Τις προάλλες, έπεσε στα χέρια μου ένας σοβιετικός οδηγός του 1959 για ένα πάρκο της Μόσχας που αποτύπωνε τον τεχνολογικό ουτοπισμό της ΕΣΣΔ επί Κρουστσόφ.

«Μια παράξενη φιγούρα που φυλάει το πάρκο της Ηλεκτροκίνησης», μια φιγούρα που «ενσάρκωνε τη νέα εποχή». Ο οδηγός περιέγραφε τη σκηνή: Από μακριά φαίνεται να πλησιάζει ένας επισκέπτης από τον Μεσαίωνα, ένας ιππότης ντυμένος με πανοπλία. Όμως η πανοπλία του είναι από αλουμίνιο και κάτω από αυτήν δεν έχει καρδιά που να χτυπάει, ενώ στις φλέβες του δεν ρέει καυτό κόκκινο αίμα. Η καρδιά του είναι μηχανική και το αίμα του είναι ηλεκτρονικό. Είναι ένα ρομπότ.

Το ρομπότ υποδεχόταν τους επισκέπτες ομολογώντας: «Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να κάνω πολλά, μόνο να γυρίζω, να περπατάω, να μιλάω… Ελέγχομαι από έναν ασύρματο». Ωστόσο, καυχιόταν παράλληλα για τις ικανότητές του: «Εμείς τα ρομπότ δεν φοβόμαστε τη δουλειά, ούτε τη ζέστη, ούτε το κρύο». Οι επισκέπτες που δεν μιλούσαν ρωσικά μπορούσαν να σηκώσουν ένα κοντινό τηλεφωνικό ακουστικό και να ακούσουν το μήνυμά του στα γαλλικά, τα αγγλικά ή τα γερμανικά.

Στην Παγκόσμια Έκθεση του 1939 στη Νέα Υόρκη παρουσιάστηκε ο «Elektro», ένα ρομπότ από την εταιρία Westinghouse Electric Company, το οποίο επιδείκνυε τις ικανότητές του να καπνίζει τσιγάρα, γοητεύοντας τις κυρίες μπροστά σε ένα ενθουσιασμένο κοινό.

Τα ρομπότ αποτελούν μάλλον ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο όπου διαδραματίστηκε ο τεχνολογικός ανταγωνισμός μεταξύ του δυτικού και του ανατολικού μπλοκ. Τόσο η Διαστημική κούρσα όσο και η κλιμάκωση των πυρηνικών όπλων των δεκαετιών του 1950 και του 1960, άλλωστε, στηρίχθηκαν στη μηχανική αυτοματοποίηση. Τα ρομπότ βρέθηκαν στο επίκεντρο του Ψυχρού Πολέμου, είτε ως πραγματική, αν και εκκολαπτόμενη, τεχνολογία, είτε ως προάγγελοι ενός τεχνολογικού μέλλοντος (η πρόσφατη γοητεία και ο φόβος μας για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι το επόμενο κεφάλαιο μιας μακράς ιστορίας). Η κατασκευή φιλικών προς τον καταναλωτή ρομπότ όπως η Elektro ήταν μια έξυπνη προπαγανδιστική κίνηση που εξανθρώπιζε τον αναδυόμενο κόσμο του μη ανθρώπινου. Φυσικά, αν δεν είχε γίνει απόλυτα σωστά, αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ.

Ο οδηγός αυτός μου κίνησε την περιέργεια, και να ψάξω επιπλέον εικόνες και πληροφορίες για αυτά τα πρωτόλεια και περίτεχνα σοβιετικά ρομπότ:

Στις αρχές του 20ού αιώνα οι ιδέες της αυτοματοποίησης της παραγωγής ενέπνευσαν όλες τις βιομηχανικές χώρες και η Σοβιετική Ένωση δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Και το πρώτο ανδροειδές ρομπότ συναρμολογήθηκε από έναν σοβιετικό μαθητή λυκείου ονόματι Vadim Matskevich από την περιοχή Rostov το 1936.

Όπως έγραψε αργότερα ο ίδιος ο Βαντίμ Ματσκέβιτς στο περιοδικό «Young Technician», άρχισε να ενδιαφέρεται για τα ρομπότ μετά την παρακολούθηση της ταινίας «Loss of Sensation» (1935). Εξήγησε στους ενήλικες στο περιφερειακό κέντρο νέων τεχνικών την ιδέα του και εκείνοι του πρόσφεραν 20 φύλλα λευκοσιδήρου και δώδεκα ρουλεμάν. Το ρομπότ του ‘B2M’ είχε ύψος 1,2 μέτρα, μπορούσε να εκτελέσει οκτώ εντολές (π.χ. να σηκώσει το χέρι του, να κινηθεί προς το φως) και ελεγχόταν με τηλεχειριστήριο. Το ρομπότ εντυπωσίασε πολύ την περιφερειακή διοίκηση και το 1937 ήδη το «B2M» ταξίδεψε στη Διεθνή Έκθεση στο Παρίσι.

