Η Jayde Powell είναι στρατηγική σύμβουλος μάρκετινγκ στα social media και δημιουργός περιεχομένου, δημοσιεύοντας περίπου ένα βίντεο την ημέρα, κυρίως στο LinkedIn. Συμμετέχει σε εκδηλώσεις από εταιρείες όπως η Uber και η Delta Airlines και συμβουλεύει άλλους για το πώς να εξασφαλίσουν συνεργασίες με brands. Πριν από λίγες εβδομάδες, ανέφερε ότι είχε κερδίσει πάνω από 50.000 δολάρια στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Παρά την επιτυχία της, η Powell λέει ότι έχει ήδη βιώσει τις αρνητικές συνέπειες του να είναι συνεχώς συνδεδεμένη στο διαδίκτυο. 

«Απλώς δεν νομίζω ότι είναι φυσιολογικό να ξυπνάς και να κοιτάς το κινητό σου κάθε πρωί» υποστηρίζει, σημειώνοντας ότι από το 2021 άρχισε να φορά γυαλιά που φιλτράρουν το μπλε φως για να ανακουφίσει τις ημικρανίες που προκλήθηκαν από την παρατεταμένη χρήση οθονών. Παραδέχεται ότι είναι εθισμένη στα social media και στη ντοπαμίνη που συνοδεύει την υψηλή αλληλεπίδραση με το κοινό. «Είναι ντροπιαστικό να το λέω, αλλά είναι και αλήθεια». 

Η Powell επισκέπτεται ειδική θεραπεύτρια περίπου μία φορά το μήνα και λέει ότι η «πλειοψηφία» των συνεδριών αφορά θέματα καριέρας, όπως εξουθένωση, η συνεχής πίεση να παραμένει σχετική στον τομέα της και η παρενόχληση από το κοινό. Παρόλο που οι περισσότερες φίλες της που εργάζονται ως δημιουργοί περιεχομένου θέλουν να πάνε σε θεραπεία, λόγω της ασταθούς οικονομικής τους κατάστασης «θεωρείται σχεδόν πολυτέλεια». 

Η CreatorCare, μια νέα τηλεϊατρική υπηρεσία ψυχικής υγείας στοχεύει να καλύψει αυτό το κενό προσφέροντας θεραπεία με κυμαινόμενη τιμή, ειδικά προσαρμοσμένη σε ανθρώπους που εργάζονται στη δημιουργική οικονομία. Η πρωτοβουλία—συνεργασία μεταξύ της εταιρείας τηλεϊατρικής Revive Health Therapy και της ομάδας Creators 4 Mental Health—θα παρέχει πρόσβαση σε ανθρώπινους θεραπευτές, με εικονικές συνεδρίες σε προσιτές τιμές. 

Η έναρξη της υπηρεσίας έρχεται σε μια εποχή που όλο και περισσότεροι δημιουργοί μιλούν ανοιχτά για την εξάντληση του κλάδου. Τον Φεβρουάριο, ο YouTuber Mr. Beast είπε στον Steven Bartlett στο podcast The Diary of a CEO: «Αν η ψυχική μου υγεία ήταν προτεραιότητα, δεν θα είχα τόσο μεγάλη επιτυχία». Παράλληλα, γίνονται ευρύτερες προσπάθειες για ρύθμιση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται αυτοί οι εργαζόμενοι από τις πλατφόρμες—οι οποίες κερδοφορούν από αυτούς. 

Μια μελέτη για τους influencers που δημοσιεύτηκε το 2024 στο περιοδικό Digital Health βρήκε «σημαντική συσχέτιση» μεταξύ της παρατεταμένης χρήσης social media και της αυξημένης εμφάνισης αρνητικών συναισθημάτων—ιδίως για όσους κερδίζουν κάτω από $10.000 ετησίως από τη δραστηριότητά τους. 

Η συνιδρύτρια της CreatorCare, Shira Lazar, 42 ετών, τονίζει ότι παρόλο που αγαπά τη δημιουργικότητα και την κοινότητα που προσφέρει ο χώρος, ο «φόβος της εξαφάνισης τροφοδοτεί την εξάντληση σε ένα σύστημα που απαιτεί συνεχώς να τροφοδοτείς τις πλατφόρμες με περιεχόμενο». Οι δημιουργοί παλεύουν με άγχος, κατάθλιψη, διαταραχές διατροφής και εισόδημα που μπορεί να μεταβάλλεται δραματικά κάθε μήνα. Επίσης δυσκολεύονται να σχηματίσουν μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας έξω από το διαδικτυακό τους προφίλ. 

Ταυτόχρονα, πρόκειται για έναν εξαιρετικά περιζήτητο επαγγελματικό δρόμο: το 57% των Gen Z ερωτηθέντων δηλώνει ότι θέλει να γίνει influencer, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Morning Consult το 2023. 

Η Amy Kelly, συνιδρύτρια της Revive Health Therapy και πιστοποιημένη οικογενειακή θεραπεύτρια βλέπει πολλούς δημιουργούς περιεχομένου στις συνεδρίες της και είναι εξοικειωμένη με τα προβλήματα αυτά. Συγκρίνει την ανάπτυξη της βιομηχανίας με μια «μηχανή που κατασκευάστηκε χωρίς καμία συντήρηση». Λέει πως οι influencers μπορεί να χάσουν την αίσθηση της πραγματικότητας λόγω των διαρκών, αλλά τεχνητών συνδέσεων που σχηματίζουν στο διαδίκτυο. 

