Ο Dirk Polak, επικεφαλής της θρυλικής Ολλανδικής μπάντας των Mecano Un-Ltd, λίγο πριν την πολυαναμενόμενη εμφάνισή τους τη δεύτερη μέρα του Death Disco Athens Open Air Festival στην Τεχνόπολη, την Κυριακή 23 Ιουλίου, παρέα με τον φίλο και συμπαίκτη του Mark Ritsema, μιλά στο Olafaq για τα χρόνια που ζούσε στην Ελλάδα, την επιστροφή τους ως Mecano Un-Ltd., την σχέση της πολιτικής με την τέχνη αλλά και για το νέο του ρόλο ως παππούς.
– Από πιο σημείο θα θέλατε να ξεκινήσουμε την ιστορία των Mecano Un-Ltd.;
Ξεκινά το 1977 με έναν πίνακα, τον πρώτο μου πίνακα. Είναι τις πίνακας που απεικόνιζε το παιχνίδι Mecano. Ήταν μια περίοδος που το DIY βρισκόταν σε άνθιση, κι εγώ είχα την επιθυμία να μοιραστώ την τέχνη μου, να ξεφύγω από τα στενά πλαίσια τις ζωγραφικής και να δημιουργήσω μαζί με τις ανθρώπους. Αν και το παιχνίδι “MECCANO” γράφεται με δύο c, εγώ έβγαλα το ένα c, το c του “copyright”. Αρχικά είχαμε ονομαστεί ως Mecano Ltd, αλλά μετά καθώς δημιουργήθηκαν οι Public Image Ltd, αφαιρέσαμε το Ltd ώστε να μην προκύψει κάποια «παρεξήγηση» ότι «κλέψαμε» την ιδέα, παρά το γεγονός ότι το είχαμε δημιουργήσει πρώτοι. Συνεχίσαμε ως Mecano, και η τελευταία εκδοχή είναι το Mecano Un-Ltd. μιας και η σύσταση των μελών είχε αλλάξει.
– Τι συμβολίζει το όνομά τις;
Είχα επιλέξει την ονομασία “Mecano” ως θεματολογία καθώς ήταν μέρος τις Βιομηχανικής Επανάστασης και ενώ τώρα διανύουμε την Ψηφιακή Επανάσταση, αποτελεί ένα παλιομοδίτικο δε αντικείμενο αλλά παράλληλα νοσταλγικό, έως μελαγχολικό. Έχει μια πολιτική διάσταση. Επίσης, το παιχνίδι “Maccano” που σου ανέφερα πιο πριν, αποτελείτο από μασίφ σίδηρο, και διαφημιζόταν για τις «σχεδιαστές του μέλλοντος». Ήταν ένα παιχνίδι για τις μηχανικούς του μέλλοντος. Έτσι λανσαρίστηκε. Για να δημιουργούνται μεγάλα οικοδομήματα και γέφυρες. Εγώ σχεδίαζα ανθρώπινες φιγούρες, πεταλούδες και πλάσματα πολύ εύθραυστα, λεπτεπίλεπτα και ντελικάτα, τις μια πεταλούδα. Και για να δημιουργήσεις μια πεταλούδα με αυτό το πολύ σκληρό υλικό, ενέχει μια ειρωνεία ανάμεσα σε αυτές τις δύο αντιφάσεις. Κι έκανα τέχνη για αυτό, έγραφα για αυτό κτλ. Οι στίχοι των τραγουδιών αντανακλούσαν αυτόν τον πίνακα και αυτή την ιδέα. Ήταν μια αλληλεπίδραση ανάμεσα σε τις τις διαφορετικούς τομείς. Την γραφή, την ζωγραφική και τη μουσική.
– Οπότε θεωρείτε ότι η δημιουργία προκύπτει από τις αντιφάσεις;
Απόλυτα.
– Ποια καλλιτεχνικά και μουσικά ρεύματα σας επηρέασαν τότε;
Σίγουρα οι Γάλλοι σουρεαλιστές, αλλά και οι Ρώσοι φουτουριστές όπως ο Μαγιακόφσκι. Γενικά τα καλλιτεχνικά κινήματα των αρχών του 2ου αιώνα, αποτελούσαν και πιστεύω εξακολουθούν να αποτελούν έναν πολύ προοδευτικό τρόπο σκέψης. Μουσικά, προσωπικά αυτό που με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό είναι η ψυχεδελική μουσική. Αλλά οι Mecano μπορούν να τοποθετηθούν και στο πλαίσιο της εποχής των Joy Division και τα συγκροτήματα που ακολούθησαν την πανκ εποχή κι εξελίχθηκαν με έναν πιο μελαγχολικό κι εσωστρεφή τρόπο. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και με τους Mecano.
– Πώς προέκυψε η πιο πρόσφατη σας επιστροφή ως Mecano Un-Ltd.;
Για την ακρίβεια οι Mecano δεν σταμάτησαν ποτέ να υπάρχουν. Όλα αυτά τα χρόνια συνέχιζα να δημιουργώ πίνακες και διάφορα αντικείμενα και μερικές φορές έκανα και μουσική. Για παράδειγμα, το 2006 προτού παίξουμε στο Rockwave Festival στην Ελλάδα, είχα συμμετάσχει σε μια συλλογική έκθεση, όπου και γνώρισα τον Mark Ritsema, ο οποίος ως έφηβος ήταν fan των Mecano. Καθώς του είπα ότι θα παίζαμε στην Ελλάδα λίγο αργότερα και πως με ενδιέφερε να βρω κιθαρίστα για να αρχίσουμε να ξαναπαίζουμε. Τότε ο Mark μου είχε πει τα ιστορικά λόγια «επέτρεψε μου να γίνω ο συνοδοιπόρος σου». Κι έτσι έγινε ο νέος κιθαρίστας των Mecano. Λίγα χρόνια αργότερα το 2013 παίξαμε σε ένα show στο Ισραήλ με έναν καινούργιο νρτάμερ, και με αυτή τη σύσταση συνεχίζουμε 10 χρόνια τώρα. Πρέπει να ομολογήσω ότι με την παρούσα σύνθεση είμαστε πιο καλά από ποτέ, γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε πολύ καλοί φίλοι μεταξύ μας.
– Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι η τέχνη συνδέεται με την πολιτική;
Η τέχνη πλέον δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με την αισθητική, η ζωή πρέπει και οφείλει να καταπιάνεται με την καθημερινή ζωή. Κι αυτό συνεπάγεται μια σύνδεση με την πολιτική.
Mark- Στην εποχή μας πιστεύω ότι η τέχνη είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Είναι απαραίτητο να μπορούμε να εκφράζουμε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, γεγονός που καθιστά την τέχνη, τη μουσική, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο κτλ. απαραίτητα.
– Πώς διαχειρίζεστε την πολύπλοκη εποχή που διανύουμε;
Δεν έχω μια απάντηση σε αυτό, είναι τόσο πολύπλοκα και απρόβλεπτα όλα γύρω μας. Σε προσωπικό επίπεδο θα απαντούσα ότι το να φροντίζω τις εγγονές μου είναι για μένα μια διαφυγή κι ένα καταφύγιο. Για παράδειγμα, μαγειρεύω πιο πολύ από ποτέ άλλοτε, επειδή ακριβώς μαγειρεύω για παιδιά.
– Πως περνάτε τον χρόνο σας όταν δεν φτιάχνετε μουσική;
Εξακολουθώ να διαβάζω βιβλία, επίσης γράφω βιβλία, και παράλληλα φροντίζω τις εγγονές μου, κάτι που είναι πολύ χρονοβόρο.
– Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τους Έλληνες φαν σας;
Είναι πολύ αφοσιωμένοι, γι’ αυτό τους πάω. Το άλλο που μου αρέσει πολύ στους μεσογειακούς λαούς όπως την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Νότια Γαλλία κτλ., είναι το γεγονός ότι πέρα από τη μουσική, δίνουν πολλή σημασία στους στίχους, σε αντίθεση με τον βορρά όπου οι άνθρωποι είναι προσκολλημένοι στον ρυθμό και στο χορό. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα είναι πιο σκεπτικιστές και περισσότερο αφοσιωμένοι στο μουσικό εγχείρημα στο σύνολό του -τους στίχους και τη μουσική- αδιαίρετα. Υπάρχει περισσότερη πνευματική διαπλοκή με τη μουσική στη χώρα σας. Για τον λόγο αυτό νιώθω σαν ψάρι στο νερό όποτε βρίσκομαι στην Ελλάδα.
– Δεν είμαι σίγουρη αν το γνωρίζετε ήδη αυτό, αλλά υπήρχε μέχρι σχετικά πρόσφατα ένα dark wave club που ονομαζόταν “Rebound”, και ήταν ένα από τα πιο εμβληματικά και μακροβιότερα εναλλακτικά club της Αθήνας, στο οποίο κλασικά κάθε Σάββατο βράδυ όλοι σηκώνονταν στην πίστα και χόρευαν με το τραγούδι σας Links. Τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτή η εικόνα;
Ναι, ναι! Το γνωρίζω αυτό! Θα σας πω μια ιστορία περί τούτου. Σε αυτό το μέρος σύχναζαν πολλοί γκοθάδες και τύποι ντυμένοι στα μαύρα. Μια μέρα λοιπόν, την περίοδο που έμενα στην Ελλάδα πήγα εκεί, ντυμένος στα λευκά από πάνω μέχρι κάτω. Έκοψα ένα λουλούδι από ένα δέντρο και το έβαλα στα μαλλιά μου και μπήκα μέσα. Κατέβηκα τις σκάλες και προχώρησα προς το κυκλικό μπαρ. Αρχικά οι θαμώνες με κοιτούσαν παράξενα και σχολίαζαν, και ήταν απόλυτα κατανοητό, μιας και ξεχώριζα σαν την μύγα μες το γάλα, ή μάλλον το αντίθετο. Παρόλα αυτά στη συνέχεια κατάλαβα ότι με αναγνώρισαν κι ένας από τους θαμώνες με πλησίασε λέγοντάς μου: «Είσαι….;», «Ναι είμαι.», του απάντησα. «Ο Mecano;», φώναξε, «Ναι, ναι αυτός» του επιβεβαίωσα. Στη συνέχεια τραβήξαμε φωτογραφίες με τον κόσμο, ήπιαμε και χορέψαμε, η ατμόσφαιρα ήταν πολύ φιλική και περάσαμε θαυμάσια. Εγώ ντυμένος στα άσπρα στη μέση της πίστας και γύρω μου μαυροντυμένοι άντρες και γυναίκες. Γνώριζα από πριν ότι κάθε Σάββατο το Links παιζόταν εκεί. Έχω υπέροχες αναμνήσεις από εκείνο το βράδυ.
– Απ’ όσο γνωρίζω, ζούσατε για περίπου τέσσερα ολόκληρα χρόνια στην Αθήνα. Πώς αισθάνεστε που επιστρέφετε;
Είναι κάπως μια αίσθηση σα να επιστρέφεις στο σπίτι σου, γιατί είχα ζήσει έντονα χρόνια στην Αθήνα. Παράλληλα νιώθω αρκετά συγκινημένος γιατί έχω πολλούς φίλους και οι άνθρωποι πάντα μας αγκαλιάζουν πολύ ζεστά, ξέρουν τους στίχους μας και περνάμε υπέροχα και ζεστά.
– Τι να περιμένουμε από εσάς στο Death Disco Openair Festival στις 23 Ιουλίου;
Νομίζω ότι όλοι θα μείνουν ευχαριστημένοι γιατί θα παίξουμε τα γνωστά κομμάτια αλλά και κάποια από τα πιο πρόσφατα.
