Αυτή τη στιγμή στις αθηναϊκές θεατρικές σκηνές παίζονται δύο έργα που γράφτηκαν το 1928 σε διαφορετικές χώρες και καταγράφουν την κατάσταση της κοινωνίας σήμερα. Το ένα είναι ο Αυτόχειρας στο Rex, μια σουρεαλιστική γιορτή για το πόσο ωραία είναι η ζωή και το δεύτερο, το Μάκιναλ στο θέατρο του Νέου Κόσμου, το οποίο είναι εμπνευσμένο από μία γνωστή δικαστική υπόθεση στην Αμερική.
Όταν το διάβασα πρώτη φορά, ακινητοποιηθήκα. Προσπαθούσα να συνειδητοποιήσω πώς η συγγραφέας, ακτιβίστρια και δημοσιογράφος Σόφι Τρέντγουελ κατάφερε να κατευνάσει με τέτοια ευστοχία όσα μας προκαλεί η παράνοια της απαξίωσης των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων αφήνοντας τις λέξεις να φτάσουν με απευθείας πτήση στον σωστό προορισμό.Σε 77 σελίδες, το Μάκιναλ περιγράφει όσα ζει μία γυναίκα που εργάζεται σε μία τυπική εταιρεία, παντρεύεται κάποιον που δεν θέλει, καταπιέζεται μόνιμα, γίνεται μητέρα, ερωτεύεται και ρίχνεται σε μία αρένα υποκρισίας γιατί το μόνο που ήθελε είναι να νιώθει ελεύθερη.
Αυτή η αριστουργηματική ιστορία για την ανάγκη ενός κοριτσιού να χειραφετηθεί και να ζήσει χωρίς αυστηρούς περιορισμούς και παράλογες απαιτήσεις ενώ ο χρόνος και οι ρομποτικοί άνθρωποι γύρω της είναι μονίμως έναντίον της, ξεριζώνει την πατριαρχία από τα απύθμενες τρύπες και την πετάει μπροστά στους φανατικούς οπαδούς της.
«Θα σου πω εγώ τι μετράει! Μετράει να τρως όταν πεινάς. Μετράει πολύ να κοιμάσαι μετά και να ξυπνάς και να ντύνεσαι και να ξεντύνεσαι και – μετράει πολύ αν καταφέρεις να γεράσεις – και ακόμα πιο πολύ μετράει αν καταφέρεις να πεθάνεις. Αυτά μετράνε και είναι αληθινά. Τα άλλα είναι δικά σου, του μυαλού σου».
Εδώ όλοι τρέχουν να προλάβουν κάτι ενώ ο αέρας μειώνεται συνεχώς. Γιατί πρέπει να κάνουν δικά τους όσα δεν τους ανήκουν, να εγκλωβιστούν σε αποστειρωμένα κουτιά με χαλασμένα χρονόμετρα για να νιώθουν χρήσιμοι και με ένα τηλέφωνο, να επιβάλλονται σε όποιον ξεφεύγει από τους κανόνες.Δεν επιτρέπεται να αργείς, να νιώθεις πραγματικά κάτι έντονο και να αφήνεσαι χωρίς άγχος σε λάθος -για τους άλλους- χέρια. Και στη μέση υπάρχει αυτό το μπερδεμένο κορίτσι.Διαφορετικό για τους άλλους γιατί δεν μπορούν να καταλάβουν. Και δεν προσπαθούν κιόλας.Ούτε η ίδια της η μητέρα που όλα τα θεωρεί φυσιολογικά και απλά μιλάει για βγάζει λέξεις από το στόμα. Άνθρωποι με εξουσία έχουν λόγο για το πώς θα χειρίζεται η πρωταγωνίστρια το σώμα της, τι πρέπει να κάνει στα συζυγικά της καθήκοντα και επεμβαίνουν με τη βία στην ίδια της τη ζωή. Γιατί πολύ απλά, εκείνοι ξέρουν καλύτερα.
Η πάντα ενδιαφέρουσα ομάδα ΠΥΡ προσέγγισε το κείμενο της Τρέντγουελ με μία 360° λογική αντιμετωπίζοντας κάθε γράμμα σαν τις τελευταίες ανάσες πριν από την όποια προσωπική λύτρωση. Η σκηνοθέτις Ιώ Βουλγαράκη χρησιμοποίησε λιτά και σύγχρονα στοιχεία, ευφυείς συμβολισμούς και αναφορές στην κουλτούρα της Αμερικής την εποχή που γράφτηκε το Μάκιναλ σε ένα σκηνικό που μεταμορφώνεται συνεχώς και προσπαθεί να αναπνεύσει.
Η Δέσποινα Κούρτη ενσωμάτωσε με μεγάλη ακρίβεια τον διαλυμένο ψυχισμό των κοριτσιών του σήμερα και τρέχει μηχανικά σε ένα νοητό τερέν ζώντας κανονικά μόνο για μια στιγμή. Είναι τρωτή, ευάλωτη και παράλληλα πιο γενναία από τον καθένα, που προσπαθεί να την περικυκλώσει άτσαλα με τα μεγεθυμένα του χέρια. Ο Αργύρης Ξάφης παίζει στα δάχτυλα το χειριστικό παιχνίδι ενός κυνικού και προβληματικού χαρακτήρα που δεν έχει μάθει να χάνει πουθενά. Και είναι τόσο δυνατή ερμηνεία του που προκαλεί την αμηχανία που νιώθουμε όταν είναι δίπλα μας κάποιος, ο οποίος μας ρουφάει την ψυχή. Οι Δημήτρης Γεωργιάδης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Εμμανουήλ Κοντός, Κατερίνα Νταλιάνη και Μαρία Σαββίδου είναι ένας απόκοσμος και ασφυκτικός χορός μιας σύγχρονης τραγωδίας που με κάθε τους κίνηση, προκαλούν μια εσωτερική καταστρφοή σε όποιον βρίσκεται στο χώρο τους. Με χαμηλές εντάσεις στις φωνές και αργόσυρτα βασανιστήρια.
Και ενώ ο χρόνος συνεχίζει να μετράει πιο γρήγορα και ο κόσμος γυρίζει τις χρονολογίες αντίστροφα, μία γυναίκα δείχνει με πράξεις πώς είναι να να τα βάζεις με όλους και να βγαίνεις νικήτρια με το χειρότερο τίμημα.
Αυτό το έργο σημαίνει πολλά περισσότερα για την συγκεκριμένη ομάδα και ήρθε τη στιγμή της μεταβατικής τους φάσης και της επιστροφής σε μία πραγματικότητα γεμάτη πληγές και αναβολές. Και γι’ αυτό το πείσμα τους να είναι στη σωστή πλευρά ό,τι κι αν συμβαίνει, τους αξίζει να έρχονται ξανά πολλές φορές στη σκηνή μετά την υποκλιση τους.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Αργύρης Ξάφης
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνικό-Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική: Νίκος Γαλενιανός
Επιμέλεια κίνησης: Σοφία Πάσχου
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Έφη Χριστοδουλοπούλου
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Παίζουν: Δέσποινα Κούρτη, Δημήτρης Γεωργιάδης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Εμμανουήλ Κοντός, Κατερίνα Νταλιάνη, Αργύρης Ξάφης, Μαρία Σαββίδου
Πληροφορίες
Θέατρο του Νέου Κόσμου- Κεντρική Σκηνή, Θαρύπου 7
Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15
Τιμή εισιτηρίου: Από 12 ευρώ