Δανείζοντας τον φακό της στη μουσουλμανική queer κοινότητα της Γαλλίας, στο συνεχιζόμενο πρότζεκτ της “Made Of Smokeless Fire”, η φωτογράφος εμβαθύνει στις εμπειρίες των μελών της «για να φέρει στην επιφάνεια τα πολλαπλά, αντίθετα στρώματα των ταυτοτήτων τους», λέει.
Συγκεντρώνοντας πορτρέτα και συνεντεύξεις με άτομα της LGBTQI+ μουσουλμανικής κοινότητας που ζουν σε όλη τη Γαλλία, η Lenain ζωγραφίζει μια εικόνα του ισλαμικού πολιτισμού, πολύ διαφορετική από την παραδοσιακή σκοπιά με την οποία συνήθως κατανοούμε τον πολιτισμό αυτόν. Με αυτόν τον τρόπο, αποτίει φόρο τιμής στον θείο της Φαρίντ, ο οποίος, διαγνώστηκε με AIDS και διαβήτη σε νεαρή ηλικία, χάνοντας τελικά τη ζωή του το 2013.
«Αν και όλοι το ήξεραν, το γεγονός ότι ο θείος μου ήταν ομοφυλόφιλος, ήταν κάτι το οποίο η οικογένειά μου δε συζητούσε ποτέ ούτε και το είχε αναφέρει μπροστά στους παππούδες μου», εξηγεί η Γαλλοαλγερινή φωτογράφος, που μεγάλωσε στο Παρίσι μαζί με τη μουσουλμανική πλευρά της οικογένειάς της. Για τη Lenain, το “Made Of Smokeless Fire” είναι ένας τρόπος να κατανοήσει τα ανείπωτα κεφάλαια της ζωής του θείου της, γεμίζοντας τα κενά που άφησε ο θάνατός του.
Πυροδοτούμενη από τον ακτιβισμό του Ludovic-Mohamed Zahed, του ομοφυλόφιλου ιμάμη πίσω από το πρώτο τέμενος της Ευρώπης που σχεδιάστηκε για να φιλοξενήσει ΛΟΑΤΚΙ+ και φεμινιστικές μουσουλμανικές κοινότητες, η φωτογράφος άρχισε να εργάζεται σε αυτό το πρότζεκτ το 2019. Έχοντας έρθει σε επαφή με το δίκτυο του Zahed, κατά τη διάρκεια μιας ακτιβιστικής δράσης του στη Μασσαλία, η Lenain άρχισε να φωτογραφίζει ανθρώπους που – όπως ο θείος της – έφεραν αυτές τις πολλαπλές ταυτότητες. Η φωτογράφος επιχείρησε να απαθανατίσει με τον φακό της τη διαδρομή τους προς την αποδοχή του εαυτού τους και το coming out. Μέσα από τις πρώτες αυτές επαφές, γνώρισε ακόμη περισσότερους εθελοντές για το πρότζεκτ της, στρέφοντας τελικά το βλέμμα της σε όλη τη Γαλλία – από τη Μασσαλία στη Λυών και πίσω στο Παρίσι.
Ακριβώς όπως τα «djinn», τα απατηλή πνεύματα που, στην ισλαμική μυθολογία, πιστεύεται ότι παίρνουν διαφορετικές μορφές κι εμφανίζονται στους ανθρώπους ως φίδια, σκορπιοί, άνθρωποι, κλπ, έτσι και η Lenain απεικονίζει τους πρωταγωνιστές του έργου της σαν να είναι άυλα όντα – φτιαγμένοι από φωτιά χωρίς καπνό (εξού και ο τίτλος του έργου). «Αν και τα djinn δεν είναι εγγενώς ούτε καλά ούτε κακά, όταν [κάποιος] κάνει coming out ως ομοφυλόφιλος στη μουσουλμανική κοινότητα, μπορεί να κατηγορηθεί ότι έχει καταληφθεί από ένα τέτοιο πνεύμα», λέει. «Κάνοντας αναφορά στην μεταβαλόμενη φύση τους στον τίτλο του προτζεκτ, προσπάθησα να επανανοηματοδοτήσω μια παραδοσιακά αρνητική εικόνα, μετασχηματίζοντάς την σε κάτι το οποίο ενσαρκώνει την πολύπλευρη ζωή όσων εμφανίζονται σε αυτό. Είναι αντίστοιχο με αυτό που συνέβη με τη λέξη «queer».
Αναλογιζόμενη τη σημασία του “Made Of Smokeless Fire” για το ευρύτερο κοινό, η φωτογράφος λέει ότι ελπίζει οι άνθρωποι να βρουν τον εαυτό τους ή οποιονδήποτε άλλον θέλουν να δουν, μέσα στο έργο της. «Αδυνατώ να αποτυπώσω την ατομική ιστορία κάθε ατόμου, ελπίζω όμως να παρουσιάσω όσες περισσότερες ιστορίες μπορώ, ώστε οι θεατές να ταυτιστούν», λέει η Lenain για τον στόχο του πρότζεκτ της. «Όταν βλέπεις το πορτρέτο κάποιου ανθρώπου μαζί με τα λεγόμενά του, δεν υπάρχει τρόπος να τον αντικρούσεις: η ιστορία του είναι εκεί, ακριβώς μπροστά σου. Είναι γραμμένο, είναι μια στιγμή στο χρόνο. Είναι αυτό που είπε αυτό το άτομο και δεν μπορείς να το αγνοήσεις. Αντίθετα, καλείσαι να το ακούσεις προσεκτικά και να το κατανοήσεις».
Ρίξτε μια ματιά στην παρακάτω γκαλερί για να δείτε τα πορτρέτα της Lenain και να διαβάστε τα λόγια των LGBTQ+ ατόμων μουσουλμανικής καταγωγής που εμφανίζονται στο “Made of Smokeless Fire”:
