Δεκέμβριος 1993. Ο αδελφός μου και εγώ περιμέναμε τα δώρα των Χριστουγέννων όπως ένας ναυαγός το νερό της βροχής. Και πέφτει η βόμβα. Φέτος έχουμε ένα κοινό δώρο. Πώς μπορούμε να χωρίσουμε ένα κοινό δώρο; Με μικρή απογοήτευση αλλά και ανυπομονησία τσακωνόμαστε για το ποιος θα το πρωτοανοίξει. Σοκ! Μία γκρι συσκευή με μία μικρή κασέτα που έλεγε “TETRIS”. Το πρώτο μας Game Boy βισκόταν στα χέρια μας και ουρλιάζαμε από χαρά. Ανοίξαμε την κονσόλα βάλαμε την κασέτα του Tetris και ένα μεγάλο ρωσικό κτίριο εμφανίστηκε στην ασπρόμαυρη οθόνη. Τότε δεν ήξερα ότι ήταν ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βασιλείου στην κόκκινη πλατεία της Μόσχας και σηματοδοτούσε ότι το παιχνίδι ήταν ρωσικής προέλευσης, ή μάλλον σοβιετικής.

Tetris game boy

Μέχρι τότε περνούσαμε ατελείωτες ώρες με Playmobil και ταινίες της Disney. Το Game Boy άλλαξε τα πάντα. Παίζαμε Tetris σαν μανιακοί. Μία ζωή εσύ, μία εγώ (όσοι έχουν αδέλφια ξέρουν). Τσακωμοί, φωνές. Ένας νέος κόσμος είχε ανοίξει με την εμμονική μουσικούλα του Tetris να κάνει λούπα μέσα στο κεφάλι μας. Φίλοι και ξαδέλφια έρχονταν σπίτι να παίξουμε παρέα, ενώ διοργανώναμε πρωταθληματακια Tetris. Ακόμα και οι γονείς μας είχαν κολλήσει με αυτό το παιχνίδι. Έπαιζαν και το δύσκολο mode που τα τουβλάκια έπεφταν βροχή ενώ το tempo της μουσικής γινόταν ολοένα και πιο γρήγορο. Σταδιακά κολλήσαμε όλοι στην οικογένεια. Οι φίλοι των γονιών μας έρχονταν και παίζαμε όλοι παρέα. Πήραμε και 2η συσκευή και τις ενώναμε με καλώδιο (σοκ για τη GEN Z) και παίζαμε διπλά games. Χαμός.

Η επανάσταση μιας κονσόλας και ενός παιχνιδιού δεν είναι τυχαία. Άτομα κάθε ηλικίας και κάθε φύλου κόλλησαν με ένα παιχνίδι που φαινομενικά μοιάζει βαρετό, αλλά ήταν τόσο εθιστικό και η επιδραστικότητά ήταν τεράστια.

Το gameplay έχει ως εξής: οι παίκτες καλούνται να σχηματίσουν τέλειες, χωρίς κενά γραμμές όσο πέφτουν ασταμάτητα τουβλάκια διαφορετικών σχημάτων από το πάνω μέρος της οθόνη με την ταχύτητα συνεχώς να αυξάνεται.Αν το καταφέρουν ο όγκος τους μειώνεται. Αν όχι, τα τουβλάκια στοιβάζονται και όταν αγγίξουν την κορυφή ο παίκτης χάνει.Συνδυασμός ταχύτητας, λογικής και διορατικότητας.

Και όμως αυτό το χαμηλών γραφικών δημιούργημα, είναι δεύτερο στη λίστα με τα σπουδαιότερα παιχνίδια όλων των εποχών, είναι το πρώτο σε πωλήσεις και downloads παγκοσμίως σε κινητά, υπολογιστές και κονσόλες ενώ έχει σημειώσει πολλά ρεκόρ Γκίνες, συμπεριλαμβανομένου του βιντεοπαιχνιδιού με τις πιο πολλές μεταφορές, καθώς εμφανίζεται σε περισσότερες από 65 διαφορετικές πλατφόρμες.  Σε συνέντευξή του στους New York Times, ο Pajitnov περιέγραψε το Tetris ως «το παιχνίδι που απευθύνεται σε όλους» και είπε ότι ελπίζει ότι το μέλλον του θα περιλαμβάνει τα ηλεκτρονικά αθλήματα και την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης.

Σήμερα λοιπόν διαπίστωσα ότι το Tetris γίνεται 40 χρόνων!

