Στα 100 χρόνια λειτουργίας του BBC, υπήρξαν διάφορα σκαμπανεβάσματα, τόσο στιγμές μεγαλοφυΐας όσο και γελοίες γκάφες που συνέβησαν. Μία τέτοια γκάφα συνέβη όταν ο τότε νεαρός David Bowie, άγνωστος ακόμα, απορρίφθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από το BBC επειδή, αν έχετε το θεό σας, υστερούσε προσωπικότητας.
Παρακάτω, ρίχνουμε μια ματιά σε αυτή την αμήχανη ιστορική στιγμή!
Το να απορρίπτεις ένα νεοσύστατο αστέρι είναι ένα πράγμα, αλλά το να υπονοείς ότι το εν λόγω αστέρι, που έμελλε να γίνει παγκόσμιο είδωλο και να ξεπεράσει σε πωλήσεις σχεδόν όλους τους σύγχρονους του, παράγοντας ένα βαθιά αιχμηρό και πρωτοπόρο έργο, είναι τουλάχιστον αμήχανο. Στην πραγματικότητα, η επιστολή που απορρίπτει τον Bowie θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για την αντιμετώπιση της απόρριψης, είτε αυτή αφορά το καλλιτεχνικό έργο κάποιου, είτε τη ζωή γενικότερα.
Λέξεις όπως διαστημάνθρωπος, εξωγήινος, ανδρόγυνο, ήρωας, θρύλος, ημίθεος, Ηρακλής, αυτός που προκαλεί εκρήξεις κάτω από το δέρμα, είναι όλες συνώνυμες – εκτός από τις τελευταίες όπου παρασύρθηκα – με τον David Bowie, και το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Starman ήταν φτιαγμένος από διαφορετικά υλικά. Το γεγονός είναι ότι ήταν ένα πραγματικό φρικιό. Ένα φρικιό με τον πιο επαινετικό τρόπο, ένα δημιουργικό φρικιό, ένα αισθητικό φρικιό, ένα φρικιό με ταλέντο και γενικά, ένα απόκοσμο φρικιό που έδινε ζωή σε καινούργιες ιδέες, βγαλμένες από τα σπλάχνα της πιο πρωτοποριακής δημιουργικότητας.
Ενώ η πρώιμη δουλειά του – γεμάτη με παράξενα και αρκετά καινοτόμα τραγούδια όπως το “The laughing Gnome” και το “Come And Buy My Toys” – δείχνει ότι ο Bowie ξεκίνησε από την αρχή να ξεδιπλώνει το διαγαλαξιακό του σύμπαν και ότι είχε στα χέρια του κάποια μοναδικά και πρωτότυπα εργαλεία που θα τον οδηγούσαν στην μετέπειτα εκρηκτική του πορεία. Παρ’ όλα αυτά, ο Bowie χρειάστηκε αρκετό καιρό για να φτάσει στο Major Tom, πράγμα που δείχνει ότι, ακόμα και πίσω από τους πιο μεγαλοφυείς καλλιτέχνες, κρύβονται απίστευτα πολλές εργατοώρες που θα τους οδηγήσουν εν τέλει στην τελειοποίηση του έργου τους.
Ωστόσο, είναι απολύτως σαφές, ακόμη και από τα πρώτα ντέμο του ανερχόμενου αστέρα, ότι η πρώτη ύλη του είχε κάτι μοναδικό και μπορούσε κάποιος να εύκολα να διακρίνει ψήγματα της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας στην οποία θα εξελισσόταν. Επομένως, είναι πραγματικά δύσκολο να πιστέψει κανείς το γεγονός ότι όταν το 1965 στο στούντιο του BBC ένας μουσικός κριτικός που άκουσε ένα ελάχιστα γνωστό λονδρέζικο συγκρότημα που άκουγε στο όνομα David Bowie and the Lower Third, απογοητεύτηκε σημειώνοντας στα χαρτιά του: «ο τραγουδιστής στερείται κάθε προσωπικότητας». Σίγουρα θα έχετε σχηματισμένη μια γκριμάτσα δυσπιστίας στα πρόσωπά σας την ώρα που διαβάζετε αυτή την πληροφορία, και όχι αδίκως!
Ένα σωρό άλλες παρατηρήσεις στην αναφορά της ακρόασης απαιτούν μετωπιαία λοβοτομή στο μυαλό του κριτικού που την έγραψε. Ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πιθανώς απαιτούνταν βελτίωση, καθώς ο David ήταν μόλις 18 ετών τότε, ο κριτικός παρόλο που το έλαβε αυτό υπόψη του, δεν ήταν καν πρόθυμος να τους δώσει την ελευθερία του χρόνου, δηλώνοντας: «Δεν νομίζω ότι με περισσότερες πρόβες το συγκρότημα θα μπορούσε να βελτιωθεί».
Φυσικά, κανείς μας δεν ήταν παρόν στο συγκεκριμένο συμβάν, και ίσως ο κριτικός να έπιασε όντως τον Bowie και το συγκρότημα σε μια κακή μέρα, αλλά οι ευθείες αντιφάσεις όπως «ένα αδιάφορο συγκρότημα με παράξενη επιλογή υλικού», κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη νοοτροπία αυτού που τους κατήγγειλε ως «ασυντώνιστους».
Δυστυχώς, όπως πολύ εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, ο ταλέντο με τεράστια ευκολία μπορεί να γλιστρήσει κάτω από το ραντάρ κάποιου κριτικού, κινδυνεύοντας να παραμείνουν στην αφάνια. Είτε πρόκειται για τον Ροντρίγκεζ είτε ακόμη και για τον Βαν Γκογκ, υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου η ζωή σχεδόν αφήνει το ταλέντο να ξεφύγει από τον κόσμο. Το πώς όμως ένας νεαρός, με γραμμωμένα ζυγωματικά, χρυσά μαλλιά, θρασύτατα-χαρούμενος, με μάτια διαφορετικού χρώματος μεταξύ τους, και ανδρόγυνη συμπεριφορά, έφτασε σε μια οντισιόν τραγουδώντας το “Chim Chim Cher-ee”, στο στυλ του τηλεοπτικού αστέρα της δεκαετίας του ’50, Tony Newley, σε beat group stylings, και με κάποιο τρόπο δεν κατάφερε να τον εντυπωσιάσει, πραγματικά δεν μπορεί να το χωρέσει το μυαλό μου!
Βέβαια, η εκ των υστέρων ανάγνωση της επιστολής που απορρίπτει τον Bowie με την βασική αιτιολογία ότι στερείται προσωπικότητας, έχει ως αποτέλεσμα μικρά κομματάκια εγκεφάλου να τρέχουν από τα ρουθούνια ακόμα και του πιο συγκρατημένου θαυμαστή του. Παράλληλα, ακούγοντας ακόμα και το πρώιμο υλικό του συγκροτήματος, είναι εύκολο να εντοπίσει κανείς τη σπίθα που θα πυροδοτούσε την καριέρα του Bowie λίγα χρόνια αργότερα. Κριτικές όπως «κανένα ενδιαφέρον σε ό,τι κάνουν, μου φαίνονται εντελώς αδιάφοροι», είναι ειλικρινά εξοργιστικές.
Η απορριπτική αυτή επιστολή είναι ουσιαστικά η καταδικαστική νεκροψία της ίσως πιο δημιουργικής και επιδραστικής μουσικής του 20ου αιώνα. Ευτυχώς, ο David Bowie επέζησε από αυτή την πρώιμη διαπόμπευση του BBC και, όπως όλοι γνωρίζουμε, έγινε ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο, γεγονός που αποδεικνύει ότι «κάποιοι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτό που προσπαθείς να κάνεις!». Ο Starman έλαμψε και, τέσσερα χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε το “Space Oddity”, το οποίο μπορεί να μην έγινε αμέσως επιτυχία, αλλά σηματοδότησε τη γέννηση ενός άστρου που θα άλλαζε το πολιτιστικό ηλιακό σύστημα.
Στα επόμενα χρόνια, ο Bowie θα «σουλατσάρει» από δωμάτιο σε δωμάτιο στα στούντιο του BBC σα να ήταν το σαλόνι του σπιτιού του. Όχι μόνο έδωσε μερικές από τις καλύτερες εμφανίσεις του στο κανάλι, αλλά του χάρισε και μερικές από τα καλύτερα sessions του, έκανε μια υπέροχη ραδιοφωνική εκπομπή και ακόμη καθώς και ένα καταπληκτικό τηλεοπτικό πρόγραμμα.
Η κληρονομιά που αφήνει πίσω της αυτή η επιστολή δεν είναι μόνο ότι αποτελεί τεκμήριο που αποδεικνύει τη ρήση του συγγραφέα Kurt Vonnegut που λέει: «Είναι πανεύκολο να κάνεις τελείως φρικτά λάθη», αλλά συνάμα αποτελεί και έναν χρήσιμο μπούσουλα για το πως πρέπει να αντιμετωπίζετε την κριτική και την απόρριψη. Ό,τι κι αν είναι αυτό που επιδιώκετε, κάποιοι άνθρωποι απλώς δεν θα το δουν, αλλά αν επιμείνετε, τότε η δική σας στιγμή του Ziggy μπορεί κάλλιστα να λαμψει!
Στα 100 χρόνια λειτουργίας του BBC, υπήρξαν διάφορα σκαμπανεβάσματα, τόσο στιγμές μεγαλοφυΐας όσο και γελοίες γκάφες που συνέβησαν. Μία τέτοια γκάφα συνέβη όταν ο τότε νεαρός David Bowie, άγνωστος ακόμα, απορρίφθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από το BBC επειδή, αν έχετε το θεό σας, υστερούσε προσωπικότητας.
Παρακάτω, ρίχνουμε μια ματιά σε αυτή την αμήχανη ιστορική στιγμή!
Το να απορρίπτεις ένα νεοσύστατο αστέρι είναι ένα πράγμα, αλλά το να υπονοείς ότι το εν λόγω αστέρι, που έμελλε να γίνει παγκόσμιο είδωλο και να ξεπεράσει σε πωλήσεις σχεδόν όλους τους σύγχρονους του, παράγοντας ένα βαθιά αιχμηρό και πρωτοπόρο έργο, είναι τουλάχιστον αμήχανο. Στην πραγματικότητα, η επιστολή που απορρίπτει τον Bowie θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για την αντιμετώπιση της απόρριψης, είτε αυτή αφορά το καλλιτεχνικό έργο κάποιου, είτε τη ζωή γενικότερα.
Λέξεις όπως διαστημάνθρωπος, εξωγήινος, ανδρόγυνο, ήρωας, θρύλος, ημίθεος, Ηρακλής, αυτός που προκαλεί εκρήξεις κάτω από το δέρμα, είναι όλες συνώνυμες – εκτός από τις τελευταίες όπου παρασύρθηκα – με τον David Bowie, και το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Starman ήταν φτιαγμένος από διαφορετικά υλικά. Το γεγονός είναι ότι ήταν ένα πραγματικό φρικιό. Ένα φρικιό με τον πιο επαινετικό τρόπο, ένα δημιουργικό φρικιό, ένα αισθητικό φρικιό, ένα φρικιό με ταλέντο και γενικά, ένα απόκοσμο φρικιό που έδινε ζωή σε καινούργιες ιδέες, βγαλμένες από τα σπλάχνα της πιο πρωτοποριακής δημιουργικότητας.
Ενώ η πρώιμη δουλειά του – γεμάτη με παράξενα και αρκετά καινοτόμα τραγούδια όπως το “The laughing Gnome” και το “Come And Buy My Toys” – δείχνει ότι ο Bowie ξεκίνησε από την αρχή να ξεδιπλώνει το διαγαλαξιακό του σύμπαν και ότι είχε στα χέρια του κάποια μοναδικά και πρωτότυπα εργαλεία που θα τον οδηγούσαν στην μετέπειτα εκρηκτική του πορεία. Παρ’ όλα αυτά, ο Bowie χρειάστηκε αρκετό καιρό για να φτάσει στο Major Tom, πράγμα που δείχνει ότι, ακόμα και πίσω από τους πιο μεγαλοφυείς καλλιτέχνες, κρύβονται απίστευτα πολλές εργατοώρες που θα τους οδηγήσουν εν τέλει στην τελειοποίηση του έργου τους.
Ωστόσο, είναι απολύτως σαφές, ακόμη και από τα πρώτα ντέμο του ανερχόμενου αστέρα, ότι η πρώτη ύλη του είχε κάτι μοναδικό και μπορούσε κάποιος να εύκολα να διακρίνει ψήγματα της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας στην οποία θα εξελισσόταν. Επομένως, είναι πραγματικά δύσκολο να πιστέψει κανείς το γεγονός ότι όταν το 1965 στο στούντιο του BBC ένας μουσικός κριτικός που άκουσε ένα ελάχιστα γνωστό λονδρέζικο συγκρότημα που άκουγε στο όνομα David Bowie and the Lower Third, απογοητεύτηκε σημειώνοντας στα χαρτιά του: «ο τραγουδιστής στερείται κάθε προσωπικότητας». Σίγουρα θα έχετε σχηματισμένη μια γκριμάτσα δυσπιστίας στα πρόσωπά σας την ώρα που διαβάζετε αυτή την πληροφορία, και όχι αδίκως!
Ένα σωρό άλλες παρατηρήσεις στην αναφορά της ακρόασης απαιτούν μετωπιαία λοβοτομή στο μυαλό του κριτικού που την έγραψε. Ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πιθανώς απαιτούνταν βελτίωση, καθώς ο David ήταν μόλις 18 ετών τότε, ο κριτικός παρόλο που το έλαβε αυτό υπόψη του, δεν ήταν καν πρόθυμος να τους δώσει την ελευθερία του χρόνου, δηλώνοντας: «Δεν νομίζω ότι με περισσότερες πρόβες το συγκρότημα θα μπορούσε να βελτιωθεί».
