Τα βιβλία μυστηρίου και τα αστυνομικά μυθιστορήματα θέλουν
μαεστρία και μοναδική ευφυΐα για να είναι επιτυχημένα. Δεν είναι εύκολο να δημιουργήσεις ένα μυστήριο. Απαιτεί καλά
δομημένους και αξιόπιστους χαρακτήρες ενώ πρέπει να διατηρείται
αριστοτεχνικά το σασπένς δίνοντας ταυτόχρονα στους αναγνώστες στοιχεία τόσο αληθινά όσο και παραπλανητικά, ώστε να αποσπάται η προσοχή τους από τον πραγματικό υπαίτιο, ενώ
εντείνεται η αγωνία τους.
Με άλλα λόγια, η
μυθοπλασία μυστηρίου είναι η τέχνη της ταχυδακτυλουργίας του άγνωστου και όλων των απαντήσεών του μπροστά στους αναγνώστες, φροντίζοντας ταυτόχρονα να έχουν εμμονή με το λύση του η οποία θα τους φανερώνεται την κατάλληλη στιγμή.
Ένα βιβλίο μυστηρίου, μπορεί να μοιάζει με μυθιστόρημα τρόμου, θρίλερ, αφήγηση περιπέτειας ή ιστορία επιστημονικής φαντασίας. Μπορεί επίσης να λάβει χώρα οπουδήποτε.
Η συνταγή έχει όμως 3 βασικά συστατικά: ένα έγκλημα, μια ερώτηση και κάποιος που προσπαθεί να βρει απαντήσεις.
“Οι φόνοι της οδού Μοργκ”, Edgar Allan Poe
Ο
Edgar Allan Poe, υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικανικού ρομαντισμού αλλά ήταν και
ο συγγραφέας που ανέδειξε το μυστήριο στη λογοτεχνία.
Μέχρι το 1840, η φήμη του συγγραφέα είχε αρχίσει να εδραιώνεται στον κόσμο της λογοτεχνίας, όμως όταν το 1841 δημοσιεύει σε περιοδικό της Φιλαδέλφειας το διήγημα του “Οι φόνοι της οδού Μοργκ” ούτε ο ίδιος μπορούσε να φανταστεί ότι θα
έθετε τις βάσεις της αστυνομικής λογοτεχνίας.
“Οι φόνοι της οδού Μοργκ” θεωρείται ως
το πρώτο σύγχρονο έργο αστυνομικής λογοτεχνίας και διηγείται τις υποθέσεις του C. Auguste Dupin. Ενός ιδιότροπου και μοναχικού ερασιτέχνη ντετέκτιβ που έχει μία λογική εξήγηση για κάθε υπόθεση την οποία η αστυνομία δεν μπορεί να εξιχνιάσει. Σε αυτό το διήγημα ο
εκκεντρικός αυτός ντετέκτιβ και πρόδρομος του Sherlock Holmes καλείται να βρει πώς κατακρεουργήθηκαν οι δύο γυναίκες στο κλειδωμένο σπίτι της οδού Μοργκ. Και θα τα καταφέρει, καθώς είναι ο πρώτος ανακριτής στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας!
“Σπουδή στο Κόκκινο”, Arthur Conan Doyle
Αστυνομικό μυστήριο χωρίς την
ιδιοφυία του Sherlock Holmes δεν μπορεί να υπάρξει. Ο δημιουργός του Arthur Conan Doyle έγραψε πάνω από
50 διηγήματα με ήρωα τον διάσημο ντετέκτιβ που έμελλε να έχει δραστική επιρροή στην ποπ κουλτούρα και μαζί με τον
συνεργάτη του Dr. John Watson, έγιναν
δύο από τους πιο διάσημους χαρακτήρες της αστυνομικής λογοτεχνίας.
Το βιβλίο “Σπουδή στο Κόκκινο” γράφτηκε το 1886, και σηματοδοτεί την πρώτη εμφάνιση των 2 ηρώων. Σε αυτό το βιβλίο οι χαρακτήρες τους ξετυλίγονται και διαμορφώνονται σταδιακά, μαθαίνουμε πώς συναντήθηκαν, ενώ μας εισάγει στους ιδιόρρυθμους και έξυπνους τρόπους του Sherlock Holmes.
