαμεσολαβητές αποτυγχάνουν να φέρουν εκεχειρία. Αντί για ηρεμία, έρχεται νέα επίθεση. Ο Νετανιάχου μιλά για “γρήγορη ολοκλήρωση”, ενώ οι φοιτητές, οι μαθητές, οι δάσκαλοι, μετράνε όχι μαθήματα αλλά μέρες χωρίς φαγητό. 

Η Σάτζα Αντγουάν κι αυτή 19 αριστούχος στο Ινστιτούτο Αζχάρ, ζει τώρα σε σχολείο-καταφύγιο με την οικογένειά της. Το κτίριο όπου μάθαινε έχει βομβαρδιστεί. Ό,τι είχε για να διαβάζει έχει χαθεί. Τώρα κρατά σημειώσεις σε μερικά φύλλα που της έμειναν, για να κρατήσει το μυαλό της ξύπνιο. «Εκεί ήταν η ζωή μου, οι σπουδές μου, το μέλλον μου. Ήμουν ήρεμη εκεί. Ένιωθα ότι προχωράω προς ένα όνειρο. Τώρα…» αφήνει τη φράση να σβήσει. 

Όλοι αυτοί οι νέοι είχαν μεγάλες φιλοδοξίες: να σπουδάσουν, να βρουν δουλειά, να φτιάξουν μια καλύτερη Γάζα. Τώρα η φιλοδοξία έχει αλλάξει κλίμακα, έχει γίνει ανάγκη. Δεν κοιτάει δεκαετίες μπροστά, κοιτάει το επόμενο 24ωρο. Ένα πιάτο φαγητό, λίγο νερό, λίγος ύπνος χωρίς βομβαρδισμό κι όμως μέσα σε αυτό το σκοτάδι κρατούν βιβλία, γράφουν σημειώσεις, μιλάνε για όσα έχασαν. Σαν να λένε στον εαυτό τους ότι, αν έρθει ξανά η μέρα που θα ανοίξουν σχολεία και πανεπιστήμια θα είναι έτοιμοι να γυρίσουν. Ότι η ζωή τους δεν θα είναι μόνο οι ερειπωμένες αίθουσες και η ουρά για λίγο φαγητό. 

Μα μέχρι τότε οι βιβλιοθήκες της Γάζας είναι σκηνές προσφύγων, τα θρανία είναι κουβέρτες στο πάτωμα και οι φιλοδοξίες εκείνες οι μεγάλες, γεμάτες φως φιλοδοξίες έχουν συρρικνωθεί σε κάτι απλό, σκληρό και επείγον: την επιβίωση. 

*Με στοιχεία από το Reuters.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.