Ο Γερμανός καλλιτέχνης neck, γνωστός και ως Oliver, έχει αφιερώσει τη ζωή του στη δημιουργία και την εξερεύνηση της τέχνης, από το 1989. Ως γραφίστας και γκραφιτάς, αναγνωρίζει την «ομορφιά και (μερικές φορές) την παραδοξότητα» του σχεδιασμού ακουστικών ταινιών, κάτι που τον οδήγησε στο φιλόδοξο αρχειακό έργο του, tapedeck. Μέσω αυτού του έργου, επιδιώκει να καταγράψει το ευρύ φάσμα των κασετών που παρήχθησαν κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, αναδεικνύοντας τη σημασία τους στην πολιτιστική κληρονομιά.

Η κασέτα, που εφευρέθηκε το 1963, αρχικά δεν είχε την υποδοχή που περίμεναν οι δημιουργοί της. Ανταγωνιζόταν τις τεχνολογίες reel-to-reel και 8-track, οι οποίες κυριαρχούσαν στην αγορά. Ωστόσο, η φορητότητά της και η καταλληλότητά της για ηχογραφημένη μουσική την ανέδειξαν σταδιακά σε προτιμώμενη επιλογή. Καθώς η ποιότητα ήχου συνέχισε να βελτιώνεται τη δεκαετία του 1970, η κασέτα κέρδισε έδαφος και έγινε αγαπημένη των καταναλωτών τη δεκαετία του 1980, ξεπερνώντας το βινύλιο και κυριαρχώντας μέχρι τη δεκαετία του 1990, όταν τα CD άρχισαν να την αντικαθιστούν.

Οι κασέτες πέρα από ένα μέσο αποθήκευσης ήχου· είναι ένα φανταστικό πολιτιστικό φαινόμενο, σήμερα ξεπερασμένο και ξεχασμένο. Το σχέδιο των κασετών, με τις μοναδικές τους ετικέτες και τα χρώματα, προσφέρει μια οπτική εμπειρία που συνδυάζεται με την ακουστική. Κάθε κασέτα αφηγείται μια ιστορία — από τις πρώτες ηχογραφήσεις μέχρι τις προσωπικές συλλογές μουσικής. Οι κασέτες έχουν τη δυνατότητα να αποτυπώνουν στιγμές της ζωής μας, συνδέοντας μας με αναμνήσεις και συναισθήματα.

Η αναβίωση του ενδιαφέροντος για τις κασέτες τα τελευταία χρόνια δείχνει πόσο σημαντικές είναι για τις νέες γενιές και το έργο του neck με το tapedeck ενισχύει αυτή την τάση, καταγράφοντας και διατηρώντας αυτήν την πλούσια κληρονομιά. Η κασέτα είναι μέρος εκείνης της χειροποίητης τέχνης που συνδυάζει τον ήχο με την οπτική αισθητική. Οι δημιουργίες του neck μας υπενθυμίζουν τη σημασία των κασετών στην πολιτιστική μας κληρονομιά και τη συνεχιζόμενη επιρροή τους στη σύγχρονη μουσική σκηνή. Είτε πρόκειται για αγαπημένες ηχογραφήσεις είτε για συλλεκτικά κομμάτια, οι κασέτες θα συνεχίσουν να έχουν μια ειδική θέση στις καρδιές μας.

Φωτ.: © tapedeck

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η επίδραση των underground κυκλοφοριών μόνο σε κασέτα από πανκ και ηλεκτρονικά συγκροτήματα, οι οποίες μετέφεραν πτυχές της δυτικής κουλτούρας σε νέες γενιές πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Αυτές οι κασέτες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση μουσικών ιδεών και πολιτιστικών ρευμάτων σε χώρες που είχαν περιορισμένη πρόσβαση σε δυτικά μέσα ενημέρωσης. Μέσω των κασετών, οι νέοι μπορούσαν να ακούσουν μουσική που αμφισβητούσε το κατεστημένο και να συνδεθούν με κινήματα που προάγουν την ελευθερία της έκφρασης.

Γιορτάζοντας αυτήν την πολιτιστική κληρονομιά και την αισθητική μιας τεχνολογίας που εξακολουθεί να θαυμάζεται από τους λάτρεις του ήχου, το tapedeck παίρνει τη μορφή μιας οπτικής βάσης δεδομένων με δυνατότητα αναζήτησης σε σχεδόν χίλια παραδείγματα. Το όνομα προέρχεται από το deck, ή το μηχάνημα, στο οποίο αναπαράγονταν οι ταινίες. Με δυνατότητα αναζήτησης ανά χρόνο αναπαραγωγής, χρώμα, υλικό και μάρκα, η συλλογή αναδεικνύει τη χαρακτηριστική εμφάνιση των διπλών καρουλιών και τα αναγνωρίσιμα σχήματα – ένας μικρόκοσμος του γραφιστικού σχεδιασμού από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του 1980.

Οι κασέτες, με αργά, αλλά σταθερά βήματα, γίνονται ξανά δημοφιλείς, καθώς οι νέοι καλλιτέχνες ανακαλύπτουν την ιδιαίτερη ποιότητα του ήχου τους και την αισθητική τους. Η δημιουργία χειροποίητων εξωφύλλων και η παραγωγή περιορισμένων εκδόσεων προσθέτουν μια προσωπική πινελιά σε κάθε κασέτα, κάνοντάς την μοναδική. Οι κοινότητες γύρω από τις κασέτες συνεχίζουν να μεγαλώνουν, ειδικά στο Bandcamp, με πολλούς καλλιτέχνες να μοιράζονται τη δουλειά τους μέσω ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιρειών.

Σήμερα μια κασέτα μοιάζει με μια ξεχωριστή γέφυρα που συνδέει παρελθόν και παρόν. Η ικανότητά τους να αποτυπώνουν ήχους και αναμνήσεις έχει δημιουργήσει μια μοναδική κληρονομιά που συνεχίζει να εμπνέει πολλούς νέους καλλιτέχνες, οι οποίοι συνεχώς βρίσκουν νέους τρόπους να εκμεταλλεύονται τον θόρυβο των μαγνητικών ταινιών. Καθώς οι κασέτες επιστρέφουν στο προσκήνιο, μας θυμίζουν τη δύναμη της μουσικής ως μέσο επικοινωνίας και έκφρασης, καθώς και τη σημασία της διατήρησης των πολιτιστικών μας κληρονομιών. Εξερευνήστε εκατοντάδες ακόμη στο σάιτ του tapedeck, όπου μπορείτε επίσης να βρείτε πληροφορίες σχετικά με την υποβολή φωτογραφιών από κασέτες που δεν βρίσκονται ήδη στο αρχείο.

☞︎ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο FacebookX/Twitter και Instagram.