«Μια σπουδή στο κόκκινο, ε; Γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε λίγη ορολογία από την τέχνη. Υπάρχει η κόκκινη κλωστή του φόνου που διατρέχει το άχρωμο κουβάρι της ζωής, και το δικό μας καθήκον είναι να την ξετυλίξουμε, να την απομονώσουμε και να φανερώσουμε το κάθε εκατοστό της».
Με αυτά τα λόγια ο Sherlock Holmes περιγράφει στον φίλο και χρονικογράφο του, τον Dr. John Watson, τη φύση της δουλειάς του. Και από τη χαρακτηριστική φράση προέρχεται και ο τίτλος του βιβλίου.
Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος με τον Watson να αφηγείται την επιστροφή του στο Λονδίνο και τη συνάντησή του με τον Sherlock και τη συνεργασία που ακολούθησε. Το δεύτερο μέρος με την ιστορία των John Ferrier, Lucy και Jefferson Hope και ένα τραγικό γεγονός στην Salt Lake Valley που άλλαξε την πορεία της ζωής τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα δύο μέρη είναι φαινομενικά ασύνδετα μέχρι να συγχωνευθούν στο τέλος, αποκαλύπτοντας ό,τι πρέπει να γνωρίζουμε, και τελικά να αποκαλύψουν τη
συναρπαστικά ιδιοφυή ιδέα του Doyle στο σύνολό της.
“Δέκα μικροί νέγροι”, Agatha Christie
Η Agatha Christie δε θέλει συστάσεις. Η
βασίλισσα του εγκλήματος δεν μπορεί να λείπει από αυτή τη λίστα καθώς η
αφηγηματική της δυνότητα σε μεταφέρει πραγματικά μέσα στα κομμάτια της ιστορίας και στον τόπο που με τόση
γλαφυρότητα παρουσιάζει.
Η δημιουργός του απόλυτου Βέλγου ντετέκτιβ
Ηρακλή Πουαρό έχει δημοσιεύσει 66 μυθιστορήματα και 14 συλλογές διηγημάτων, (και τα 33 από αυτά είχαν ως πρωταγωνιστή των Πουαρό).
Ίσως από τα
κορυφαία μυθιστορήματά της οι “Δέκα μικροί νέγροι” (And then there were none) που γράφτηκε το 1939 αποτελεί ένα αριστούργημα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Η μαεστρία της Agatha Christie σε
κρατάει με κομμένη την ανάσα σε μία συναρπαστική ιστορία, με ένα συνταρακτικό και απρόσμενο τέλος που δομείται αριστοτεχνικά σελίδα τη σελίδα.
Δέκα άνθρωποι, από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, καλεσμένοι ενός άγνωστου αμφιτρύωνα, υπολόγιζαν σε διακοπές λίγων ημερών, που θα τους έμεναν αλησμόνητες. Ωστόσο ο φιλόξενος -αλλά εκκεντρικός- ιδιοκτήτης του ερημικού νησιού, απέφυγε να κάνει την εμφάνισή του και μόνο το βράδυ θα επεδίωκε μια κάπως ιδιόρρυθμη επαφή με τους καλεσμένους του. Μια χαώδης φωνή που εκτόξευε κατηγορίες, για τους δέκα ανυποψίαστους κοσμοπολίτες, θα πλημμύριζε το σαλόνι, όπου βρίσκονταν μαζεμένοι και θα έσπερνε την ανησυχία. Την ανησυχία και αργότερα τον τρόμο, καθώς ένας από τους καλεσμένους θα έπεφτε νεκρός! Ήταν ο πρώτος!
“Ο χιονάνθρωπος”, Jo Nesbo
Ο Χιονάνθρωπος είναι το έβδομο βιβλίο της σειράς του επιθεωρητή Harry Hole του Nesbo, αλλά θεωρείται
ευρέως ως το καλύτερό του . Σε αυτό, ο επιθεωρητής Hole υποπτεύεται ότι υπάρχει σχέση μεταξύ μιας γυναίκας που χάθηκε από το σπίτι του μέσα στη νύχτα και μιας περίεργης επιστολής που έλαβε. Καθώς ερευνά την εξαφάνιση, συνειδητοποιεί ότι την τελευταία δεκαετία,
έντεκα γυναίκες έχουν εξαφανιστεί μετά το πρώτο χιόνι της χρονιάς.