Δείτε επίσης: Οι Kalte Nacht φτιάχνουν μουσική μέσα από τα σπλάχνα της Αθήνας
Ο Dirk Polak, επικεφαλής της θρυλικής Ολλανδικής μπάντας των Mecano Un-Ltd, λίγο πριν την πολυαναμενόμενη εμφάνισή τους τη δεύτερη μέρα του Death Disco Athens Open Air Festival στην Τεχνόπολη, την Κυριακή 23 Ιουλίου, παρέα με τον φίλο και συμπαίκτη του Mark Ritsema, μιλά στο Olafaq για τα χρόνια που ζούσε στην Ελλάδα, την επιστροφή τους ως Mecano Un-Ltd., την σχέση της πολιτικής με την τέχνη αλλά και για το νέο του ρόλο ως παππούς.
– Από πιο σημείο θα θέλατε να ξεκινήσουμε την ιστορία των Mecano Un-Ltd.;
Ξεκινά το 1977 με έναν πίνακα, τον πρώτο μου πίνακα. Είναι τις πίνακας που απεικόνιζε το παιχνίδι Mecano. Ήταν μια περίοδος που το DIY βρισκόταν σε άνθιση, κι εγώ είχα την επιθυμία να μοιραστώ την τέχνη μου, να ξεφύγω από τα στενά πλαίσια τις ζωγραφικής και να δημιουργήσω μαζί με τις ανθρώπους. Αν και το παιχνίδι “MECCANO” γράφεται με δύο c, εγώ έβγαλα το ένα c, το c του “copyright”. Αρχικά είχαμε ονομαστεί ως Mecano Ltd, αλλά μετά καθώς δημιουργήθηκαν οι Public Image Ltd, αφαιρέσαμε το Ltd ώστε να μην προκύψει κάποια «παρεξήγηση» ότι «κλέψαμε» την ιδέα, παρά το γεγονός ότι το είχαμε δημιουργήσει πρώτοι. Συνεχίσαμε ως Mecano, και η τελευταία εκδοχή είναι το Mecano Un-Ltd. μιας και η σύσταση των μελών είχε αλλάξει.
– Τι συμβολίζει το όνομά τις;
Είχα επιλέξει την ονομασία “Mecano” ως θεματολογία καθώς ήταν μέρος τις Βιομηχανικής Επανάστασης και ενώ τώρα διανύουμε την Ψηφιακή Επανάσταση, αποτελεί ένα παλιομοδίτικο δε αντικείμενο αλλά παράλληλα νοσταλγικό, έως μελαγχολικό. Έχει μια πολιτική διάσταση. Επίσης, το παιχνίδι “Maccano” που σου ανέφερα πιο πριν, αποτελείτο από μασίφ σίδηρο, και διαφημιζόταν για τις «σχεδιαστές του μέλλοντος». Ήταν ένα παιχνίδι για τις μηχανικούς του μέλλοντος. Έτσι λανσαρίστηκε. Για να δημιουργούνται μεγάλα οικοδομήματα και γέφυρες. Εγώ σχεδίαζα ανθρώπινες φιγούρες, πεταλούδες και πλάσματα πολύ εύθραυστα, λεπτεπίλεπτα και ντελικάτα, τις μια πεταλούδα. Και για να δημιουργήσεις μια πεταλούδα με αυτό το πολύ σκληρό υλικό, ενέχει μια ειρωνεία ανάμεσα σε αυτές τις δύο αντιφάσεις. Κι έκανα τέχνη για αυτό, έγραφα για αυτό κτλ. Οι στίχοι των τραγουδιών αντανακλούσαν αυτόν τον πίνακα και αυτή την ιδέα. Ήταν μια αλληλεπίδραση ανάμεσα σε τις τις διαφορετικούς τομείς. Την γραφή, την ζωγραφική και τη μουσική.
– Οπότε θεωρείτε ότι η δημιουργία προκύπτει από τις αντιφάσεις;
Απόλυτα.
– Ποια καλλιτεχνικά και μουσικά ρεύματα σας επηρέασαν τότε;
Σίγουρα οι Γάλλοι σουρεαλιστές, αλλά και οι Ρώσοι φουτουριστές όπως ο Μαγιακόφσκι. Γενικά τα καλλιτεχνικά κινήματα των αρχών του 2ου αιώνα, αποτελούσαν και πιστεύω εξακολουθούν να αποτελούν έναν πολύ προοδευτικό τρόπο σκέψης. Μουσικά, προσωπικά αυτό που με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό είναι η ψυχεδελική μουσική. Αλλά οι Mecano μπορούν να τοποθετηθούν και στο πλαίσιο της εποχής των Joy Division και τα συγκροτήματα που ακολούθησαν την πανκ εποχή κι εξελίχθηκαν με έναν πιο μελαγχολικό κι εσωστρεφή τρόπο. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και με τους Mecano.
– Πώς προέκυψε η πιο πρόσφατη σας επιστροφή ως Mecano Un-Ltd.;
Για την ακρίβεια οι Mecano δεν σταμάτησαν ποτέ να υπάρχουν. Όλα αυτά τα χρόνια συνέχιζα να δημιουργώ πίνακες και διάφορα αντικείμενα και μερικές φορές έκανα και μουσική. Για παράδειγμα, το 2006 προτού παίξουμε στο Rockwave Festival στην Ελλάδα, είχα συμμετάσχει σε μια συλλογική έκθεση, όπου και γνώρισα τον Mark Ritsema, ο οποίος ως έφηβος ήταν fan των Mecano. Καθώς του είπα ότι θα παίζαμε στην Ελλάδα λίγο αργότερα και πως με ενδιέφερε να βρω κιθαρίστα για να αρχίσουμε να ξαναπαίζουμε. Τότε ο Mark μου είχε πει τα ιστορικά λόγια «επέτρεψε μου να γίνω ο συνοδοιπόρος σου». Κι έτσι έγινε ο νέος κιθαρίστας των Mecano. Λίγα χρόνια αργότερα το 2013 παίξαμε σε ένα show στο Ισραήλ με έναν καινούργιο νρτάμερ, και με αυτή τη σύσταση συνεχίζουμε 10 χρόνια τώρα. Πρέπει να ομολογήσω ότι με την παρούσα σύνθεση είμαστε πιο καλά από ποτέ, γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε πολύ καλοί φίλοι μεταξύ μας.
– Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι η τέχνη συνδέεται με την πολιτική;
Η τέχνη πλέον δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με την αισθητική, η ζωή πρέπει και οφείλει να καταπιάνεται με την καθημερινή ζωή. Κι αυτό συνεπάγεται μια σύνδεση με την πολιτική.
Mark- Στην εποχή μας πιστεύω ότι η τέχνη είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Είναι απαραίτητο να μπορούμε να εκφράζουμε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, γεγονός που καθιστά την τέχνη, τη μουσική, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο κτλ. απαραίτητα.
– Πώς διαχειρίζεστε την πολύπλοκη εποχή που διανύουμε;
Δεν έχω μια απάντηση σε αυτό, είναι τόσο πολύπλοκα και απρόβλεπτα όλα γύρω μας. Σε προσωπικό επίπεδο θα απαντούσα ότι το να φροντίζω τις εγγονές μου είναι για μένα μια διαφυγή κι ένα καταφύγιο. Για παράδειγμα, μαγειρεύω πιο πολύ από ποτέ άλλοτε, επειδή ακριβώς μαγειρεύω για παιδιά.
– Πως περνάτε τον χρόνο σας όταν δεν φτιάχνετε μουσική;
Εξακολουθώ να διαβάζω βιβλία, επίσης γράφω βιβλία, και παράλληλα φροντίζω τις εγγονές μου, κάτι που είναι πολύ χρονοβόρο.
– Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τους Έλληνες φαν σας;
Είναι πολύ αφοσιωμένοι, γι’ αυτό τους πάω. Το άλλο που μου αρέσει πολύ στους μεσογειακούς λαούς όπως την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Νότια Γαλλία κτλ., είναι το γεγονός ότι πέρα από τη μουσική, δίνουν πολλή σημασία στους στίχους, σε αντίθεση με τον βορρά όπου οι άνθρωποι είναι προσκολλημένοι στον ρυθμό και στο χορό. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα είναι πιο σκεπτικιστές και περισσότερο αφοσιωμένοι στο μουσικό εγχείρημα στο σύνολό του -τους στίχους και τη μουσική- αδιαίρετα. Υπάρχει περισσότερη πνευματική διαπλοκή με τη μουσική στη χώρα σας. Για τον λόγο αυτό νιώθω σαν ψάρι στο νερό όποτε βρίσκομαι στην Ελλάδα.
– Δεν είμαι σίγουρη αν το γνωρίζετε ήδη αυτό, αλλά υπήρχε μέχρι σχετικά πρόσφατα ένα dark wave club που ονομαζόταν “Rebound”, και ήταν ένα από τα πιο εμβληματικά και μακροβιότερα εναλλακτικά club της Αθήνας, στο οποίο κλασικά κάθε Σάββατο βράδυ όλοι σηκώνονταν στην πίστα και χόρευαν με το τραγούδι σας Links. Τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτή η εικόνα;
Ναι, ναι! Το γνωρίζω αυτό! Θα σας πω μια ιστορία περί τούτου. Σε αυτό το μέρος σύχναζαν πολλοί γκοθάδες και τύποι ντυμένοι στα μαύρα. Μια μέρα λοιπόν, την περίοδο που έμενα στην Ελλάδα πήγα εκεί, ντυμένος στα λευκά από πάνω μέχρι κάτω. Έκοψα ένα λουλούδι από ένα δέντρο και το έβαλα στα μαλλιά μου και μπήκα μέσα. Κατέβηκα τις σκάλες και προχώρησα προς το κυκλικό μπαρ. Αρχικά οι θαμώνες με κοιτούσαν παράξενα και σχολίαζαν, και ήταν απόλυτα κατανοητό, μιας και ξεχώριζα σαν την μύγα μες το γάλα, ή μάλλον το αντίθετο. Παρόλα αυτά στη συνέχεια κατάλαβα ότι με αναγνώρισαν κι ένας από τους θαμώνες με πλησίασε λέγοντάς μου: «Είσαι….;», «Ναι είμαι.», του απάντησα. «Ο Mecano;», φώναξε, «Ναι, ναι αυτός» του επιβεβαίωσα. Στη συνέχεια τραβήξαμε φωτογραφίες με τον κόσμο, ήπιαμε και χορέψαμε, η ατμόσφαιρα ήταν πολύ φιλική και περάσαμε θαυμάσια. Εγώ ντυμένος στα άσπρα στη μέση της πίστας και γύρω μου μαυροντυμένοι άντρες και γυναίκες. Γνώριζα από πριν ότι κάθε Σάββατο το Links παιζόταν εκεί. Έχω υπέροχες αναμνήσεις από εκείνο το βράδυ.
– Απ’ όσο γνωρίζω, ζούσατε για περίπου τέσσερα ολόκληρα χρόνια στην Αθήνα. Πώς αισθάνεστε που επιστρέφετε;
Είναι κάπως μια αίσθηση σα να επιστρέφεις στο σπίτι σου, γιατί είχα ζήσει έντονα χρόνια στην Αθήνα. Παράλληλα νιώθω αρκετά συγκινημένος γιατί έχω πολλούς φίλους και οι άνθρωποι πάντα μας αγκαλιάζουν πολύ ζεστά, ξέρουν τους στίχους μας και περνάμε υπέροχα και ζεστά.
– Τι να περιμένουμε από εσάς στο Death Disco Openair Festival στις 23 Ιουλίου;
Νομίζω ότι όλοι θα μείνουν ευχαριστημένοι γιατί θα παίξουμε τα γνωστά κομμάτια αλλά και κάποια από τα πιο πρόσφατα.
Δείτε επίσης: Οι Kalte Nacht φτιάχνουν μουσική μέσα από τα σπλάχνα της Αθήνας
