Την περασμένη Τρίτη, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, δημοσίευσε ένα blog post και ένα βίντεο με τίτλο «Περισσότερη Ελευθερία Λόγου και Λιγότερα Λάθη». Ο Ζούκερμπεργκ—ο οποίος έχει παραδεχτεί στο παρελθόν λάθη όπως το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, την ανοχή σε ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες που οδήγησαν σε δύο θανάτους στο Ουισκόνσιν και τη “συμβολή” στη γενοκτονία στη Μιανμάρ—ανακοίνωσε ότι η Meta σταματά την επιβεβαίωση γεγονότων (fact-checking) στις ΗΠΑ, θα μειώσει τους «περιορισμούς» στην ελευθερία λόγου και θα αρχίσει να προβάλλει πιο στοχευμένο πολιτικό περιεχόμενο στις ροές των χρηστών.
«Ξεκίνησα να φτιάχνω τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να δώσω στους ανθρώπους φωνή», δήλωσε φορώντας ένα ρολόι χειρός αξίας 900.000 δολαρίων.
Τι αλλάζει – Ποια είναι η επόμενη ημέρα
Αν και το τέλος σχετικά με την “επιβεβαίωση γεγονότων” (σύστημα ελέγχου) έχει τραβήξει τη μεγαλύτερη προσοχή, οι αλλαγές στην πολιτική για τον μισαλλόδοξο λόγο είναι επίσης αξιοσημείωτες. Η Meta θα επιτρέπει πλέον εκφράσεις όπως το να αποκαλεί κάποιος τα τρανς άτομα «αυτό», να υποστηρίζει ότι οι γυναίκες είναι «ιδιοκτησία» ή να ισχυρίζεται ότι η ομοφυλοφιλία είναι ψυχική ασθένεια. (Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτές οι αλλαγές δεν έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τους LGBTQ εργαζομένους της Meta.) Παράλληλα χάρη στην «πιο προσωποποιημένη προσέγγιση πολιτικού περιεχομένου», φαίνεται πως η πόλωση επιστρέφει στο προσκήνιο.
Ο Ζούκερμπεργκ ξαναγράφει την ιστορία με τον δικό του τρόπο
Η ανακοίνωση του Ζούκερμπεργκ ήταν μία από τις πιο κυνικές εκφράσεις αναθεώρησης της ιστορίας που έχουμε δει. Όπως έχουν επισημάνει πολλοί φαίνεται να είναι μια προσπάθεια να έρθει πιο κοντά με τη νέα εποχή που φέρει φαρδιά πλατιά το όνομα του νέου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συνοδευόμενη μάλιστα από παρουσίαση στο Fox and Friends.
Ο Ζούκερμπεργκ προσπάθησε να παρουσιάσει το ιστορικό της Meta σε θέματα επιβεβαίωσης γεγονότων και διαχείρισης περιεχομένου ως κάτι που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι ότι αυτές οι αποφάσεις ήταν δικές του. Ο ίδιος έχει σχεδιάσει τη Meta με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει σχεδόν απόλυτο έλεγχο κάτι που είναι ευρέως γνωστό.
Στην ανακοίνωση της Τρίτης προσπάθησε να κατηγορήσει άλλους για τις πολιτικές που ο ίδιος υιοθέτησε. «Οι κυβερνήσεις και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης είχαν πιέσει για περισσότερη λογοκρισία», δήλωσε. «Μετά την εκλογή του Τραμπ το 2016, τα παραδοσιακά μέσα έγραφαν ασταμάτητα ότι η παραπληροφόρηση είναι απειλή για τη Δημοκρατία. Προσπαθήσαμε με καλή πίστη να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ανησυχίες χωρίς να γίνουμε οι κριτές της αλήθειας, αλλά οι “fact-checkers” ήταν πολιτικά προκατειλημμένοι και κατέστρεψαν με τον τρόπο τους την εμπιστοσύνη ειδικά στις ΗΠΑ».
Πίσω από τις λέξεις
Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει λάβει ποτέ ουσιαστικά μέτρα επιβολής κατά της Meta και σίγουρα τίποτα σχετικό με παραπληροφόρηση. Υπήρξαν πρόστιμα και διακανονισμοί, αλλά για μια εταιρεία του μεγέθους της Meta αυτά είναι «κουνούπια». Υπάρχει βέβαια μία υπόθεση αντιμονοπωλιακού χαρακτήρα από την FTC, αλλά αυτή δεν αφορά λογοκρισία ή επιβεβαίωση γεγονότων.
Όσον αφορά τα μέσα ενημέρωσης, η Meta έχει μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία από τον συνδυασμό εταιρειών όπως η Walt Disney (ABC), η Comcast (NBC), η Paramount (CBS), η Warner Bros (CNN), η New York Times Company και η Fox Corp (Fox News). Στην πραγματικότητα η εκτιμώμενη προσωπική περιουσία του Ζάκερμπεργκ είναι μεγαλύτερη από την αξία οποιασδήποτε από αυτές τις εταιρείες ξεχωριστά.
Εν τω μεταξύ, το κοινό της Meta είναι απείρως μεγαλύτερο από αυτό οποιασδήποτε «παραδοσιακής» εταιρείας μέσων ενημέρωσης. Σύμφωνα με τον τεχνολογικό γίγαντα, η πλατφόρμα διαθέτει περίπου 3,29 δισεκατομμύρια ημερήσιους ενεργούς χρήστες. Ημερησίως! Και όπως έχει αποδείξει επανειλημμένα η εταιρεία, συμπεριλαμβανομένων των ανακοινώσεων αυτής της εβδομάδας είναι κάτι παραπάνω από πρόθυμη να προσαρμόζει τους αλγόριθμους της για να ελέγχει τι βλέπει αυτό το κοινό από τα «παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης».
Ως αποτέλεσμα οι εκδότες εδώ και πολύ καιρό έχουν υποκύψει στη Meta για να εξασφαλίσουν έστω και μικρά κομμάτια αυτού του κοινού. Θυμάστε τη στροφή προς τα βίντεο (pivot to video); Ή τα Instant Articles; Τα μέσα ενημέρωσης πέρασαν πάνω από μια δεκαετία προσπαθώντας να ανταποκριθούν ή να προσαρμοστούν σε αυτό που το Facebook έλεγε ότι ήθελε να προβάλλει, μόνο για να αλλάξει γνώμη και να περιορίσει την επισκεψιμότητα. Η ιδέα ότι οι εκδότες έχουν οποιαδήποτε επιρροή στη Meta έχει φτάσει να αντιμετωπίζεται ως αστείο.
Η διαδρομή Ζούκερμπεργκ και Meta
Ας επιστρέψουμε λίγο πίσω για να δούμε πώς η εταιρεία έφτασε σε αυτό το σημείο. Κάποτε το Twitter αποτελούσε πραγματική απειλή για το Facebook. Μετά τις εκλογές του 2012, όπου το Twitter έφτασε να είναι κυρίαρχο και το Facebook πέρασε σε δεύτερη μοίρα, ο Ζούκερμπεργκ και η ομάδα του στράφηκαν έντονα στις ειδήσεις. Δημιούργησαν κουμπιά κοινοποίησης, ώστε οι χρήστες να μπορούν εύκολα να δημοσιεύουν περιεχόμενο από όλο τον ιστό στις ροές τους. Μέχρι το 2014 ο Ζούκερμπεργκ δήλωνε ότι ήθελε το Facebook να είναι η «τέλεια προσωποποιημένη εφημερίδα» για κάθε άνθρωπο στον κόσμο.
Όμως υπήρξαν συνέπειες. Μέχρι το 2015 η πλατφόρμα ήρθε αντιμέτωπη με μία επιδημία ψευδών ειδήσεων, για την οποία ήταν πλήρως ενήμερη. Μέχρι τις εκλογές του 2016 έφηβοι είχαν μετατρέψει τα fake news σε ένα παιχνίδι, δημιουργώντας ψεύτικες φιλο-Τραμπ ειδήσεις αποκλειστικά για να επωφεληθούν από τη συνδυασμένη επισκεψιμότητα του Facebook και τα έσοδα από το Google AdSense. Μετά τις εκλογές του 2016, όλα αυτά έσκασαν σαν βόμβα στο Facebook. Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς ανακοίνωσε ότι θα συνεργαζόταν με fact-checkers. Ένα χρόνο αργότερα, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε ότι το ζήτημα της παραπληροφόρησης ήταν «πολύ σημαντικό για να αγνοηθεί». Μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα …
Υπεκφυγές και πραγματικότητα
Ο Ζούκερμπεργκ παρέλειψε όλη αυτή την άβολη ιστορία. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Κανείς δεν τον ανάγκασε να προσλάβει fact-checkers. Κανείς δεν ήταν σε θέση να τον πιέσει πραγματικά να το κάνει. Αν αυτό ίσχυε δεν θα μπορούσε τώρα να τους απολύει από το γραφείο του φορώντας το ρολόι των 900.000 δολαρίων. Ο ίδιος πήρε τις αποφάσεις που τώρα προσπαθεί να αποποιηθεί. Το θέμα όμως είναι το εξής: Οι άνθρωποι ήδη γνωρίζουν πολύ καλά τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ για να πειστούν από αυτή τη διαφανή προσπάθεια κολακείας.
Οι Ρεπουμπλικανοί ήδη μισούν τον Ζούκερμπεργκ. Η Γερουσιαστής Lindsey Graham τον έχει κατηγορήσει ότι «έχει αίμα στα χέρια του». Ο Γερουσιαστής Josh Hawley τον ανάγκασε να ζητήσει αμήχανα συγγνώμη από τις οικογένειες παιδιών που υπέφεραν εξαιτίας της πλατφόρμας του. Ο Γερουσιαστής Ted Cruz σε πολλές περιπτώσεις τον έχει επικρίνει έντονα. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε απειλήσει να τον βάλει στη φυλακή.
Αλλά και οι Δημοκρατικοί δεν τον συμπαθούν. Η Γερουσιαστής Elizabeth Warren, ο Γερουσιαστής Bernie Sanders, καθώς και η Alexandria Ocasio-Cortez τον έχουν επίσης κατακεραυνώσει. Στο ευρύ κοινό ο Ζούκερμπεργκ είναι λιγότερο δημοφιλής από τον Τραμπ και πιο αντιπαθής από τον Τζο Μπάιντεν. Και στις δύο περιπτώσεις χάνει και από τον Ίλον Μασκ.
Παρ΄όλα αυτά έχει τους περισσότερους εν ενεργεία χρήστες στις πλατφόρμες του και συνεχίζει να κρατάει το μαχαίρι και το καρπούζι σε μία καθημερινότητα “συνήθειας” που οι χρήστες αδυνατούν πλέον να εγκαταλείψουν, κάτι που φυσικά ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα.
*Με στοιχεία από το Technology Review.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
Την περασμένη Τρίτη, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, δημοσίευσε ένα blog post και ένα βίντεο με τίτλο «Περισσότερη Ελευθερία Λόγου και Λιγότερα Λάθη». Ο Ζούκερμπεργκ—ο οποίος έχει παραδεχτεί στο παρελθόν λάθη όπως το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, την ανοχή σε ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες που οδήγησαν σε δύο θανάτους στο Ουισκόνσιν και τη “συμβολή” στη γενοκτονία στη Μιανμάρ—ανακοίνωσε ότι η Meta σταματά την επιβεβαίωση γεγονότων (fact-checking) στις ΗΠΑ, θα μειώσει τους «περιορισμούς» στην ελευθερία λόγου και θα αρχίσει να προβάλλει πιο στοχευμένο πολιτικό περιεχόμενο στις ροές των χρηστών.
«Ξεκίνησα να φτιάχνω τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να δώσω στους ανθρώπους φωνή», δήλωσε φορώντας ένα ρολόι χειρός αξίας 900.000 δολαρίων.
Τι αλλάζει – Ποια είναι η επόμενη ημέρα
Αν και το τέλος σχετικά με την “επιβεβαίωση γεγονότων” (σύστημα ελέγχου) έχει τραβήξει τη μεγαλύτερη προσοχή, οι αλλαγές στην πολιτική για τον μισαλλόδοξο λόγο είναι επίσης αξιοσημείωτες. Η Meta θα επιτρέπει πλέον εκφράσεις όπως το να αποκαλεί κάποιος τα τρανς άτομα «αυτό», να υποστηρίζει ότι οι γυναίκες είναι «ιδιοκτησία» ή να ισχυρίζεται ότι η ομοφυλοφιλία είναι ψυχική ασθένεια. (Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτές οι αλλαγές δεν έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τους LGBTQ εργαζομένους της Meta.) Παράλληλα χάρη στην «πιο προσωποποιημένη προσέγγιση πολιτικού περιεχομένου», φαίνεται πως η πόλωση επιστρέφει στο προσκήνιο.
Ο Ζούκερμπεργκ ξαναγράφει την ιστορία με τον δικό του τρόπο
Η ανακοίνωση του Ζούκερμπεργκ ήταν μία από τις πιο κυνικές εκφράσεις αναθεώρησης της ιστορίας που έχουμε δει. Όπως έχουν επισημάνει πολλοί φαίνεται να είναι μια προσπάθεια να έρθει πιο κοντά με τη νέα εποχή που φέρει φαρδιά πλατιά το όνομα του νέου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συνοδευόμενη μάλιστα από παρουσίαση στο Fox and Friends.
Ο Ζούκερμπεργκ προσπάθησε να παρουσιάσει το ιστορικό της Meta σε θέματα επιβεβαίωσης γεγονότων και διαχείρισης περιεχομένου ως κάτι που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι ότι αυτές οι αποφάσεις ήταν δικές του. Ο ίδιος έχει σχεδιάσει τη Meta με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει σχεδόν απόλυτο έλεγχο κάτι που είναι ευρέως γνωστό.
Στην ανακοίνωση της Τρίτης προσπάθησε να κατηγορήσει άλλους για τις πολιτικές που ο ίδιος υιοθέτησε. «Οι κυβερνήσεις και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης είχαν πιέσει για περισσότερη λογοκρισία», δήλωσε. «Μετά την εκλογή του Τραμπ το 2016, τα παραδοσιακά μέσα έγραφαν ασταμάτητα ότι η παραπληροφόρηση είναι απειλή για τη Δημοκρατία. Προσπαθήσαμε με καλή πίστη να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ανησυχίες χωρίς να γίνουμε οι κριτές της αλήθειας, αλλά οι “fact-checkers” ήταν πολιτικά προκατειλημμένοι και κατέστρεψαν με τον τρόπο τους την εμπιστοσύνη ειδικά στις ΗΠΑ».
Πίσω από τις λέξεις
Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει λάβει ποτέ ουσιαστικά μέτρα επιβολής κατά της Meta και σίγουρα τίποτα σχετικό με παραπληροφόρηση. Υπήρξαν πρόστιμα και διακανονισμοί, αλλά για μια εταιρεία του μεγέθους της Meta αυτά είναι «κουνούπια». Υπάρχει βέβαια μία υπόθεση αντιμονοπωλιακού χαρακτήρα από την FTC, αλλά αυτή δεν αφορά λογοκρισία ή επιβεβαίωση γεγονότων.
Όσον αφορά τα μέσα ενημέρωσης, η Meta έχει μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία από τον συνδυασμό εταιρειών όπως η Walt Disney (ABC), η Comcast (NBC), η Paramount (CBS), η Warner Bros (CNN), η New York Times Company και η Fox Corp (Fox News). Στην πραγματικότητα η εκτιμώμενη προσωπική περιουσία του Ζάκερμπεργκ είναι μεγαλύτερη από την αξία οποιασδήποτε από αυτές τις εταιρείες ξεχωριστά.
Εν τω μεταξύ, το κοινό της Meta είναι απείρως μεγαλύτερο από αυτό οποιασδήποτε «παραδοσιακής» εταιρείας μέσων ενημέρωσης. Σύμφωνα με τον τεχνολογικό γίγαντα, η πλατφόρμα διαθέτει περίπου 3,29 δισεκατομμύρια ημερήσιους ενεργούς χρήστες. Ημερησίως! Και όπως έχει αποδείξει επανειλημμένα η εταιρεία, συμπεριλαμβανομένων των ανακοινώσεων αυτής της εβδομάδας είναι κάτι παραπάνω από πρόθυμη να προσαρμόζει τους αλγόριθμους της για να ελέγχει τι βλέπει αυτό το κοινό από τα «παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης».
Ως αποτέλεσμα οι εκδότες εδώ και πολύ καιρό έχουν υποκύψει στη Meta για να εξασφαλίσουν έστω και μικρά κομμάτια αυτού του κοινού. Θυμάστε τη στροφή προς τα βίντεο (pivot to video); Ή τα Instant Articles; Τα μέσα ενημέρωσης πέρασαν πάνω από μια δεκαετία προσπαθώντας να ανταποκριθούν ή να προσαρμοστούν σε αυτό που το Facebook έλεγε ότι ήθελε να προβάλλει, μόνο για να αλλάξει γνώμη και να περιορίσει την επισκεψιμότητα. Η ιδέα ότι οι εκδότες έχουν οποιαδήποτε επιρροή στη Meta έχει φτάσει να αντιμετωπίζεται ως αστείο.
Η διαδρομή Ζούκερμπεργκ και Meta
Ας επιστρέψουμε λίγο πίσω για να δούμε πώς η εταιρεία έφτασε σε αυτό το σημείο. Κάποτε το Twitter αποτελούσε πραγματική απειλή για το Facebook. Μετά τις εκλογές του 2012, όπου το Twitter έφτασε να είναι κυρίαρχο και το Facebook πέρασε σε δεύτερη μοίρα, ο Ζούκερμπεργκ και η ομάδα του στράφηκαν έντονα στις ειδήσεις. Δημιούργησαν κουμπιά κοινοποίησης, ώστε οι χρήστες να μπορούν εύκολα να δημοσιεύουν περιεχόμενο από όλο τον ιστό στις ροές τους. Μέχρι το 2014 ο Ζούκερμπεργκ δήλωνε ότι ήθελε το Facebook να είναι η «τέλεια προσωποποιημένη εφημερίδα» για κάθε άνθρωπο στον κόσμο.
Όμως υπήρξαν συνέπειες. Μέχρι το 2015 η πλατφόρμα ήρθε αντιμέτωπη με μία επιδημία ψευδών ειδήσεων, για την οποία ήταν πλήρως ενήμερη. Μέχρι τις εκλογές του 2016 έφηβοι είχαν μετατρέψει τα fake news σε ένα παιχνίδι, δημιουργώντας ψεύτικες φιλο-Τραμπ ειδήσεις αποκλειστικά για να επωφεληθούν από τη συνδυασμένη επισκεψιμότητα του Facebook και τα έσοδα από το Google AdSense. Μετά τις εκλογές του 2016, όλα αυτά έσκασαν σαν βόμβα στο Facebook. Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς ανακοίνωσε ότι θα συνεργαζόταν με fact-checkers. Ένα χρόνο αργότερα, ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε ότι το ζήτημα της παραπληροφόρησης ήταν «πολύ σημαντικό για να αγνοηθεί». Μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα …
Υπεκφυγές και πραγματικότητα
Ο Ζούκερμπεργκ παρέλειψε όλη αυτή την άβολη ιστορία. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Κανείς δεν τον ανάγκασε να προσλάβει fact-checkers. Κανείς δεν ήταν σε θέση να τον πιέσει πραγματικά να το κάνει. Αν αυτό ίσχυε δεν θα μπορούσε τώρα να τους απολύει από το γραφείο του φορώντας το ρολόι των 900.000 δολαρίων. Ο ίδιος πήρε τις αποφάσεις που τώρα προσπαθεί να αποποιηθεί. Το θέμα όμως είναι το εξής: Οι άνθρωποι ήδη γνωρίζουν πολύ καλά τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ για να πειστούν από αυτή τη διαφανή προσπάθεια κολακείας.
Οι Ρεπουμπλικανοί ήδη μισούν τον Ζούκερμπεργκ. Η Γερουσιαστής Lindsey Graham τον έχει κατηγορήσει ότι «έχει αίμα στα χέρια του». Ο Γερουσιαστής Josh Hawley τον ανάγκασε να ζητήσει αμήχανα συγγνώμη από τις οικογένειες παιδιών που υπέφεραν εξαιτίας της πλατφόρμας του. Ο Γερουσιαστής Ted Cruz σε πολλές περιπτώσεις τον έχει επικρίνει έντονα. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε απειλήσει να τον βάλει στη φυλακή.
Αλλά και οι Δημοκρατικοί δεν τον συμπαθούν. Η Γερουσιαστής Elizabeth Warren, ο Γερουσιαστής Bernie Sanders, καθώς και η Alexandria Ocasio-Cortez τον έχουν επίσης κατακεραυνώσει. Στο ευρύ κοινό ο Ζούκερμπεργκ είναι λιγότερο δημοφιλής από τον Τραμπ και πιο αντιπαθής από τον Τζο Μπάιντεν. Και στις δύο περιπτώσεις χάνει και από τον Ίλον Μασκ.
Παρ΄όλα αυτά έχει τους περισσότερους εν ενεργεία χρήστες στις πλατφόρμες του και συνεχίζει να κρατάει το μαχαίρι και το καρπούζι σε μία καθημερινότητα “συνήθειας” που οι χρήστες αδυνατούν πλέον να εγκαταλείψουν, κάτι που φυσικά ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα.
*Με στοιχεία από το Technology Review.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