Ο Μάτζκεβιτς ενδιαφερόταν εφ’ όρου ζωής για την αεροπορική τεχνολογία και, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, έγινε μέντορας ενός κέντρου νέων τεχνικών στο Σκιολκόβο κοντά στη Μόσχα.

Το 1959, οι νεαροί μηχανικοί είχαν ήδη αποκαλύψει το δικό τους νέο ρομπότ στο εκθεσιακό κέντρο VDNKh. Μια ειδική σκηνή είχε κατασκευαστεί μπροστά από το περίπτερο «Ηλεκτρισμός», όπου το ρομπότ έδινε παραστάσεις κάθε δύο ώρες. Είχε ύψος 1,8 μέτρα, μπορούσε να εκτελέσει 18 εντολές μέσω ασυρμάτου, μπορούσε να «βλέπει» και να «ακούει».

Ο «απόγονος» αυτού του ρομπότ δεν ενδιέφερε μόνο τους Σοβιετικούς πολίτες, αλλά παρουσιάστηκε και στην έκθεση «Expo 70» στην Οσάκα της Ιαπωνίας. Είχε ύψος 2,6 μέτρα, ζύγιζε 220 κιλά και μπορούσε να εκτελέσει 27 εντολές. Και αυτό το συγκεκριμένο μπορούσε ακόμη και να «χορεύει»!

Τα καλύτερα ρομπότ της Σοβιετικής Ένωσης

Από τη δεκαετία του 1960, η βιομηχανία στην ΕΣΣΔ άρχισε να αυτοματοποιείται μαζικά και όλο και περισσότεροι μηχανικοί, τόσο αρχάριοι όσο και έμπειροι, άρχισαν να αναπτύσσουν τη ρομποτική.

Το 1962, ένας «οδηγός ρομπότ» εμφανίστηκε στο Πολυτεχνικό Μουσείο της Μόσχας.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το περιοδικό «Technics for Youth» ανακοίνωσε διαγωνισμό για το καλύτερο ανθρωποειδές ρομπότ. Το πρώτο βραβείο ήταν μια μοτοσικλέτα. Τα καλύτερα έργα παρουσιάστηκαν στη Μόσχα ένα χρόνο αργότερα.

Ο Μπόρις Γκρίσιν, καθηγητής σχεδίου από την Καλούγκα, συναρμολόγησε μια «αυτόματη γραμματέα ρομπότ» («ARS»).

Αρχικά το σχεδίασε ως οικιακό βοηθό για την ηλικιωμένη μητέρα του. Το ρομπότ «ARS» δεχόταν κλήσεις, ηχογραφούσε μηνύματα, άνοιγε την πόρτα για τους επισκέπτες και την ξυπνούσε το πρωί. Είχε επίσης ένα τραπέζι για το σερβίρισμα. Το ρομπότ αναγνωρίστηκε ως το πιο σύνθετο και έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα – εκτίθεται στο Κρατικό Μουσείο Ιστορίας της Κοσμοναυτικής στην Καλούγκα.

Ο νικητής του διαγωνισμού ήταν το ρομπότ που δημιούργησαν οι ερασιτέχνες υπό την καθοδήγηση του Μπόρις Βασιλένκο, καθηγητή του Τεχνικού Κολλεγίου του Καλίνγκραντ. Παρουσίασαν ένα ρομπότ ύψους δύο μέτρων με την ονομασία «Ποσειδώνας» με στολή κατάδυσης. Μπορούσε να κινείται με ταχύτητα έως και 5 χλμ/ώρα, να προειδοποιεί για κινδύνους (διέθετε μετρητή για την ανίχνευση ραδιενέργειας) και επίσης να παρακάμπτει εμπόδια χρησιμοποιώντας σόναρ.

Ρομπότ για όλες τις εργασίες

Οι σοβιετικοί επιστήμονες ανέπτυξαν ρομπότ για σχεδόν κάθε τομέα της εθνικής οικονομίας. Μέχρι το 1980, η χώρα διέθετε 6.000 βιομηχανικά ρομπότ, δηλαδή πάνω από το 20% του συνόλου στον κόσμο. Τα ρομπότ εργάζονταν σε εργοστάσια αυτοκινήτων, πυρηνικά εργοστάσια, υποβρύχια και, φυσικά, στο Διάστημα.

 

Στην ΕΣΣΔ αναπτύχθηκαν τα πρώτα πλανητικά ρομπότ στον κόσμο: σεληνιακά ρομπότ, στη συνέχεια ρομπότ για τον Άρη, ακόμη και ρομπότ για την Αφροδίτη.

Σε πολλά ιδρύματα δημιουργήθηκαν σχολές με αντικείμενο τη ρομποτική και γραφεία σχεδιασμού όπου δημιουργήθηκαν νέες μονάδες.

Δείτε επίσης: Οι κοσμικές κομμουνιστικές στάσεις λεωφορείων της Σοβιετικής Ένωσης

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News