Φυσικά, κανείς μας δεν ήταν παρόν στο συγκεκριμένο συμβάν, και ίσως ο κριτικός να έπιασε όντως τον Bowie και το συγκρότημα σε μια κακή μέρα, αλλά οι ευθείες αντιφάσεις όπως «ένα αδιάφορο συγκρότημα με παράξενη επιλογή υλικού», κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη νοοτροπία αυτού που τους κατήγγειλε ως «ασυντώνιστους».
Δυστυχώς, όπως πολύ εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, ο ταλέντο με τεράστια ευκολία μπορεί να γλιστρήσει κάτω από το ραντάρ κάποιου κριτικού, κινδυνεύοντας να παραμείνουν στην αφάνια. Είτε πρόκειται για τον Ροντρίγκεζ είτε ακόμη και για τον Βαν Γκογκ, υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου η ζωή σχεδόν αφήνει το ταλέντο να ξεφύγει από τον κόσμο. Το πώς όμως ένας νεαρός, με γραμμωμένα ζυγωματικά, χρυσά μαλλιά, θρασύτατα-χαρούμενος, με μάτια διαφορετικού χρώματος μεταξύ τους, και ανδρόγυνη συμπεριφορά, έφτασε σε μια οντισιόν τραγουδώντας το “Chim Chim Cher-ee”, στο στυλ του τηλεοπτικού αστέρα της δεκαετίας του ’50, Tony Newley, σε beat group stylings, και με κάποιο τρόπο δεν κατάφερε να τον εντυπωσιάσει, πραγματικά δεν μπορεί να το χωρέσει το μυαλό μου!
Βέβαια, η εκ των υστέρων ανάγνωση της επιστολής που απορρίπτει τον Bowie με την βασική αιτιολογία ότι στερείται προσωπικότητας, έχει ως αποτέλεσμα μικρά κομματάκια εγκεφάλου να τρέχουν από τα ρουθούνια ακόμα και του πιο συγκρατημένου θαυμαστή του. Παράλληλα, ακούγοντας ακόμα και το πρώιμο υλικό του συγκροτήματος, είναι εύκολο να εντοπίσει κανείς τη σπίθα που θα πυροδοτούσε την καριέρα του Bowie λίγα χρόνια αργότερα. Κριτικές όπως «κανένα ενδιαφέρον σε ό,τι κάνουν, μου φαίνονται εντελώς αδιάφοροι», είναι ειλικρινά εξοργιστικές.
Η απορριπτική αυτή επιστολή είναι ουσιαστικά η καταδικαστική νεκροψία της ίσως πιο δημιουργικής και επιδραστικής μουσικής του 20ου αιώνα. Ευτυχώς, ο David Bowie επέζησε από αυτή την πρώιμη διαπόμπευση του BBC και, όπως όλοι γνωρίζουμε, έγινε ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στον κόσμο, γεγονός που αποδεικνύει ότι «κάποιοι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτό που προσπαθείς να κάνεις!». Ο Starman έλαμψε και, τέσσερα χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε το “Space Oddity”, το οποίο μπορεί να μην έγινε αμέσως επιτυχία, αλλά σηματοδότησε τη γέννηση ενός άστρου που θα άλλαζε το πολιτιστικό ηλιακό σύστημα.
Στα επόμενα χρόνια, ο Bowie θα «σουλατσάρει» από δωμάτιο σε δωμάτιο στα στούντιο του BBC σα να ήταν το σαλόνι του σπιτιού του. Όχι μόνο έδωσε μερικές από τις καλύτερες εμφανίσεις του στο κανάλι, αλλά του χάρισε και μερικές από τα καλύτερα sessions του, έκανε μια υπέροχη ραδιοφωνική εκπομπή και ακόμη καθώς και ένα καταπληκτικό τηλεοπτικό πρόγραμμα.
Η κληρονομιά που αφήνει πίσω της αυτή η επιστολή δεν είναι μόνο ότι αποτελεί τεκμήριο που αποδεικνύει τη ρήση του συγγραφέα Kurt Vonnegut που λέει: «Είναι πανεύκολο να κάνεις τελείως φρικτά λάθη», αλλά συνάμα αποτελεί και έναν χρήσιμο μπούσουλα για το πως πρέπει να αντιμετωπίζετε την κριτική και την απόρριψη. Ό,τι κι αν είναι αυτό που επιδιώκετε, κάποιοι άνθρωποι απλώς δεν θα το δουν, αλλά αν επιμείνετε, τότε η δική σας στιγμή του Ziggy μπορεί κάλλιστα να λαμψει!