Αυτό το εθιστικό παιχνίδι με τα τουβλάκια, δημιουργήθηκε το 1984 από τον σοβιετικό μηχανικό λογισμικού, Alexey Pajitnov. Του ζητήθηκε να τεστάρει έναν νέο ηλεκτρονικό υπολογιστή, τον Electronika 60. Έτσι αποφάσισε να δημιουργήσει ένα παιχνίδι βασισμένο σε ένα παζλ που είχε στην παιδική του ηλικία.

Μετά από 5 εβδομάδες, στις 6 Ιουνίου 1984, είχε ολοκληρώσει τη δημιουργία του για να εκτιμήσει τις δυνατότητες του νέου υπολογιστή με σκοπό να αυξηθούν οι πωλήσεις του  και να προσελκύσει καινούργιους πελάτες.Σύμφωνα με όσα έχει πει σε συνέντευξή του στο All correct : «Το Tetris προήλθε από ένα παζλ που ονομάζεται “Pentomino”. Το πεντομίνο είναι ένα σχήμα που αποτελείται από πέντε τετράγωνα. Μπορούν να προσαρμοστούν μεταξύ τους με διάφορους τρόπους, σχηματίζοντας γράμματα όπως Z, X και ούτω καθεξής. Την εποχή που άρχισα να δημιουργώ παρόμοια παιχνίδια στον υπολογιστή, είχα μια ιδέα: να δημιουργήσω ένα παιχνίδι για δύο παίκτες με βάση αυτό το σετ». Για όνομα ο  Pajitnov διάλεξε ως πρώτο συστατικό την ελληνική λέξη ΤΕΤράγωνο, και από καθώς ήταν φανατικός παίκτης τέννΙΣ, πήρε το δέυτερο μισό από το αγαπημένο του άθλημα.

Το παιχνίδι εξαπλωνόταν ραγδαία. «Ήταν σαν δασική πυρκαγιά. Όλοι όσοι είχαν πρόσβαση σε υπολογιστή στη Σοβιετική Ενωση, έπαιζαν Tetris», λέει ο δημιουργός του. Το παιχνίδι είχε αρχίσει να παίζεται και εκτός Σοβιετικής Ένωσης, σε άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ. «Ο πρώτος εκδότης του παιχνιδιού ήταν ένας Βρετανός ουγγρικής καταγωγής ονόματι Robert Stein. Το είδε στο ινστιτούτο SZKI, όπως διηγήθηκε αργότερα. Ήταν κάτι σαν Υπολογιστικό Κέντρο που ασχολούνταν με θέματα υπολογιστών στη Βουδαπέστη. Ο Stein ερχόταν εκεί και έβλεπε τι λογισμικό είχαν—αγοράζοντας μερικά, δημοσιεύοντας άλλα. Είδε το “Tetris” εκεί και του άρεσε. Συνάψαμε επίσημο συμβόλαιο με τον Στάιν. Πιθανότατα το ερμήνευσε ως πλήρη συμφωνία με την άδεια και άρχισε να δημοσιεύει το “Tetris”. »

Στα τέλη του ’88, αυτή η έκδοση του «Tetris» κυκλοφόρησε σε όλους τους υπολογιστές σε Αμερική και Ευρώπη ενώ πήρε τις πρώτες θέσεις σε όλους τους διαγωνισμούς παιχνιδιών υπολογιστή. Κυκλοφόρησε σε δεκάδες οικιακούς υπολογιστές—Sinclair, Commodore 64, Amiga, Atari κ.λπ. Η Mirrorsoft το δημοσίευσε παντού. Το Spectrum HoloByte έφτιαξε μια πολύ καλή έκδοση για υπολογιστή. Και δεδομένου ότι το παιχνίδι είναι πολύ εθιστικό, έγινε γρήγορα δημοφιλές.

Η μεγάλη δημοτικότητα του παιχνιδιού όμως ήρθε με το ντεμπούτο του στο Nintendo Entertainment System (NES) και στη φορητή κονσόλα Game Boy της Nintendo το 1989 καθώς θεωρείται η καλύτερη έκδοση του Tetris που βγήκε ποτέ. Και ήταν λογικό. Μέχρι τότε κανένα σπίτι σχεδόν δεν είχε υπολογιστές, ούτε παιχνιδικονσόλες. Το Game Boy με την ανταγωνιστική τιμή πώλησης, το καλό μάρκετινγκ και τη μεγάλη γκάμα παιχνιδιών που προσέφερε, κατέστη κλασικό από την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του και έγινε η κονσόλα με τις υψηλότερες πωλήσεις ( 120 εκατομμύρια), μέχρι που προσπεράστηκε από το DS και το PlayStation 2.

Tetris
Κασέτα Tetris για το Game Boy. Πηγή: Tetris

Στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’90, το Tetris το είχε κάθε κάτοχος Game Boy.. Στην αρχή πίστευα ότι ήταν επειδή είχε βγει μία έκδοση της συσκευής με το Tetris. Διαπιστώνω όμως, ότι ήταν τέτοια η δημοτικότητά του, που μάλλον αποτελούσε και το λόγο που ίσως κάποιοι αγόραζαν την κονσόλα. Σύμφωνα με τον δημιουργό του o ίδιος είχε υποστηρίξει στην Nintendo «Αν θέλετε να παίζουν όλοι Game Boy πρέπει να αγοράσετε το τέτρις». Πράγματι η έκδοση του «Game Boy» με το Tetris πούλησε 35 εκατομμύρια αντίτυπα.

Η επιδραστικότητά του ήταν τέτοια που δημιουργήθηκε το λεγόμενο «Εφέ Tetris». Πρόκειται για ένα φαινόμενο όπου οι άνθρωποι που παίζουν το παιχνίδι για μεγάλες περιόδους αρχίζουν να βλέπουν σχήματα Tetris στα όνειρά τους ή ενώ κάνουν άλλες δραστηριότητες, προσπαθώντας να ταιριάξουν αντικείμενα στο μυαλό τους σαν να έπαιζαν το παιχνίδι.
Έρευνες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Karolinska Institutet, επίσης έχουν δείξει ότι το Tetris είχε τη δυνατότητα να προσφέρει ανακούφιση σε άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες, ενώ ενισχύει την ικανότητα μνήμης ενός ατόμου και προωθεί την κινητική και γνωστική ανάπτυξη.

Θεωρητική έρευνα έχει δείξει ότι το παιχνίδι Tetris μπορεί να είναι άλυτο. Καθώς το παιχνίδι προχωρά απεριόριστα, θα φτάσει τελικά σε ένα σημείο όπου ο παίκτης δεν μπορεί να εμποδίσει τη στοίβα να φτάσει στην κορυφή, ανεξάρτητα από το πόσο ικανός είναι. Το Tetris έχει μάλιστα χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για τη δοκιμή αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.  Η δημιουργία ενός AI που μπορεί να παίξει Tetris αποτελεσματικά περιλαμβάνει την επίλυση σύνθετων προβλημάτων που σχετίζονται με την αναγνώριση προτύπων και τη λήψη αποφάσεων υπό πίεση.

Για τους Millenials ειδικά, το Tetris είναι συνώνυμο της παιδικής τους ηλικίας. Ακόμα και αν έχουν να παίξουν χρόνια, είμαι σίγουρη ότι όλοι θυμούνται τη μουσική, ιδιαίτερα την έκδοση του “Korobeiniki”, ενός παραδοσιακού ρωσικού λαϊκού τραγουδιού, που χρησιμοποιήθηκε στην έκδοση του Game Boy.

Ακόμη και δεκαετίες μετά τη δημιουργία του, το Tetris παραμένει δημοφιλές και συνεχίζει να παίζεται από εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Νέες εκδόσεις και προσαρμογές κρατούν το παιχνίδι σχετικό στο σύγχρονο τοπίο του gaming.

«Είμαι απλώς ένας συνηθισμένος τύπος, όχι μια ιδιοφυΐα, γκουρού ή ντα Βίντσι, κάποιος που έχει σκοντάψει πολλές φορές. Έχω βιώσει πολλές αποτυχίες και έκανα και άσχημα και καλά παιχνίδια, επιτυχημένα και αποτυχημένα. Μισώ να δίνω συμβουλές, ειδικά σε έναν δημιουργικό τομέα όπως η ανάπτυξη παιχνιδιών», υποστήριξε ο Alexey Pajitnov που κατάφερε να πλουτίσει απλά από την αγάπη του για τα παιχνίδια.  «Επομένως, μπορώ να δώσω μόνο μία συμβουλή: ακούστε τον εαυτό σας. Τα καλύτερα και πιο σημαντικά πράγματα μπορούν να επιτευχθούν όταν δεν προσπαθείς να κάνεις κάτι καλύτερο από τους άλλους, αλλά αντίθετα, στοχεύεις να δημιουργήσεις κάτι από το οποίο δεν μπορείς να ξεκολλήσεις».