Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη ο πρώτος φόνος στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν του Άβελ και διαπράχθηκε από τον αδερφό του Κάιν. Δεύτερος ακολούθησε ο φόνος του ίδιου του αδερφοκτόνου. Αιτία αυτού η οργή Θεού.

Το έργο του Σέρχιο Μπλάνκο “Μια άλλη Θήβα” περιγράφει ένα έγκλημα που κι αν έχει απασχολήσει την παγκόσμια δραματουργία. Από το Σοφοκλή και τον “Οιδίποδα Τύραννο” μέχρι τους “Αδερφούς Καραμαζόφ” του Ντοστογιέφσκι η δολοφονία ενός πατέρα από το ίδιο του το παιδί χαρακτηρίζεται ως πράξη ειδεχθής και ιδιαίτερα πρωτόγονη. Σύμφωνα με το Ρώσο συγγραφέα ο πατροκτόνος είναι πλάσμα αδικημένο που κακώς τον περιφρονούν αφού εκείνος πήρε πάνω του το βάρος της αποτρόπαιης πράξης λυτρώνοντας τα αδέρφια του από την ενοχή. Ο Φρόιντ σκιαγραφώντας το πορτραίτο του ανθρώπου που αφαιρεί τη ζωή του πατέρα του κάνει λόγο για ναρκισσισμό και αυτοκαταστροφή. Έννοιες αμφότερες που συναντιούνται σε έναν τόπο εγκαταλελειμμένο από την αγάπη. Με λίγα λόγια δεν είναι το μίσος που σκοτώνει αλλά η έλλειψη αγάπης και αποδοχής.

Στο “Μια άλλη Θήβα” ένας συγγραφέας επισκέπτεται με ειδική άδεια στη φυλακή τον 21χρονο Μαρτίν, που έχει καταδικαστεί σε ισόβια για πατροκτονία. Ο συγγραφέας έχει σκοπό μέσα από τις συναντήσεις του με τον ισοβίτη να γράψει ένα έργο με επίκεντρο την πατροκτονία, που θα παρουσιαστεί στο θέατρο με ερμηνευτές τον ίδιο τον πατροκτόνο και τον συγγραφέα. Παρά την αρχική άδεια όμως, το Υπουργείο Δικαιοσύνης απαγορεύει στον Μαρτίν να παίξει στην παράσταση. Έτσι ο συγγραφέας βρίσκει έναν νέο ηθοποιό, τον Φεδερίκο, που θα ερμηνεύσει το ρόλο του πατροκτόνου στο θέατρο.

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σκηνοθετεί το έργο του γάλλο-ουρουγουανού συγγραφέα, σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, με στραμμένη την προσοχή του στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε μια σχέση εξουσίας αλλά και στον τρόπο που έχουμε μάθει να βλέπουμε θέατρο. Τολμώντας μια πιο διεισδυτική ματιά στη σχέση πατέρα -γιου αναλύει συμπεριφορές που αγγίζουν τη πατριαρχία, την αμφισεξουαλικότητα, τις ψυχικές ασθένειες και τους ταξικούς διαχωρισμούς. Μέσα από τις συζητήσεις των δύο αντρών ο σκηνοθέτης θέτει υπό αμφισβήτηση τους νόμους που επιβάλουν οι κοινωνικές νόρμες και βήμα βήμα οδηγεί τους θεατές σε μια συνυπευθυνότητα ως προς τον ρόλο τους σε κάθε παράβαση, ακόμα και στο φόνο. Στη διαδρομή κάθε εγκλήματος μέχρι τον τελικό προορισμό υπάρχουν συναντήσεις με στρεβλώσεις του ίδιου κοινωνικού πλαισίου που λειτουργεί και ως θύτης αλλά και ως κατήγορος.

Το εντυπωσιακό με τη σκηνοθεσία είναι πως κάνει “λιανά” το συγγραφικό εύρημα του Μπλάνκο να επιλέξει οι εναλλαγές δύο εκ των ρόλων να συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο επί σκηνής χωρίς καμία μεταμφίεση πλην βέβαια της σημαντικότερης που είναι η δραματουργική και ερμηνευτική απόδοση των χαρακτήρων από τον ίδιο ηθοποιό. Δύο ρόλοι, δύο χαρακτήρες-ένας ηθοποιός και έχουμε επί σκηνής ένα πρώτο μάθημα πως πραγματοποιείται η διαδικασία της μετάπλασης από τον πραγματικό χαρακτήρα στο θεατρικό ήρωα. Πως χτίζεται ένας ρόλος και γιατί το θέατρο είναι η τέχνη της ψευδαίσθησης μέσα από την πιο έντιμη αλήθεια.

Ο Θάνος Λέκκας στο ρόλο του συγγραφέα και ο Δημήτρης Καπουράνης στους ρόλους του Μαρτίν και του Φεδερίκο -του αληθινού χαρακτήρα και του ρόλου του- αποδίδουν περίφημα του τρεις χαρακτήρες. Η αμεσότητα των εναλλαγών του Δημήτρη Καπουράνη είναι μάθημα υποκριτικής. Το σκηνικό του Κώστα Πολίτη μας μεταφέρει σε ένα γήπεδο μπάσκετ σωφρονιστικού ιδρύματος με κάθε λεπτομέρεια προσεγμένη (μέχρι και τη σωστή οπτική γωνία της ψεύτικης κάμερας φρούρησης).

Συζήτηση με το συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο

Σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε μετά το τέλος της παράστασης ο συγγραφέας Σέρχιο Μπλάνκο μίλησε για το έργο και έδωσε σαφές πλαίσιο για το τι είναι η Αυτομυθοπλασία ή Μυθοπλασία του εαυτού. Πρόκειται για το θεατρικό είδος που έχει αφιερωθεί αποκλειστικά τα τελευταία χρόνια και δείγματα αυτής της δουλειάς είναι τα “Μια Θήβα” (Tebas Land), “Όταν περάσεις πάνω απ’ τον τάφο μου” (Cuando pases sobre mi tumba), “Ostia”.

O βραβευμένος συγγραφέας και σκηνοθέτης της Comédie Française επιθυμεί μια κοινωνία που να έχει την πρόθεση αλλά και τη δυνατότητα να δίνει φωνή σε όσους τη στερούνται. Ο ίδιος προσπαθεί μέσα από το θέατρο να το πετύχει αυτό «Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προσεγγίσεις τον χρόνο και τον τόπο των ανθρώπων και να μιλήσεις για αυτούς. Είναι ο πολιτικός, ο κοινωνικός, ο ανθρωπολογικός και ο αισθητικός. Δεν είμαι πολιτικός, δεν είμαι κοινωνιολόγος, δεν είμαι ανθρωπολόγος αλλά είμαι συγγραφέας. Αυτό ξέρω να κάνω. Να μιλάω μέσα με λέξεις και πράξεις θεάτρου για τον άνθρωπο και να του δίνω φωνή και σχήμα».

Το θεατρικό είδος της Αυτομυθοπλασίας μπορεί να δίνει την εντύπωση του συγκοινωνούντος δοχείου με την βιογραφία ή το θεατρικό ντοκιμαντέρ αλλά σύμφωνα με τον Σέρχιο Μπλάνκο δεν είναι το ίδιο. Στο Autoficción βιώματα, ερεθίσματα και στιγμές δεν αποτυπώνονται ως προϊόντα μυθοπλασίας ούτε ως αληθινά γεγονότα. Αυτό το οποίο καταγράφεται και μεταφέρεται από το χαρτί στη σκηνή είναι το υλικό που έχουν πυροδοτήσει και εμπνεύσει οι παραπάνω διεργασίες. Ο θάνατος μιας ερωμένης ή η εκπλήρωση ενός στόχου, για παράδειγμα, δεν μεταφέρονται αυτούσια αλλά τα συναισθήματα, οι αντιδράσεις που δημιουργούνται μέσα μας τροφοδοτούν μια άλλη πραγματικότητα που είναι πιθανόν να μην έχει καμία σχέση με το αρχικό συμβάν. Σκεφτείτε κάτι που σας συνέβη και σας γέμισε χαρά. Δώστε χώρο στις αντιδράσεις σας να “απλωθούν” μέσα σας. Αυτό που θα νιώσετε, τα νέα συναισθήματα που θα γεννήσουν νέες ιδέες και ανάγκες είναι η Αυτομυθοπλασία.

Θέση πήρε και στα όσα διαδραματίστηκαν στη Λυρική Σκηνή σχετικά με την παράσταση “Στρέλλα” και στο αν πρέπει ο ρόλος να παιχτεί αποκλειστικά από διεμφυλική γυναίκα. Η προσωπική του άποψη τον θέτει μακριά στα όσα ακούστηκαν για τον αποκλεισμό της queer κοινότητας «Φυσικά και πρέπει η τέχνη να δίνει βήμα στα αποκλεισμένα άτομα και είναι λάθος που υπάρχουν αποκλεισμένοι άνθρωποι. Είναι όλο λάθος και δεν νομίζω πως κάποιος σε αυτό το χώρο θα διαφωνήσει μαζί μου. Αλλά είναι λάθος να ζητούμε να παιχτεί ο ρόλος μια διεμφυλικής γυναίκας από μια διεμφυλική γυναίκα και αυτό να το θεωρούμε ισότητα. Αλίμονο αν για το ρόλο της Κλυταιμνήστρας ζητούσαμε να παίξει το ρόλο μια γυναίκα που έχει σκοτώσει στα αλήθεια τον άντρα της. Ένας ανάπηρος ηθοποιός δεν θέλει να παίξει τον Ριχάρδο. Θέλει να παίξει τον Άμλετ. Το θέατρο είναι η τέχνη του μετασχηματισμού και της μεταμόρφωσης. Είναι ψεύτικο να ζητάμε να παίξει μια διεμφυλική γυναίκα το ρόλο της “Στρέλλα” και να το θεωρούμε δικαίωμα, είναι ψευτιά».

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News