«Όταν λαμβάνουμε likes, καρδούλες και μηνύματα, έχουμε ντοπαμινικές αντιδράσεις… Αυτό μιμείται την αλληλεπίδραση στην πραγματική ζωή» επισημαίνει η Kelly. Από την άλλη πλευρά, όμως, όταν τα σχόλια δεν είναι θετικά, η επίδραση μπορεί να είναι δυσανάλογα αρνητική. «Η αντίδρασή μου θα είναι εντονότερη σε σύγκριση με το να μου φωνάξει κάποιος άγνωστος κάτι κακό στον δρόμο». 

Αυτό είναι κάτι με το οποίο η Powell ταυτίζεται. Πρόσφατα λέει την αποκάλεσαν χοντρή στο διαδίκτυο απλώς επειδή επαίνεσε την εμφάνιση της κόρης της Beyoncé, Blue Ivy. Όταν βοήθησε στην ίδρυση μιας κοινότητας κάνναβης για Αφροαμερικανίδες γυναίκες στον κλάδο, δέχτηκε παρενόχληση στην πλατφόρμα X—κυρίως από άλλους “μαύρους”—και την κατηγόρησαν ότι «προσπαθεί να φυτέψει ιδέες για χρήση ναρκωτικών στη μαύρη κοινότητα». 

Όταν συνομιλεί με στελέχη επιχειρήσεων, η Powell πολλές φορές τονίζει το υπόβαθρό της στο μάρκετινγκ αντί για την ιδιότητά της ως influencer. Λέει πως υπάρχει «σίγουρα ένα στίγμα» γύρω από αυτό το επάγγελμα, καθώς θεωρείται «όχι αληθινή δουλειά». 

Όμως αυτή η αντίληψη αλλάζει, σύμφωνα με τον Danial Abas, πρόεδρο του Creators Guild of America. Η ένωση, που ιδρύθηκε το 2023 είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην προστασία και εκπροσώπηση των δημιουργών περιεχομένου και των influencers—χωρίς να είναι συνδικάτο. 

«Πιστεύω πως οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμα κατανοήσει τι σημαίνει επιρροή», λέει ο Abas. «Η προσοχή είναι εμπόριο, και κάθε επιχείρηση χρειάζεται προσοχή… Οι δημιουργοί είναι μπροστά από την εποχή τους, γιατί δημιουργούν προσοχή για τον εαυτό τους». 

Η ένωση λέει ότι εκπροσωπεί πάνω από 1.000 δημιουργούς και πρόσφατα δημοσίευσε ένα «συμβόλαιο συνεργασίας»—ένα σετ προτύπων που μπορούν να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν νομικά οι εταιρείες όταν συνεργάζονται με δημιουργούς. Ένα από τα βασικά σημεία είναι η υποχρέωση πληρωμής των δημιουργών εντός 90 ημερών. Ο Abas λέει ότι η μη έγκαιρη πληρωμή είναι ένας από τους κύριους παράγοντες άγχους για τους δημιουργούς. 

«Σε θεμελιώδες επίπεδο, το να μην ξέρεις αν θα μπορέσεις να πληρώσεις το ενοίκιο ή τη δόση του στεγαστικού σου για δουλειά που έχεις ήδη κάνει, δεν είναι σωστό», λέει ο Abas, σημειώνοντας ότι οι δημιουργοί συχνά «δεν αντιμετωπίζονται ως επαγγελματίες». Όσον αφορά τη νομιμοποίηση του επαγγέλματος, η ένωση εξετάζει τη δυνατότητα καθιέρωσης διαπίστευσης για ορισμένους δημιουργούς, καθώς και τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων που θα ονομάζεται Hue, παρόμοια με το IMDB, για την προβολή του έργου τους. 

Το συμβόλαιο συνεργασίας προβλέπει επίσης ότι οι δημιουργοί διατηρούν τα δικαιώματα του περιεχομένου που παράγουν. Ο Abas λέει ότι ήδη έχουν υιοθετήσει το συμβόλαιο εταιρείες όπως οι Whalar και Linktree. Διευκρινίζει ότι η ένωση δεν είναι συνδικάτο, επειδή δεν θα είχε τη δυνατότητα να κηρύξει απεργία, ενώ «η απαίτηση συγκεκριμένων όρων πληρωμής θα μπορούσε στην πραγματικότητα να καταπνίξει τη δημιουργικότητα». Επιπλέον επισημαίνει ότι προς το παρόν η ένωση δεν μπορεί να προσφέρει ιατρικά οφέλη στα μέλη της, τα οποία πληρώνουν $99 ετησίως. 

Η Shira Lazar αναφέρει πως βρίσκεται σε συνομιλίες με διάφορους συλλόγους προκειμένου να αξιολογήσει το πώς οι δημιουργοί περιεχομένου θα μπορούσαν να πληρούν τις προϋποθέσεις για παροχές υγείας, αλλά αυτό παραμένει ακόμα υπό διαμόρφωση. Ελπίζει ότι και άλλοι θα εμπνευστούν από την πρωτοβουλία του CreatorCare. 

Σε αντίθεση με την Powell, δεν βλέπει τον εαυτό της να εγκαταλείπει αυτό το επάγγελμα ή την έλξη του να είναι δημιουργός—γι’ αυτό και θέλει να βελτιώσει τις συνθήκες για όλους.«Είμαι σαν την Joan Rivers· θα δημιουργώ μέχρι να πεθάνω, γι’ αυτό θέλω να εξασφαλίσω ότι θα μπορώ να ευημερώ». 

*Με στοιχεία από το Wired. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.