Μια ιστορία με έναν κατά συρροή δολοφόνου, που αναδεικνύει τον Nesbo ως
μαέστρο της περίπλοκης, αριστοτεχνικά δομημένης αφήγησης και δικαιώνει
τον τίτλο του ως «βασιλιά» της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Τα έργα του εκδίδονται σε
50 γλώσσες και έχουν πουλήσει περισσότερα από 55 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Ανανέωσε το αστυνομικό μυθιστόρημα και ανέδειξε τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού αυτού είδους.
“Η λέσχη φόνων της Πέμπτης”, Richard Osman
Μία από τις δημοφιλέστερες τηλεοπτικές περσόνες της Μεγάλης Βρετανίας, ο Richard Osman (Ρίτσαρντ Οσμάν) είναι παρουσιαστής του εξαιρετικά επιτυχημένου τηλεπαιχνιδιού γνώσεων Pointless του BBC. Η Λέσχη Φόνων της Πέμπτης είναι το πρώτο του βιβλίο, το οποίο γνώρισε
τεράστια επιτυχία καθώς συνέθεσε αριστοτεχνικά βρετανικό χιούμορ και καυστικά κοινωνικά σχόλια σε μία συναρπαστική πλοκή αστυνομικού μυθιστορήματος. “Η λέσχη φόνων της Πέμπτης” δεν είναι τυχαία λοιπόν
το τρίτο πιο επιτυχημένο μυθιστόρημα όλων των εποχών στη Μεγάλη Βρετανία ενώ έχει μεταφραστεί σε 40 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, με ανατροπές και συναρπαστική ροή που σε κρατάει σε αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα. “Σε έναν γαλήνιο οικισμό ευγηρίας στη βρετανική ύπαιθρο, μια ετερόκλητη παρέα μαζεύεται κάθε Πέμπτη και ασχολείται με παλιούς φακέλους ανεξιχνίαστων φόνων. Όταν όμως μια άγρια δολοφονία συμβαίνει σε απόσταση αναπνοής, η Λέσχη Φόνων της Πέμπτης έχει ν’ αντιμετωπίσει μια πραγματική υπόθεση.”
“Εν Ψυχρώ”, Truman Capote
Βασισμένο σε μια
αληθινή ιστορία εγκλήματος, το βιβλίο ακολουθεί τη βάναυση
δολοφονία της οικογένειας Κλάτερ στη μικρή τους πόλη στο Κάνσας που έλαβε χώρα το 1959. Το στοιχειωμένο ταξίδι μέσα από την έρευνα, τη δίκη και τα επακόλουθα του εγκλήματος προσφέρει μια
μοναδική προοπτική για ένα φρικτό γεγονός που συγκλόνισε μια κοινότητα.
Συνενώνοντας το
λογοτεχνικό του ταλέντο με την δημοσιογραφική έρευνα, ο Καπότε δημιούργησε για πρώτη φορά το ιδιαίτερα δημοφιλές είδος, που στα αγγλικά περιγράφεται ως “
non fiction novel”.
Οι εν ψυχρώ δολοφονίες στο Κάνσας το 1956 περιγράφονται από έναν ψυχρό, απόμακρο αφηγητή μέσω των συνεντεύξεων της οικογένειας, των γνωστών και της κοινότητας γύρω από τα θύματα και των ανατριχιαστικών ιστοριών του Perry και του Bobby, των δολοφόνων.
Ένα πραγματικό αριστούργημα που αν και ο αναγνώστης γνωρίζει τους δολοφόνους έχει μία μοναδική ικανότητα να κρατά το σασπένς μέχρι την τελευταία σελίδα.
Εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 1966 από τον εκδοτικό οίκο Random House, έγινε γρήγορα best-seller και παραμένει ακόμα το δεύτερο πιο δημοφιλές βιβλίο “βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα.